Het voortbestaan van Ajax was nu serieus in gevaar:
de club was al armlastig. De Fiod-affaire hing als een
zwaard van Damocles boven De Meer
De herfst van 1988: Ajax' slechtste maand ooit
ONDER DE LOEP 1*3
in Leimuiden. Ze traden af op maan
dag. Zes dagen na Linders exit was
Ajax stuurloos.
Gesjoemel
En nóg was het niet voorbij. Het was
nog steeds september toen Nieuwe
Revu met veel gevoel voor timing
een verhaal bracht over zwart geld
bij Ajax en fiscaal gesjoemel bij
transfers (onder anderen van S0ren
Lerby) tussen 1979 en 1985. De fis
cale opsporingsdienst Fiod viel
binnen in De Meer, recherche ver
scheen op de stoep bij de oud-pen-
Ajax richtte zich op, met hulp van
een regenplas op het veld die Eric
Gerets' terugspeelbal keurig dood-
legde voor de alerte Rob Witschge,
die daarna nogmaals wist te sco
ren. De 2-0-zege was het start
schot voor een inhaalrace die Ajax
nog dicht bij de titel zou brengen,
maar dat wisten we op die okto
berdag natuurlijk nog niet. We zijn
er nog, was alles wat we dachten,
doorweekt en wel: een sprankje
hoop onder de huilende hemel, na
de somberste herfstmaand die Ajax
ooit beleefde.
ajaxlife
Aan het begin van de zomer van
2018 was het lastig om in een mooi
Ajaxseizoen te geloven. Erik ten Hag
leek zijn krediet al te hebben ver
speeld als trainer van Ajax. De wei
nig trefzekere directie kon zich ook
niets meer permitteren. Wéér die
kloterige Champions League-voor
ronden. Zonder Hakim Ziyech, Mat-
thijs de Ligt, Andre Onana, Justin
Kluivert en Frenkie de Jong, want
die zouden vast vertrekken. De kans
op een extreem vroege crisis leek
groot. September, wellicht...?
Het liep gelukkig anders. En ach,
zelfs het worstcasescenario was
minder rampzalig geweest dan de
zwartste september uit de clubge
schiedenis: die van 1988, nu dertig
jaar geleden.
De parallellen waren op voor
hand nog treffend: paar jaar geen
landskampioen geweest maar wel
een onvoorziene Europese piek
(1987 versus 2017), dankzij een trai
ner die met zijn spelopvatting de
Amsterdamse harten verwarmde
(Johan Cruijff versus Peter Bosz),
waarna de clubleiding de aanhang
verbijsterde door die trainer op
onfortuinlijke wijze te laten glippen.
En daar verscheen (na een 'tussen
paus') een trainer ten tonele over
wie de fans eigenlijk vanaf dag één
sceptisch waren: Kurt Linder versus
Ten Hag.
Pijnlijk
Laten we vanaf hier volledig op 1988
Ajax is rijk aan his
torische verhalen.
Wij leggen ze onder
de loep. Dit keer:
een desastreuze
maand, dertig jaar
geleden.
ONDER
inzoomen. Kurt Linder was in het
seizoen 1981/1982 ook Ajaxtrainer
geweest. Hij begon matig, maar
kreeg in december de verloren zoon
Johan Cruijff in de schoot gewor
pen en werd alsnog landskampioen,
al was pijnlijk duidelijk dat niet de
hoofdtrainer maar de sterspeler de
baas was. Linder stopte.
In 1988 kwam de West-Duitser
terug, inmiddels 54 jaar oud. Hij
trainde al vijf jaar geen club meer
en dat viel te merken: ongeveer alles
aan Linders optreden was stroef en
roestig. De spelers begrepen hem
niet. Tegenover de pers gedroeg hij
zich wantrouwig. Van de aankopen
kregen alleen linksback Mark Ver-
kuijl en spits Stefan Pettersson veel
speeltijd. Ron Willems, Wim Jonk
en Hans Werdekker zou hij zelf niet
hebben gehaald, zei hij.
Voor de supporters was de
maat al bijna vol toen Linder koos
voor een 4-4-2-opstelling van het
behoudende soort. Twee linksbui
tens (Rob Witschge, Bryan Roy), een
rechtsbuiten (John van 't Schip) en
twee schaduwspitsen (Dennis Berg
kamp, Willems) verpieterden op de
bank.
Het Amsterdam 713-toernooi
deed al het ergste vrezen: Ajax sloeg
een modderfiguur tegen Flamengo
(0-1) en Sampdoria (0-3). Het bleek
een voorbode van wat komen ging:
de eerste twee uitduels (Fortuna en
FC Twente) gingen met 2-1 verloren.
Thuis klopte Ajax Veendam (4-0) en
Sparta (2-1), maar het spel was dor.
Drie dagen na de zeperd in Enschede
liep ook de eerste Uefa-Cupwed-
strijd bij Sporting Lissabon op een
debacle uit: 4-2.
Ajax was onherkenbaar. Er zat
geen lijn in, geen durf, geen tempo.
Linder liet weten dat hij niet erg
geloofde in het talent van jongens
als Roy en Bergkamp. Op Ajax-Roda
JC (18 september) kwamen slechts
7600 belangstellenden af, die Ajax
een 2-0-voorsprong zagen wegge
ven. Het werd 3-3.
Nooit eerder barstte de bom
zo vroeg: op 20 september stapte
Linder onder zware druk op, na
vijf competitieronden en 82 dagen
dienst. Oude rot Spitz Kohn en de
jonge, ambitieuze assistent Louis
van Gaal gooiden het roer om, maar
het tij viel niet direct te keren. Ajax
sloot de dramatische maand sep
tember af met nederlagen bij PEC
Zwolle (4-1) en RKC (3-1).
Ajax stond dertiende. De sfeer
rond De Meer was zo grimmig dat
een paleisbestorming door ziedende
supporters gevreesd werd. Het
bestuur kreeg beveiliging en capitu
leerde op 25 september tijdens een
emotionele crisisbijeenkomst op het
jacht van voorzitter Ton Harmsen,
ningmeesters Lou Bartels en Ton
Brandsteder, die enkele dagen de
cel in gingen, net als ex-voorzitter
Harmsen.
Het voortbestaan van Ajax was
nu serieus in gevaar: de club was al
armlastig. De Fiod-affaire hing als
een zwaard van Damocles boven De
Meer. Uiteindelijk zou Ajax in 1990
een miljoenenboete krijgen.
Tegen Sporting Lissabon kwam
het ook niet meer goed (1-2-verlies
op 5 oktober, in een amper halfvolle
De Meer). En toen kwam PSV, kop
loper, houder van de Europacup I én
landskampioen sedert drie seizoe
nen, op bezoek. Het decor op zondag
8 oktober was even deerniswekkend
als veelzeggend: dotjes toeschou
wers op de overkapte lange zijden
en één volgepropt vak achter het
doel, in de stromende regen. Acht
duizend getrouwen, maximaal, in
een zee van nat, grijs beton.
28-09-2018 3.J
Van
De boodschap van de harde kern aan voorzitter Ton Harmsen was overduidelijk. Harmsen luisterde.
Door Menno Pot
ramp naar ram
Kurt Linder zat slechts 82 dagen bij Ajax op de bank.
