De loopbaan van Ton Harmsen
ajaxlife
VERGETEN SEIZOEN 1H
Voorzitter Jaap van Praag kiest Ton Harmsen als zijn opvolger
Over de 'gouden' jaren van Ajax worden
boeken vol geschreven. Het eveneens suc
cesvolle seizoen 1978/1979 is juist in ver
getelheid geraakt. Tot nu. In deel 4: de
volslagen onbekende Ton Harmsen wordt
voorzitter.
In september 1978 is de nati
onale competitie in volle gang
en de eerste confrontatie in het
Uefa-Cuptoernooi dient zich aan.
De aanloop naar het seizoen is
naar beproefd recept verlopen:
het bekende Amsterdamse ver
trouwen wordt soms op de proef
gesteld, neigt af en toe naar scep
sis en buigt op golven van succes
weer naar euforie.
Na de oefenreeks tegen voor
namelijk amateurclubs is het
Amsterdam 703 Toernooi het eer
ste serieuze meetpunt. Ajax pakt
die prijs en gaat goedgemutst de
competitie in. Op 26 augustus
opent Ajax in Breda tegen NAC.
Alle ogen zijn gericht op spits Ray
Clarke en die schiet in de eerste
minuut al raak. De ongelijke strijd
in Breda kent Frank Arnesen als
uitblinker. De Deense wervelwind
scoort een hattrick die bijdraagt
aan de 7-1-overwinning.
Ajax komt in de volgende for
matie in het veld: Piet Schrij
vers; Wim Meutstege, Ruud Krol,
Pim van Dord en Jan Everse; Dick
Schoenaker (Simon Tahamata),
Frank Arnesen en S0ren Lerby;
Tscheu la Ling, Ray Clarke en
Geert Meijer.
De flitsende start krijgt een
positief vervolg in de eerste thuis
wedstrijd van het seizoen, Ajax-Go
Ahead Eagles (3-2), waarin Clarke
als opvolger van doelpuntenko-
ning Ruud Geels twee keer doel
treft. De derde pot brengt PEC
Zwolle naar De Meer en de gas
ten gaan er met 4-2 aan. Het ope
ningsdoelpunt is van... Clarke.
Gek genoeg voorziet het com
petitieprogramma drie dagen
later in de wedstrijd PEC Zwolle -
Ajax. Daarin pakt Ajax (antieke tij
den, twee punten voor een zege)
de volle winst met een vlotte 3-0
die op 10 september 1978 wordt
gevolgd door een eclatante zege
in Eindhoven op PSV (2-0). Dat de
media het er in dit stadium over
hebben dat 'Cor Brom met de veren
van opvolger Tomislav Ivic lijkt te
gaan pronken', zegt veel over hoe
Ajax wordt benaderd.
Historisch
Na vijf speeldagen tien punten en
een doelsaldo van 19-5, het kan
slechter. De eerste wedstrijd in
het Uefa-Cuptoernooi staat voor
de deur. Toch is er een meer his
torisch feit dat de aandacht afleidt
van de prestaties op het veld: eind
augustus heeft de legendarische
voorzitter Jaap van Praag zijn
functie neergelegd.
Het is een moment met impact.
Er wordt afscheid genomen van de
man die Ajax naar de internationale
top leidde met zijn enorme, door
een natuurlijke charme onder
steunde bestuurdersgave.
De wisseling van de wacht was
aangekondigd, maar blijft toch
ingrijpend. Van Praag heeft zelf
zijn opvolger naar voren gescho
ven in persoon van Ton Harm-
sen, directeur-eigenaar van het
bloeiende verwarmingsbedrijf
Monarch. Harmsen is volslagen
onbekend in de voetbalwereld en
als persoonlijkheid op het eer
ste gezicht een tegenpool van Van
Praag. Harmsen ontbeert de inne
mendheid die Van Praag kenmerkt.
Harmsens imposante voorko
men, zijn rechtlijnigheid en zelfs
zijn soms brommerige stemge
luid zorgen gemakkelijk voor het
stigma van de norse baas, een 'bul
lebak'. Die kwalificatie doet geen
recht aan zijn werkelijk inborst en
gaat voorbij aan zijn bestuurlijke
kwaliteiten. Het is hoe dan ook een
bijzonder lastige opgave om Van
Praag op te volgen, in een periode
waarin Ajax afstand doet van de
internationale aspiraties.
Schulden
De erfenis van Van Praag betreft
niet alleen de aan hem gekop
pelde glorietijd van de club, maar
ook de laatste bestuurlijke daden
die van invloed zijn op het sei
zoen 1978/1979. Het vorig col
lege bestuurders (naast Van Praag
bestaande uit commissaris alge
mene zaken Dick Boering, penning
meester Ton Brandsteder, com-
missaris amateurvoetbal Arie van
Eijden en secretaris Jan Westrik)
was verantwoordelijk voor het aan
koopbeleid en het vertrek van trai
ner Ivic en de aanstelling van Brom.
Een echt stempel op het beleid
kan Harmsen dus pas met ingang
van het volgend seizoen drukken.
Een zwaardere erfenis is het tekort
van een half miljoen gulden waar
mee de club bij zijn aanstelling
kampt (vooral door de hoge sala
rissen), hetgeen voor Harmsen als
een verrassing komt. In de vol
gende jaren, met penningmeester
Lou Bartels als verantwoordelijke
voor de financiële zaken, zou dat
verlies worden weggewerkt.
Harmsen is als persoonlijkheid op het eerste gezicht
een tegenpool van Van Praag. Harmsen ontbeert de
innemendheid die Van Praag kenmerkt
07-09-2018 X#
Een stille maar
ingrijpende opvolging
Jaap van Praag (rechts) geeft de voorzittershamer over aan Ton Harmsen.
Door David Endt
Harmsen stelt in 1985 Johan Cruijff aan als technisch directeur.
Anton 'Ton' Harmsen, geboren stelling als technisch directeur.
op 25 juli 1925 en overleden op In 1988, kort nadat hij naar
6 september 1998, wordt in 1978 aanleiding van bedreigingen is
voorzitter van Ajax. De directeur opgestapt als voorzitter, brengt de
en eigenaar van het verwarmings- Fiod een zwartgeldaffaire bij Ajax
bedrijf Monarch leidt de club tot aan het licht. Hoewel blijkt dat hij
september 1988. In die periode zichzelf niet heeft verrijkt, wordt
verovert Ajax vijf keer de lands- Harmsen in 1991 veroordeeld tot
titel, vier keer de KNVB-beker en een boete en een voorwaardelijke
in 1987 wordt de Europacup voor celstraf. Onder het nieuwe bestuur
bekerwinnaars gewonnen. keert Ajax zich officieel van Harm-
Harmsen zorgt voor innovatie sen af door hem als lid te royeren.
met het installeren van skyboxen Harmsen wordt in december
onder het dak van de eretribune 1988 getroffen door een hersenin-
in De Meer en onder zijn leiding farct, herstelt daarvan, maar over-
wordt TDK de eerste shirtspon- lijdt in september 1998. Ondanks
sor van Ajax. Ook is Harmsen zijn aanwijsbare verdiensten voor
de drijvende kracht achter de Ajax, besteedt de club geen aan-
terugkeer van Johan Cruijff als dacht aan het heengaan van zijn
speler én, later, Cruijffs aan- oud-voorzitter.
