ajax -
volendam
ajaxlife
FANZONE -f fT
10-09-2015
Piraatprogramma
Aandenken
'DE REALITEIT IS ECHTER DAT CLUBS
TEGENWOORDIG LIEVER REPLICA-SHIRTS
VERKOPEN DAN EEN PROGRAMMABOEKJE
DAT IS VEEL LUCRATIEVER'
AJAX
2000
AJAX
feye|>ord
meent Litster. "Alle clubs in de hoog
ste vier divisies maken ze. Sommige
kleinere verenigingen worden daar
door hun statuten zelfs toe verplicht.
De boekjes zijn voor de club nog
steeds lucratieve business. Er wordt
zo drie pond voor neergelegd en
sponsors kunnen zich ook goed pre
senteren."
Desondanks verwacht Litster dat
de meeste programmaboekjes gaan
verdwijnen, al zal dat niet van de ene
op de andere dag gebeuren. "Voor
grote wedstrijden, zoals de cup final,
wordt altijd iets gemaakt. De rest zal
op termijn verdwijnen. Daar ben ik
niet blij mee, maar het is onvermijde
lijk. Het is en blijft een groot onder
deel van onze voetbalcultuur, dat zal
in het buitenland niet veel anders
zijn. De realiteit is echter dat clubs
tegenwoordig liever replica-shirts
verkopen dan een programmaboekje.
Dat is veel lucratiever."
Ook Ajax sluit niet uit dat er in
de toekomst wellicht nog eens een
programmaboekje geprint gaat wor
den. Dat gebeurde in het verleden
bij speciale duels, zoals de benefiet
wedstrijd voor Johan Cruijff in 1999
en de afscheidswedstrijd van Edwin
van der Sar in 2011. "Misschien bij
hoge uitzondering, zoals tijdens een
Open Dag of bij de Future Cup," laat
Brinkhuis desgevraagd optekenen.
Het gemis van een officieel stadion
programma wordt rondom Europese
wedstrijden door fanatieke suppor
ters gebruikt om zelf een officieus
piraatprogramma in elkaar te knut
selen, zoals in 1998. Landskampioen
Ajax bracht zelf geen boekje uit voor
de thuisduels in de groepsfase van de
Champions League. Daarom kwa
men creatieve fans voor de duels met
Olympiakos, FC Porto en Dinamo
Zagreb zelf met een officieuze versie
op de proppen.
Dergelijke programma's - de term
Een nostalgisch plaatje: een programmaboekjesverkoper bij Ajax - FC Utrecht, op 6 april 1986.
De Nederlandse versie van Stadi-
onheft.de luisterde tot 2009 naar
de naam Dutch Programme Club
(DPC). Deze werd opgericht in de
jaren tachtig om verzamelaars van
programmaboekjes te voorzien tegen
een zo laag mogelijke aanschafprijs.
"Op het hoogtepunt telde DPC zo'n
honderd leden," zegt Ajacied Martin
Huizer, de laatste beheerder van het
Nederlandse online platform. "Vanaf
2007 ging het blad online verder en
twee jaar later trok ik de stekker eruit."
De charme van programmaboek
jes zat voor Huizer in het feit dat er
'iets' was van de wedstrijd die hij had
bezocht. "Laatst was ik met mijn zoon
in Israël bij een wedstrijd van Beitar
Jeruzalem. Toen namen we ook een
boekje mee. We kunnen er geen letter
van lezen, maar het is een mooi aan
denken."
Huizer deed uiteindelijk zelfs zijn
hele verzameling programmaboek
jes van de hand. "Het kostte me te
veel tijd en het nam erg veel ruimte
in beslag. Ik werd er ook een beetje
moe van om voor een boekje van een
Ajaxwedstrijd in de Oekraïne vijftien
euro neer te leggen."
Daar raakt Huizer een pijnlijk
punt. Wie je ook spreekt uit het verza
melaarswereldje, de opkomst van vei
lingsites als Ebay hebben het nostalgi
sche gevoel van onderling ruilen geen
goed gedaan, vinden ze. Handelaren
die zich voordoen als verzamelaars
draaien goede omzetten. Ruilen legt
het veelal af tegen betalen.
Pak een willekeurige Europese
wedstrijd van Ajax, zoals laatst in
Jablonec. Het laatste fluitsignaal heeft
nog niet geklonken of er staat al een
programmaboekje te koop aangebo
den. Inclusief verzendkosten heb je er
een voor tien euro, terwijl ze bij het
stadion notabene gratis werden uitge
deeld.
Slotwoord is voor John Litster.
Heeft de Schotse autoriteit nog enige
zalvende woorden voor de gepijnigde
verzamelaarsziel van enkele honder
den Ajacieden? "Sowieso moet je
blijven zoeken naar dat oude ontbre
kende exemplaar. Blijf de boekjes ook
vooral doorbladeren. Je verzameling is
een warenhuis aan persoonlijke herin
neringen. Koester dat!"
JOHN LITSTER
piraat verraadt het al - zijn doorgaans
illegaal en worden veelal onderhands
verkocht. Ajax zegt in principe geen
moeite te hebben met een geprint
boekje op initiatief van supporters.
Brinkhuis: "Dat zullen we niet blok
keren, zolang deze voldoen aan een
aantal uitgangspunten die te maken
hebben met bepaalde rechten, zoals
gebruik of misbruik van de naam
en logo van Ajax, distributie in de
Arena, vergunningen met betrekking
tot wedstrijdorganisatie en sponsor
en commerciële belangen van Ajax."
Onder ervaren verzamelaars
zijn piraten-
programma's
doorgaans niet
populair. Dat
wordt beves
tigd door Mar
cel Dussling,
oprichter van
het in Duits
land toonaangevende online plat
form Stadionheft.de. "Piratenpro-
gramma's hebben zelden iets met de
wedstrijd te maken en worden vooral
gemaakt om er flink aan te verdie
nen. Veel van die boekjes worden
pas dagen na een wedstrijd op een
zolderkamer geproduceerd en op de
markt gebracht, omdat de makers op
de wedstrijddag zelf ontdekten dat
er geen officieel boekje was uitge
bracht."
Stadionheft.de werd in 2002
opgericht met de simpele missie om
alle verzamelaars ter wereld met
elkaar in contact te brengen. Op die
manier zou iedereen zijn verzame
ling met fraaie exemplaren kunnen
uitbreiden. "Inmiddels hebben we
elfhonderd leden uit 31 verschillende
landen. Dat bewijst voor mij dat we
er goed aan deden hier in 2002 mee
te beginnen. Los van ons ledenaantal
telt Duitsland een paar duizend ver
zamelaars," gokt hij.
De meeste Bundesligaclubs ver
kopen programmaboekjes. Alleen
Hertha BSC, de oude club van John
Heitinga, stopte een jaar geleden met
een printversie en schakelde uit kos
tenbesparingen over op een digitale
PDF-versie van Wir Herthaner. "Zij
ontvingen talloze negatieve reacties.
Wedstrijdprogramma's vormen hier
een wezenlijk onderdeel van het sta-
dionbezoek," zegt Dussling. "Als
andere clubs Hertha volgen, zou dat
voor ons een horrorscenario zijn.
Programmaboekjes zijn al een eeuw
op de markt en worden nog steeds
gewaardeerd. Dan heb je voor mij je
bestaansrecht bewezen."
HE presenteert: AJAX - Feyent
lANSIlIITING
MIJHiÈNMOOT
officiEd
pROqRAIYlMA
Officieel Programma
SEIZOEN
1982- 1MB
KICK OFF
