De mooiste Ajaxshirts ontleed
ajaxlife
TWEEDE HUID 1 7
16-02-2018 i#
Het shirt
Een Ajaxshirt is meer dan een kledingstuk. Elk design
vertelt de verhalen van seizoenen en spelers die het
droegen. We duiken in de historie van deze tweede
huid. In deel 3: het shirt dat Johan Cruijff droeg
tijdens zijn afscheidsduel tegen Bayern München.
De wedstrijd
ustwtit
r ti 7«
Het échte afscheidsshirt
van Johan Cruijff
Het is niet gewoon dat een voet
baller van net 31 jaar, dus in de
kracht van zijn leven, de kicksen
aan de wilgen hangt. Johan Cruijff
was in vele opzichten geen gewone
voetballer en dat bleek ook uit
zijn besluit om zijn loopbaan te
beëindigen op een moment dat de
meesten nog volop aan het oog
sten en creëren waren. Dat vroege
afscheid had erg te maken met
het feit dat hij vijf seizoenen lang
de hectiek van het Spaanse voet
bal had meegemaakt. Het waren
slopende jaren, waarin de media
belangstelling verstikkend was en
de aanslagen op zijn ranke benen
meedogenloos.
Op 27 mei 1978, een maand na
zijn 31e verjaardag, bood het Camp
Nou-stadion van FC Barcelona
plaats aan de socio's die getuige
wilden, nee móesten zijn van het
afscheid van hun El Salvador, hun
DOOR DAVID ENDT
onaantastbare idool. Tegenstan
der: Ajax. Barcelona versloeg Ajax
met 3-1, een uitslag die natuurlijk
volledig in de schaduw stond van
het afscheidsevenement.
Jammer was dat om WK-voor-
bereidingsredenen zowel Spaanse
als Nederlandse internationals ont
braken. Ruud Krol, Dick Schoena
ker en Piet Schrijvers waren er zo
niet bij. Daarbij was het stadion
gek genoeg niet volledig uitver
kocht.
EVENEMENT
In Amsterdam borrelde het idee
voor een 'eigen' afscheidswedstrijd
voor het fenomeen, en van een plan
kwam het tot de organisatie van
een heus evenement. In de orga
nisatie speelde de Amsterdammer
Jack van Zanten een hoofdrol. Van
Zanten was een ingewijde in het
topvoetbal. Jarenlang was hij actief
als charmante en doortastende chef
d'équipe van het Nederlands elftal.
Mede vanuit die positie kende de
vastgoedondernemer de voetbal
wereld op zijn duimpje. Bovendien
had hij een persoonlijke band met
de sterspeler.
Van Zanten was ook de ini
tiatiefnemer van de Amsterdam
700-toernooien, waarbij hij zijn
enorme netwerk binnen het inter
nationale voetbal liet samensmel
ten met zijn organisatorische ver
mogen. Met Cruijffs schoonvader
Cor Coster en Cees van Nieuwen-
huizen (sportverslaggever van Het
Paroolzette hij zijn schouders
onder het project dat uitmondde
in de 'Johan Cruyff Farewell' van
7 november 1978.
Aanvankelijk zette Van Zan
ten zijn zinnen op Barcelona als
tegenstander, voor een wedstrijd
die in De Meer zijn beslag zou
moeten krijgen. Dat bleek onmo
gelijk, maar wel werd besloten
de wedstrijd in het veel grotere
Olympisch Stadion te laten plaats
vinden. Een vol stadion zou een
grotere recette opleveren. Nadat
een aantal Engelse clubs vergeefs
was benaderd, kwam Van Zanten
met Bayern München. Die club
was na 1973 de opvolger van Ajax
als Europese grootmacht. Vooraf
vond iedereen Bayern een prach
tige tegenstander, maar na de door
Ajax met 8-0 verloren wedstrijd
dacht men daar anders over...
Cruijff, die avond voetballend
onder 'zijn' nummer 14, deed op
de van hem bekende wijze laco
niek over de grote nederlaag, maar
lekker zal het hem niet hebben
gezeten. Voor Ajax was er van
wege de wanprestatie een collectief
schaamtegevoel, dat werd getem
perd door met de vinger naar het te
gretige Bayern München te wijzen.
Een halfjaar later was het
afscheid van Cruijff alweer inge
haald, door zijn noodzaak een pijn
lijk faillissement goed te maken.
In mei 1979 speelde hij zijn eerste
wedstrijd voor Los Angeles Aztecs
en nog vijf jaar lang zou hij zijn bij
zondere gaven over de voetbalak
kers laten stromen.
In het afgebeelde shirt speelde Jo
han Cruijff op 7 november 1978
de zowel befaamde als beruchte
afscheidswedstrijd Ajax-Bayern
München. Na afloop legde hij het
shirt als dank in handen van wed
strijdorganisator Jack van Zanten.
Jaren later schonk Van Zanten (die
in 1989 overleed) het shirt aan
zijn kleinzoon, Jack Zwiers, en die
bewaart het kostbare kleinood met
grote zorg.
Zwiers waagde het een paar
keer het absolute collectors item
aan te trekken. "Een keer als klein
jongetje, begin jaren negentig, toen
ik in de rust van een Ajaxwedstrijd
meedeed aan de penalty shoot-out.
Nog voor ik aan de penalty's begon,
kreeg ik al applaus," aldus Zwiers,
die eraan toevoegt: "Wegdoen, ver
kopen? Nooit. Voor geen goud, het
blijft in de familie."
Het shirt ligt tegenwoordig ach
ter glas, maar dat doet niets aan de
schoonheid af. Wereldwijd zijn er re
plica's (zeg maar gerust: vervalsingen)
gemaakt van het shirt, maar dit is
het enige echt door Cruijff gedragen
shirt. Kenmerkend is de op het tricot
geflockte tekst, het ruim uitgevallen
Puma-logo en de ronde hals, maar
wezenlijk onderscheidend is het label
aan de binnenkant van de kraag, waar
het merkteken van de originele fabri
kant staat: Rekord, een niet gangbaar
sportkledingmerk dat blijkbaar voor
deze speciale gelegenheid de op
dracht voor het vervaardigen van de
shirts kreeg.
Na de in mei 1978 gespeelde vaar
welwedstrijd in Barcelona tegen
Ajax, voetbalde Johan Cruijff zijn
Amsterdamse afscheidswedstrijd in
het team van Ajax. Bayern München
was de tegenstander in een vrijwel
uitverkocht Olympisch Stadion,
waar het beoogde feest werd ver
pest door de uitslag van het ereduel:
0-8.
Bij rust leidde Bayern (net als
Ajax in die jaren enigszins op zijn
retour) met 2-0 door goals van Gerd
Müller en Karl-Heinz Rummenig-
ge. Na rust scoorden Paul Breitner,
Rummenigge, Breitner, Müller, Breit
ner en Rummenigge.
Ajax trad in de volgende for
matie aan: Piet Schrijvers; Wim
Meutstege, Kees Zwamborn, Ruud
Krol, Jan Everse; Hans Erkens, Johan
Cruijff, S0ren Lerby; Tscheu La Ling,
Ruud Kaiser, Simon Tahamata. Als
invallers kwamen Frank Arnesen,
Peter Jager, Dick Schoenaker, Geert
Meijer en (voor Cruijff) Ray Clarke
binnen de lijnen.
