Door de eeuwen heen droomden Joden van een terugkeer naar het beloofde land (Palestina),
doch sinds het jaar 70 na Christus hadden zij geen serieuze pogingen meer gedaan om dit te
verwezenlijken. Aan het einde van de 19e eeuw veranderde dit echter. Onder invloed van een
groeiend anti-semitisme en gewelddadige pogroms in Rusland, Roemenië, Frankrijk, Duitsland en
andere landen en een groeiend nationalisme in geheel Europa, onstond er een beweging binnen
het Jodendom die erop gericht was om in Palestina een Joodse staat te creëren, die over de
gehele wereld verspreide Joden zou kunnen opvangen. Deze beweging, bekend onder de naam
"Zionisme", bestond uit verschillende verenigingen, die ieder voor zich verschillende vormen van
de Davidster als merkteken gebruikten (o.a. een Davidster met in het midden de afbeelding van
een leeuw en er omheen zeven sterren, een Davidster met in het midden het woord "Zion" en de
tegenwoordige Davidster). Uiteindelijk ontwikkelde de Davidster zich tot een Zionistisch teken, dat
de Joden opriep (en oproept) om terug te keren naar het land der vaderen. Overigens was de
Zionistische beweging in die jaren nog niet al te groot, mede doordat de Joden in vele landen
(waaronder Nederland) redelijk geïntegreerd waren. In de dertiger jaren van deze eeuw verander
de dit echter door overal in Europa opstekende fascistische en antisemitische politieke bewegin
gen, waardoor de Jood meer en meer werd gediscrimineerd. Deze bewegingen gingen de
Davidster misbruiken als antisemitisch teken; de Davidster symboliseerde hierbij het "Joodse
gevaar". Zo werd "de Jood" vaak op affiches afgebeeld als een kapitalist met een dikke buik en
een sigaar, die de mensen aan touwtjes vasthoudt en de fabrieken beheerst. Daarbij droeg deze
karikatuur een Davidster, waardoor dit Joodse symbool meer en meer bij mensen een negatieve
klank kreeg.
In 1933 besloot Hitier dat de Joden in Duitsland zich moesten merken, en wel met een Jodenster
(de beledigende term voor de Davidster). Over de kleur behoefden de nazi's niet lang na te
denken. Dit moest geel zijn, omdat deze kleur reeds eeuwenlang als negatief en voor Joden
stigmatiserend was ingeburgerd. De nazi's spraken zelfs van "jodengeel". Op 2 mei 1942 werd de
gele Jodenster in Nederland "in gebruik genomen". Gedurende de jaren 1933 tot en met 1945
vervulde de Davidster dan ook zowel een negatieve (de gele Jodenster) als positieve (de Zionisti
sche Davidster) functie. De Zionistische Davidster was daarbij meestal blauw met een witte
achtergrond, geïnspireerd door de Tallit, de blauw-witte Joodse gebedsmantel.
Toen op 14 mei 1948 de staat Israël werd gesticht, werd de blauwe Davidster op de witte
achtergrond de -logische- nationale vlag. De Davidster is nu dan ook het symbool van een trotse
natie, een teken van hoop voor elke Jood, die bescherming zoekt in een eigen land.
De negatieve Jodenster De positieve Davidster
27
