Waar is die jeugd nou toch?
De titel zegt het al, waar is die jeugd nou toch? Traditioneel heeft Ajax de naam een opleidingsinstituut
voor jonge voetballers te zijn, zoals men dat nergens ter wereld kent. Ajax is een topclub. Ajax
onderscheidt zich echter op een aantal wijzen van andere winnende clubs. Zo wil Ajax niet gewoon
winnen, maar moet Ajax winnen op de Ajax-manier! Er moet aangevallen worden en met drie spitsen worden
gespeeld. Daarnaast worden traditioneel vele belangrijke spelers bij Ajax zelf opgeleid of tenminste op zeer
jonge leeftijd gescout en zijn het geen dure aankopen.
De laatste tijd echter lijkt er de klad in de doorstroming
van jeugdspelers te komen. Steeds vaker wordt hun
positie ingenomen door een iets oudere gekochte
speler. "De jeugd krijgt geen kans meer!" wordt er dan
geroepen, terwijl de verantwoordelijken juist beweren
dat de jeugd wel een kans krijgt. Alleen is het gewoon
ondoenlijk om de vele spelers die in de afgelopen
jaren zijn vertrokken allemaal te vervangen door
jeugdspelers, zonder dat dit op korte termijn ten koste
gaat van de prestaties. "Ja", wordt dan gezegd,
"waarom speelt iemand als Martijn Reuser nu voor
Vitesse en niet bij ons?" Zijn er in de A1 of het tweede
elftal van Ajax geen spelers te vinden die beter zijn
dan mensen als bijvoorbeeld Kinkladze, Wamberto en
Tom Sier die nu regelmatig als wisselspeler fungeren?
Kortom, de kritiek luidt dat te vaak gekozen wordt voor
de meer ervaren aankoop dan voor het jonge talent uit
de eigen opleiding. Wat is hier nu van waar? Breken er
de laatste jaren nu echt zo weinig toptalenten meer
door en zo ja, waar ligt dat aan en wat moet er dan aan
worden gedaan?
Opstelling
Bekijk nu eens een mogelijke opstelling van Ajax
tijdens dit seizoen: Van der Sar; Blind, Oliseh, Frank
de Boer, Tobiasen; Litmanen, Witschge, Ronald de
Boer; Babangida, Arveladze, Peter Hoekstra. Laten
we de bank dan bezetten met Fred Grim, Mario
Melchiot, Andrzej Rudy, Dani en Kinkladze. Kijken we
naar de basis dan zien we dat Van der Sar, De
Boertjes en Witschge uit de eigen opleiding komen.
Het zijn echter alle vier spelers die al enige, of zelfs
vele jaren geleden de stap naar het eerste elftal
hebben gezet.
Waar zijn de jeugdige talenten? In de laatste twee
jaren is Mario Melchiot, die in dit team dan op de
bank zit, eigenlijk de enige doorgebroken jeugdspeler
die regelmatig een basisplaats heeft. Ook Fred Grim
is een wisselspeler die uit de jeugdopleiding van Ajax
komt. Dit is echter al vele jaren geleden en evenals
Richard Witschge is hij een speler die na een
loopbaan elders als aankoop naar Ajax terug is
gekomen. Wanneer we het hebben over spelers die
op jonge leeftijd door Ajax zijn gescout, dan is Jari
Litmanen wel het duidelijkste voorbeeld. Hij werd op
jonge leeftijd door Ajax gecontracteerd en groeide na
een 'leerjaar' uit tot een wereldster.
Uittocht jonge Ajacieden
Er speelt momenteel dus slechts één echte jonge
Ajacied regelmatig in Ajax-1, Mario Melchiot! Waar
zijn die andere talenten nou? We moeten nu ook niet
vergeten dat spelers de laatste jaren op jongere
leeftijd naar het buitenland vertrekken dan vroeger.
Wanneer we bijvoorbeeld kijken naar Dennis
Bergkamp en Marciano Vink, zij vertrokken bij Ajax
toen zij de 23 al gepasseerd waren. Ook in de jaren
'80 gingen Marco van Basten en Frank Rijkaard zo
rond die leeftijd weg bij Ajax. Wanneer we echter
kijken naar de talenten (soms zelf opgeleid, soms op
jonge leeftijd gescout) die sinds 1996 bij Ajax zijn
weggegaan, dan zien we dat zij op een jongere
leeftijd weggingen dan de eerder genoemde spelers.
Patrick Kluivert, Edgar Davids, Nwanko Kanu,
Clarence Seedorf, geen van allen was al 23 toen zij
Ajax verruilden voor een club in het buitenland! Deze
trend houdt in dat de jeugdopleiding sowieso meer
talenten moet laten doorbreken dan voorheen het
geval was om het aantal jeugdspelers in Ajax-1 op
peil te houden. De jeugdopleiding is waarschijnlijk
niet beter of slechter dan een paar jaar geleden, het
talent is er nog steeds! Alleen, spelers vertrekken op
jongere leeftijd naar het buitenland! Is hiermee dan
het verhaal af? Is er geen enkel probleem en hoeven
we ons nergens zorgen om te maken?
Nee! Dat is ook weer niet het geval! Waarom speelt
de jeugd die er wel is niet regelmatiger in het eerste?
Waarom zien we niet meer jonge spelers op de bank
in plaats van geroutineerde dertigers? (zonder
namen te noemen). Vroeger waren wisselspelers
veelal jonge talenten die in konden vallen om op z'n
minst speeltijd te krijgen en de mogelijkheid om zich
te ontwikkelen tot een volwaardig speler van het
eerste elftal. In het laatste jaar van Louis van Gaal
kregen deze spelers veelvuldig speeltijd. Weliswaar
was er destijds met de vele blessures weinig keus,
maar sowieso werd bij een veilige voorsprong vaak
een jeugdspeler ingebracht en werd de bank vaak
bezet door jonge talentvolle spelers uit een lager
elftal.
Laatste lichtingen
Maar waar zijn nu die talenten van nog geen twee
jaar geleden? Waar zijn Rody Turpijn, Menno
4
