'Beeld straalt nostalgie uit'
1
I ]Êl
I
r ®S
1
ajaxlife
FANZONE
04-05-2018 9
'Transparantie is een belangrijk middel om fans een gevoel
van inspraak en eigenaarschap te geven'
'De creativiteit die bij
Ajax hoort, en bij
Amsterdam, zit ook in
het DNA van veel van
onze fans'
Ze vindt het nog een beetje onwerkelijk: het idee dat volgend
seizoen zo'n veertigduizend seizoenkaarthouders een pasje in hun
portemonnee hebben met haar ontwerp. De 29-jarige Nathalie
Ouwersloot won de ontwerpactie.
*r-»- ■- - ''mi
Een subtiel Amsterdams protest tegen het moderne voetbal.
SPORTSOCIOLOOG RAMON SPAAIJ
een succes gezien. "De creativiteit
die bij Ajax hoort, en bij Amster
dam, zit ook in het DNA van veel
van onze fans. Het is goed om dan
samen op te trekken," reageert
Ajaxwoordvoerder Miel Brinkhuis.
"Supporters zijn erg betrokken bij
de club en dit is een leuke manier
om daar iets mee te doen."
Desgevraagd laat Brinkhuis
weten dat het de bedoeling is meer
van dit soort acties te organiseren,
al heeft hij nog geen concrete voor
beelden.
Veel fans zullen dan meteen
roepen: laat ons de nieuwe shirts
ontwerpen. Nog meer dan het ont
werp van een seizoenkaart houden
de jaarlijkse presentaties van het
nieuwe uit- en thuisshirt de gemoe
deren van supporters bezig. Het zou
mooi zijn als de creatieve geesten
in de achterban hun zegje mogen
doen.
Ondenkbaar is het niet, al hield
Ajax twee jaar terug de deur nog
dicht toen bekend werd dat Adi
das de fans van zes topclubs (Real
Madrid, Manchester United, Juven-
tus, CR Flamengo, AC Milan en
Bayern München) het derde shirt
van hun club liet ontwerpen.
Er zijn sindsdien meer clubs
die op deze manier raad vra
gen aan de eigen achterban: PSV
betrok begin dit kalenderjaar via
een enquête de eigen fans bij het
ontwerpen van de shirts voor het
seizoen 2019/2020, waar FC Basel
vorig jaar al supporters vier ontwer
pen voor thuisshirt van dit seizoen
voorlegde.
CROWDSOURCING
De Ajacied van het Jaarverkiezing
is inmiddels een traditie, wie weet
wordt het ontwerpen van de sei
zoenkaart dat ook. Clubs lijken
zelf de laatste jaren meer en meer
gebruik te maken van de kennis en
creativiteit van de achterban. In
marketingtaal heet dat crowdsour-
cing.
Het lijkt een positieve trend
breuk te zijn. Sinds de jaren tachtig
was er toch vooral een proces van
vervreemding gaande tussen clubs
en supporters, met de intrede van
de commercie in de voetbalwereld.
De supporter legde het af tegen de
sponsor als belangrijkste bron van
inkomsten. Spandoeken 'tegen het
moderne voetbal' doken overal in
stadions op.
"Er lijkt inderdaad enige
beweging richting de fan, maar
deze beperkt zich in veel geval
len tot relatief marginale zaken,"
nuanceert sportsocioloog Ramon
Spaaij. "Daadwerkelijk inspraak in
het clubbeleid blijft doorgaans zeer
beperkt, zeker rond het technische
beleid."
Hoever ga je als club in het
raadplegen van de eigen achterban?
Het ontwerp van een seizoenkaart
of shirt is natuurlijk beleidsmatig
amper van invloed, maar vormt
juist voor de fans uiteindelijk tast
bare herinneringen, aan hopelijk
een prachtig seizoen. Zo blijft de
club baas in eigen huis, maar krij
gen de fans toch wat zeggenschap.
Bij honkbalploeg New York
Yankees gaan ze echter een stapje
verder wat crowdsourcing betreft.
Bij de zoektocht naar een nieuwe
manager speelde de club in novem
ber open kaart met de achterban:
de namen van alle kandidaten
werden openbaar gemaakt, en
elke kandidaat was na zijn sollici
tatiegesprek beschikbaar voor de
belangrijkste media. De clubdirec
tie gebruikte deze momenten met
een om te kijken hoe hun eventuele
nieuwe manager omging met de
pers, en hoe de fans op de persoon
reageerden.
SPERVUUR
Het zou wat zijn als Marc Over-
mars met een lijstje van vier of
vijf trainers komt en dat elke kan
didaat zichzelf in de Johan Cruijff
Arena even voorstelt, en een eer
ste spervuur aan kritische vragen
kundig pareert. Het trainerschap
van Ajax is toch de lastigste baan
in de Nederlandse sportwereld. Die
openheid is waarschijnlijk nog een
paar stapjes te ver.
Socioloog Spaaij vraagt zich
ook af of deze ontwikkeling zich
verder doorzet. "Transparantie
is een belangrijk middel om fans
een gevoel van inspraak en eige
naarschap te geven, maar het is
natuurlijk zo dat de meeste fans
weinig expertise hebben om kan
didaten echt op hun professionele
kwaliteiten te kunnen beoordelen.
Het speelt wel goed in op de affec
tieve dimensie, bijvoorbeeld of een
manager 'goed past' bij de club."
Clubs kunnen het zich niet
permitteren zich te vervreemden
van de achterban. Kijk naar Enge
land, waar de kaartprijzen de pan
uitrijzen en waar puissant rijke
eigenaren clubs als hun speeltje
gebruiken. Fans pikken het niet,
en richten zelfs protestclubs op. FC
United of Manchester is daarvan
de bekendste, als tegenhanger van
het door de Amerikaan Malcolm
Glazer overgenomen Manchester
United.
"Dit is een goede ontwikke
ling," stelt Spaaij. "In Engeland
lijkt dit soort initiatieven stand te
houden, waarbij de club op een
democratische manier is ingericht.
De populariteit van deze clubs geeft
aan dat er zeker vraag naar is."
SPONSORRELATIES
Het lijkt er sterk op dat clubs veel
meer dan pakweg tien jaar geleden
bezig zijn om de fans bij de club te
betrekken. Brinkhuis beaamt dat in
het geval van Ajax. "Het is nadruk
kelijk onderdeel van ons fanbeleid,
maar het is de laatste jaren ook in
toenemende mate onderdeel van de
samenwerking met onze sponsorre-
laties," stelt de Ajaxwoordvoerder.
"Denk daarbij aan activaties van
sponsoren waarbij onze supporters
een hoofd- of bijrol spelen."
Zo liet Ziggo twee fans logeren
in de Johan Cruijff Arena voor de
klassieker, bij de lancering van het
uitshirt van het seizoen 2011/2012
liet Adidas enkele Ajacieden in een
park voetballen tegen supporters.
AJAXWOORDVOERDER
MIEL BRINKHUIS
Ajax zelf lijkt er dus ook alerter op
te zijn, met bijvoorbeeld de seizoen
kaartactie. Dat vindt ook Fabian
Nagtzaam, directeur van de Sup
portersvereniging Ajax. Nagtzaam
noemt het verplaatsen van de oude
graffitiwand in de Arena naar De
Toekomst als ander voorbeeld, net
als het in het zonnetje zetten van de
jongste supporters die hun 'debuut'
maken in de Johan Cruijff Arena.
"Ook dit zorgt voor binding van
supporters met onze club," stelt
Nagtzaam. "Als supportersvereni
ging maken we ons sterk voor dit
soort acties. Belangenbehartiging
is een belangrijke pijler van onze
vereniging. Daar zijn we dagelijks
mee bezig."
Crowdsourcing kan die band
aanhalen, maar alleen leuke acties
verzinnen zal niet voldoende zijn.
Nagtzaam: "Die acties zijn toch
vaak bedoeld om een paar fans in
het zonnetje te zetten. We zien ook
graag dat er voor grote groepen fans
iets wordt ondernomen. Bijvoor
beeld door het vaker organiseren
van een open training. Dit seizoen
waren er drie, buiten die voor de
klassieker om. Dat kunnen er, zeker
in de vakantieperioden, wel wat
meer worden. We zitten geregeld
met Ajax aan tafel om over dit soort
onderwerpen te praten. Want voor
de fans en de club is de binding met
elkaar van groot belang."
Op de winnende seizoenkaart staat
een afbeelding van Ajax, met links
drie rode kruisen die Amsterdam
vertegenwoordigen. "Ja, het oude
logo," zegt Ouwersloot lachend.
"Ik vind het een mooi beeld. Het
straalt nostalgie uit. Ik had ook
andere afbeeldingen bekeken,
maar die spraken me minder aan."
Wie denkt dat Ouwersloot
een creatieve achtergrond heeft,
komt bedrogen uit. Ze werkt in een
hotel, en heeft ook geen grafische
opleiding gevolgd. Wel is ze een
Ajaxfan in hart en nieren, en
ontwierp vanuit dat gevoel. "Ik heb
al zeventien jaar een seizoenkaart.
In het begin ging ik met mijn
vader, nu zit ik op de F-side. Ajax
is me met de paplepel ingegoten.
Hetzelfde doe ik met mijn eigen
dochtertje. Zij is nu twee. Als er
voetbal opstaat, roept ze al 'Ajax,
Ajax'."
WAX SEIZOENKAART
- f A-
Nathalie Ouwersloot poseert met Rob van Rossum en haar winnende ontwerp.
Ouwersloot vindt het 'bizar' dat ze
de ontwerpwedstrijd heeft gewon
nen. Het levert haar een gratis sei-
in hun portemonnee hebben zit
ten. "Ik kan me daar nog weinig bij
voorstellen. Ik hoop dat de mensen
zoenkaart op. Leuker is dat er vanaf 'm mooi vinden. Dat zal toch wel,
volgend seizoen veertigduizend
seizoenkaarthouders haar ontwerp
anders had ik vast niet gewonnen."
(MvD)
