ONDER
ajaxlife
ONDER DE LOEP 1*3
Het vreemde verhaal achter een curieuze vernoeming
Ajax is rijk aan historische verhalen. Wij
leggen ze onder de loep. Dit keer: de
Johan Cruijfftribune in het oude stadion
van PEC Zwolle.
Op de foto lijken ze laboratorium-
jassen te dragen: links Johan Cruijff,
rechts van hem PEC Zwolle-voor-
zitter Marten Eibrink. Cruijff trekt
aan een touw en kijkt omhoog. De
besnorde Eibrink kijkt toe.
Het is 30 juli 1988. Cruijff (41)
is als kersverse trainer van FC Bar
celona te gast bij PEC Zwolle voor
een oefenwedstrijd, onderdeel van
Bar^a's trainingskamp in Neder
land. Het is een mooie gelegenheid
om Cruijff de naar hem vernoemde
tribune officieel te laten openen: de
Johan Cruijfftribune van het Ooster-
enkstadion, de eerste Cruijfftribune
ter wereld, krap dertig jaar vóór de
doop van de Johan Cruijff Arena.
Die nieuwe hoofdtribune (2100
plaatsen) is al een paar maanden in
gebruik, maar daar maalt niemand
om, zoals ook niemand ermee zit
dat PEC Zwolle met 3-0 klop krijgt
van Bar^a.
Waarom een Johan Cruijfftribune
in Zwolle? De reden is even sym
pathiek als vergezocht: op 13 mei
1984 speelde Cruijff in het shirt van
Feyenoord (dat een week eerder
landskampioen was geworden) zijn
allerlaatste officiële wedstrijd als
profvoetballer tégen PEC Zwolle.
Daarom dus. De wedstrijd was niet
eens in Zwolle, maar in De Kuip.
"Het idee om die tribune naar
Cruijff te vernoemen, moet van
Marten Eibrink zelf zijn gekomen,"
zegt Friso Schotanus, auteur van
onder meer het boek Desespereert
nimmer (2009) over de geschie
denis van PEC en het profvoet
bal in Zwolle. "Ik denk dat het een
oprecht eerbetoon was. Eibrink
kende Cruijff persoonlijk. Ze gingen
vriendschappelijk met elkaar om."
Eigenaar
Het verhaal van de Johan Cruijff-
tribune is dus ook het verhaal van
de steenrijke, markante en niet
geheel onomstreden projectont
wikkelaar Marten Eibrink (1941
2005), die PEC Zwolle in 1982 van
de ondergang redt door de schul
denlast van drie miljoen gulden op
zich te nemen. Hij wordt voorzit
ter, maar zijn macht reikt eigenlijk
veel verder: hij is feitelijk eigenaar.
De clubnaam verandert formeel in
PEC Zwolle '82. Eibrink heeft grote
plannen met het stadion: hij laat
nieuwe tribunes achter de doelen
verrijzen, wil ook de lange zijden
aanpakken en stuurt aan op een
pachtconstructie met de gemeente
die hem de vrije hand zal geven.
Eibrink is bevriend met Ajax-
voorzitter Ton Harmsen, als
handelaar in verwarmingske
tels een goede zakenrelatie. Er
loopt een 'lijntje' tussen Amster
dam en Zwolle. Eibrink haalt twee
ex-Ajaxgrootheden naar Zwolle:
Johnny Rep en Piet Schrijvers, de
'Beer van De Meer' die dus de Bolle
van Zwolle wordt (en later, als het
beste eraf blijkt, het Lek van PEC).
Harmsen bemiddelt persoonlijk
bij de komst van ex-Ajaxtrainer Cor
Brom en nog eens vijf spelers met
een Ajaxverleden: Rini van Roon,
Jan Weggelaar, Johnny Holshuy-
sen, Martin Wiggemansen en Peter
van der Hengst.
De Amsterdamse kolonie draagt
bij aan een bloeiperiode voor PEC.
In het midden van de jaren tach
tig is de club subtopper, maar
ondertussen ruziet Eibrink met
het gemeentebestuur: hij wil het
stadiongebied ontwikkelen en de
hoofdtribune vervangen, maar de
gemeente wil niet meedoen.
Op vrijdag 20 december 1985
wordt 's avonds laat de hoofdtri
bune verwoest door brand: toevallig
net de tribune die Eibrink graag wil
afbreken. Politieonderzoek wijst
uit dat de brand is aangestoken. In
zijn boek schrijft Schotanus over
'Gerrit', pyromaan uit de wijk Wip
strik en lid van de S-Side van PEC
Zwolle. Hij beweert tegen Schota
nus de brand te hebben gesticht in
opdracht van een 'figuur' dat hem
daarvoor vijftigduizend gulden
toezegde.
"Een aparte, die Gerrit," zegt
Schotanus. "Het is allesbehalve
zeker dat hij werkelijk de dader
is. Ik beschuldig Eibrink ook ner
gens van, maar de familie heeft me
wel kwalijk genomen dat ik Ger-
rits bewering heb opgeschreven in
mijn boek. Het is illustratief voor de
geruchten."
Botsing
De nieuwe hoofdtribune kan
dus verrijzen. De gemeente
draagt financieel bij, onder meer
geschrokken van Eibrinks dreige
menten om bij verdere tegenwer
king de hele club naar Lelystad over
te hevelen. Al voor de bouw begint,
kondigt Eibrink de naam Johan
Cruijfftribune aan.
Cruijff komt als trainer van Ajax
de eerste paal de grond inslaan,
maar verricht als trainer van FC
Barcelona de officiële opening. In
de tussentijd is hij hard in botsing
gekomen met die andere vriend van
Eibrink: Harmsen. Cruijff vertrekt
als Ajaxtrainer (net als Heerenveen
lonkt PEC heel eventjes naar hem)
en de Amsterdamse club raakt de
weg kwijt. Op 20 september, nog
geen twee maanden na de officiële
opening, kijkt het Ajaxbestuur - o,
de ironie - vanonder de neonletters
'Johan Cruijfftribune' toe hoe PEC
Zwolle met 4-1 gehakt maakt van
een stuurloos Ajax.
Nog diezelfde maand sneuvelt
Harmsen als voorzitter. Hij is ver
dachte in het belastingschandaal
dat we kennen als de FIOD-affaire.
Ook Marten Eibrink komt ten val:
hij treedt terug als voorzitter en
verdwijnt in 1989 helemaal van het
toneel als PEC Zwolle degradeert,
failliet wordt verklaard en door
start als FC Zwolle. Het overlijden
van Harmsen (1998) en Eibrink
(2005) wordt omgeven door verbit
tering en tragiek.
De Johan Cruijfftribune over
leeft beide heren, maar verdwijnt
uiteindelijk ook: op 4 juni 2007
begint de sloop, als het oude Oos
terenk gefaseerd plaatsmaakt voor
het nieuwe IJsseldelta-stadion, dat
nu MAC3PARK Stadion heet.
Johan Cruijff heeft er geen tri
bune meer. Marten Eibrink wel. Zo
hoort dat eigenlijk ook.
07-12-2018 3.J
Johan Cruijff opent in Zwolle de tribune die naar hem is vernoemd. Naast hem PEC-voorzitter Marten Eibrink.
De eerste Cruijfftribune
stond in Zwolle
Door Menno Pot
