De finale
Een uurvoor de wedstrijd, de Ajax-bus is al een
uur in het stadion, wordt duidelijk dat Spelbos
inderdaad niet speelt. Gestoken in een net pak
loopt hij rond in de VIP-room. Dat duurt echter
niet lang, want plotseling komt er een kink in de
kabel. Blind, zo wijst de warming up - we
schrijven drie kwartier voor de eindstrijd - uit,
kan niet spelen. Hij ondervindt te veel hindervan
de knieblessure die hij de vorige ochtend heeft
opgelopen. Geëmotioneerd laat hij Cruijff weten
het risico niet aan te durven. In het belang van
de ploeg wil hij zijn plaats afstaan. Ineens moet
de rolverdeling herzien worden. Mühren, die
aanvankelijk wegens zijn achillespeesblessure
door Cruijff was geschrapt, moet nu wel
opdraven. De oude herder moet de jonge
honden in deze moeilijke uren bijstaan en om
helemaal ingedekt te zijn, roept Cruijff Spelbos
uit de VIP-room.
De Nederlandse aanhang, niet op de hoogte van
de omzettingen in het elftal, doet de wavehet
is maargoed datAjaxzo vee! trouwe fans heeft,
anders was het stadion nog minder gevuld
geweest. Helaas blijven liefst 40.000 van de
74. OOO plaatsen onbezet. Mogelijk ter gerust
stelling van het publiek projecteert destadiondi-
rectie op levensgrote beeldschermen een tekst,
waarin op de mogelijkheid van een schadeclaim
wordt gewezen bij calamiteiten.
Het is één minuut voor kwart voor negen. De
toeschouwers uit Griekenland, Oost-Duitsland
en Nederland (van Lottum tot Soest en van
Genemuiden tot Etten-Leur) klappen de
matadoren tegemoet. De spelers en scheids
rechter betreden door een haag van politie
agenten, fotografen en ballenjongens de groene
grasmat, die veel weg heeft van een kunstgras
veld. Flitslampjes lichten op, de toejuichingen
zijn enormRijkaard legt veelbetekend een hand
op de schouder van Verlaat, die als een jonge
god opvalt in de Ajax-elf. Ietwat zwaar gebouwd
weliswaar, maar een en al rust uitstralend. 'Ik
was wel wat nerveus'zou hij later zeggenmaar
toen ikde eerste drie duels na het beginsignaal
had gewonnen, kon ik niet meer kapot'. Heel
Ajax draait in die openingsfase goed en het
schitterende doelpunt in de 21 e minuut van Van
Basten is een verdiende beloning. Een modern
doelpunt: Van 't Schip laat zich op de rechter
vleugel terugzakken, passtop Silooy, die de bal
in volle ren gaaf op het hoofd van de inlopende
Van Basten deponeert: 1 -0. Het Griekse publiek
is danig onder de indruk van Ajax' suprematie
en klapt zelfs wanneer Ajax via Van Basten een
inworp forceert en Winter de bal terugspeelt op
Stanley Menzo. Journalisten kijken elkaar
lachend aan wanneer Mühren de bal subtiel
tussen de benen van een Oostduitser speelt,
Henk Spaan geniet met volle teugen en het lijdt
geen twijfel dat hij een Ajax-supporter is (en
waarom ook niet?). Het aanvankelijk fel jagende
Ajax verliest gaandeweg iets van zijn scherpte,
slechts Rijkaard, Winter, Silooy en Menzo, maar
vooral ook Verlaatzijn in goede doen. De laatste
man is sterk in de lucht, verliest bijna geen duel
en toont zich ook gevaarlijk bij corners; zijn
snelheid en het inschuiven bij aanvallen
verdienen echter enige verbetering. Richter
krijgt bij de Haarlemmer geen been aan de grond
en trekt weg. Verlaat wordt nu geconfronteerd
met Edmond en die wordt in de 55e minuut zelfs
gewisseld door Leitzke, die door een blessure uit
de basisformatie was gelaten.
Het signaal voor de tweede helft heeft geklonken
'We zijn er bijna', zingt het publiek, nadat de
zilvervloot even op een zijspoor is gezet. De
tweede 45 minuten lijken veel langer te duren:
Ajax mist de scherpte en de kracht om de
fantastische prestaties in de thuiswedstrijden
tegen Malmö FF en Real Zaragoza voor het oog
van miljoenen voetballiefhebbers te kopiëren.
Lokomotiv ruikt zijn kans, maar komt niet tot
overtuigend of aanvaardbaar pressie-voetbal.
De mensen op de Ajax-bank sterven duizend
doden, het gaat heel moeilijk. Arnold Scholten
en Dennis Bergkamp lopen zich al vanaf het
begin van de tweede helft warm om indien nodig
in te vallen. Menzo raakt even aangeslagen bij
één van de weinige keren dathij uit zijn doel moet
21
