r
BEURSGEVOELIGE
SUPPORTERS
In mei ging Ajax naar de beurs. Ajax
wordt daarmee gedeeltelijk verkocht
aan personen die een aandeel in de
club kopen. Is dit een logische stap of
een brug te ver?
Het betaalde voetbal is in de afgelo
pen twintig jaar aanzienlijk ver-
commercialiseerd. In de jaren ze
stig en zeventig teerden de clubs op rela
tiefkleine begrotingen die met af en toe
een vol stadion, een live-wedstrijd op te
levisie en wat sponsorcontracten links
en rechts, werden veiliggesteld. Ook
toen was er al een natuurlijke rangorde
van clubs in Nederland. Ajax en Feye-
noord waren het grootst en het rijkst
omdat ze uit grote steden kwamen.
PSV was groot en rijk omdat het een
grote multinational achter zich had.
In 1982 werd in Nederland shirtreclame
ingevoerd. Ajax was hiermee het eerst met
een voor die tijd lucratief contract met
TDK. Feyenoord ging in zee met Gouden
Gids en PSV liet Philips op de shirts druk
ken. Velen spraken destijds schande van
het in hun ogen besmeuren van de prach
tige originele shirts van met name Ajax
en Feyenoord. Al snel echter bleek de ver
koopvan Aj ax-shirts waarop TDK stond ge
drukt, veel beter te lopen dan die van Aj ax-
shirts zonder shirtreclame. De veelal jon
ge supporters wilden alleen die shirts
waarin ook Lerby, Kieft, Olsen en Vanen
burg liepen.
Vlak na de introductie van shirtreclame
werden aan het dak van "De Meer" sky
boxen gehangen, waarmee Ajax het be
drijfsleven probeerde te omarmen en er
van te overtuigen dat sponsoren van een
voetbalclub zeer lucratief kan zijn. Het be
drijfsleven raakte hier razendsnel van
overtuigd en inmiddels wordt een stadion
waarin geen sky boxen meer passen door
clubs al snel "te klein" bevonden.
Het proces van het bedrij fseconomisch be
heren van een voetbalclub heeft het be
taalde voetbal sterk veranderd. De volg
orde van clubs is weliswaar redelijk gelijk
gebleven - de winnaars van vroeger zijn
vaak ook de winnaars van nu - maar over
de hele linie hebben de clubs aanzienlijk
meer geld te besteden, wat bijvoorbeeld
heeft geleid tot grotere, mooiere en voor
al veiliger stadions. De stap van Ajax om
naar de beurs te gaan met aandelen in de
Naamloze Vennootschap Ajax lijkt daar
om ook een logische.
Velen hebben inmiddels hun mening ge
geven over de voor- en nadelen van het
naar de beurs brengen van een voetbal
club. In Engeland zijn de ervaringen wis
selend, maar haalt bijvoorbeeld een met
Ajaxvergelijkbare topclub als Manchester
United kapitalen binnen met de aande
lenemissie. Bedrijfseconomische deskun
digen en beleggers zien de Ajax-aande-
lenemissie daarentegen veel minder zit
ten. Zij wijzen erop dat een voetbalclub
anders dan een commercieel bedrijf niet
de bedoeling heeft om winst te maken. Be
leggers die aandelen kopen om een hoge
winstuitkering te krijgen, moeten daar
om niet bij Aj ax zij n. Het Aj ax-aandeel lijkt
daarom slechts aantrekkelijk voor beleg
gers die gokken op een forse koerswinst.
Bijvoorbeeld als Ajax kampioen wordt of
de Europa Cup wint. Kortom, waar een
aandeel in Philips wordt beoordeeld op
basis van de behaalde winst, wordt het
aandeel Ajax beoordeeld op basis van de
sportieve prestaties.
Het leuke hiervan is dat daarmee de rol
van de supporters in de financiering van
Ajax weer groter wordt. Supporters im
mers zijn veel beter in staat om de club
sportief te beoordelen. Waar vroeger sup
porters thuisbleven als Ajax slecht pres
teerde verkopen ze nu gewoon hun aan
deel. Na jaren van toenemende invloed
van sponsorende multinationals geeft
Aj ax met de aandelenemissie, wellicht on
gewild, het heft weer in handen van de
supporters.
Wytze van der Gaast
