Het millenniumprobleem - Voetbal op de drempel van een nieuwe eeuw - Als de initiatiefnemers tot de oprichting van Ajax - Floris Stempel, Karei Reeser en Han Dade - een kijkje zouden kunnen nemen bij het Ajax van nu, zouden ze ogen en oren tekort komen. Het zou ze waarschijnlijk goed doen dat het spel zelf, zonder dat er in honderd jaar tijd al te veel aan veranderd is, enorm aan populariteit gewonnen heeft. Nog tevredener zouden ze zijn over het feit dat juist hun club het zo goed gedaan heeft. Wanneer ze zich zouden willen bemoeien met de dagelijkse gang van zaken, zou het ze waarschijnlijk al snel gaan duizelen. Veranderingen Met afschuw zouden ze constateren dat het voetbal een miljardenindustrie is geworden waar financiële prestaties voor de meeste clubs belangrijker zijn dan sportieve prestaties. Geld heeft een allesoverheersende rol gekregen. Eén doelpunt maakt in een Champions League wedstrijd het verschil tussen miljoenen guldens winst of verlies. Clubliefde komt niet meer voor in het woordenboek van de moderne voetballer. Met name het Bosman-arrest heeft ervoor gezorgd dat een speler kan gaan en staan waar hij wil. Aan het eind van de rit komt ook de supporter nog in beeld. De moderne stadions en het komen en gaan van spelers hebben ervoor gezorgd dat clubs steriel en gezichtsloos zijn geworden. Alles wat er in het stadion gebeurd verloopt volgens een strak draaiboek en de bezoekers zijn aan strenge regels gebonden. Fans herkennen zichzelf steeds minder in hun club. Bovendien zorgen financiële ambities ervoor dat clubs op schaamteloze wijze hun supporters exploiteren. Als je de oprichters van Ajax zou moeten uitleggen dat al deze veranderingen in de laatste tien jaar hebben plaatsgevonden, zouden ze er helemaal niets meer van snappen. Meer dan ooit tevoren is het voetbal een jungle waar, behalve de supporters, niemand aan regels gebonden is en het opportunisme hoogtij viert. Hoe heeft het zover kunnen komen? Het Taylor rapport Een blik over de grens leert dat de verzakelijking van het voetbal zich in Engeland het snelst heeft voltrokken. Dat het voetbal zich daar nu, na de donkere jaren tachtig, in een grote populariteit mag verheugen is te danken aan een samenloop van omstandigheden. Belangrijkste oorzaak is het zogenaamde Taylor-rapport. Na de stadionrampen van Heizei, Valley Parade en met name Hillsborough werd Lord Justice Taylor gevraagd met een aantal concrete aanbevelingen te komen waarmee de situatie in de stadions verbeterd kon worden. Taylor legde de zwarte piet volledig bij de clubbestuurders en verweet hen slecht leiderschap. De rampen waren het gevolg van hun nalatigheid. De stadions waren verwaarloosd en voldeden niet meer aan de eisen van deze tijd. Daarmee dwong hij de Engelse clubs voor het eerst in hun bestaan tot een toekomstvisie. Om aan de toekomstige eisen te voldoen moesten ze hun stadions gaan verbouwen en daarvoor was veel geld nodig. Een groot aantal clubs ging naar de beurs om op die manier geld binnen te halen, maar de meeste beursintroducties flopten. Uiteindelijk bleek televisie de doorslaggevende factor. In de zomer van 1992 werd besloten tot de oprichting van de Premier League. De clubs van de hoogste Engelse voetbaldivisie scheidden zich daarmee af van de rest om zo hun financiële ambities waar te kunnen maken. Tegelijkertijd was de op dat moment technisch bankroete betaaltelevisiezender BSkyB op zoek naar iets groots om er weer bovenop te komen. Ze vonden elkaar en het werd een sprookjeshuwelijk, althans zo leek het. Voor de duur van vijf jaar en het op dat moment astronomische bedrag van £380 miljoen had BSkyB de exclusieve uitzendrechten voor wedstrijden uit de Premier League. Hiermee konden de clubs al hun ambities verwezenlijken waarbij het verbouwen van de stadions de hoogste prioriteit had. BSkyB was het best af met deze deal. Men verkocht zoveel decoders en abonnementen dat het bedrijf in één keer alle financiële problemen te boven was. Bovendien had men de clubs tot een aantal afspraken weten te verleiden die nog meer geld zouden genereren. De £380 miljoen moest voor een deel geïnvesteerd worden in nieuwe sterren. Ziehier de reden waarom er tegenwoordig zoveel buitenlandse voetballers in 36 de ajax ster nr. 25

AJAX ARCHIEF

Fanzine De Ajax Ster (1996-2001) | 1999 | | pagina 36