'JE LEERT PAS ECHT GOED
PASSEN DOOR HERHALING'
Even intensief trainen als een tennisser
Ajax heeft de Adidashal. Borussia Dortmund
gebruikt sinds kort de Footbonaut, een
kooi waarin spelers aan techniek en
reactiesnelheid kunnen werken.
8 CHAMPIONS LEAGUE
15-11-2012 ajaxlife
Kanon
Intelligentie
Dortmundspeler Mustafa Amini test de Footbonaut, 'quite a package' volgens trainer Jürgen Klopp.
Footbonaut houdt passing
Dortmund scherp
DOOR MIKE VAN DAMME
Eyong Enoh weet het even niet meer.
Als Frank de Boer hard rood roept,
neemt de Kameroener de bal aan
en draait zich open naar het doel
tje waar een geel hoedje achter ligt.
En dus draait hij zich weer om, op
zoek naar het doeltje met een rood
hoedje, en past de bal dan hard tegen
de paal.
Het is een leuk schouwspel zo
aan het einde van de vrijdagoch
tendtraining. De middenvelders die
even apart worden genomen door de
hoofdtrainer voor een nieuwe oefe
ning: bal aannemen, de goede kant
opdraaien en de bal hard passen
richting het doeltje. Viktor Fischer
en Siem de Jong gaat het gemakke
lijk af, Enoh heeft - het zal weinigen
verwonderen - meer problemen.
De oefening leert de middenvel
ders snel schakelen tussen balaan
name, opendraaien en inpassen.
Precisie is vereist, omdat de bal het
doeltje moet raken. Concentratie is
vereist, omdat de speler zelf moet
onthouden welk doeltje een geel,
rood of wit hoedje achter zich heeft
liggen.
Een doorgewinterde Ajaxoefe-
ning is het niet. "We waren wel naar
zoiets op zoek," legt Frank de Boer
desgevraagd kort uit. "Geri Vink
doet het bij Jong Ajax ook, alleen
dan met poppen in plaats van doel
tjes. Het helpt de spelers met de
balaanname en speltempo."
Dit verhaal gaat natuurlijk niet
over een oefening op het trainings
veld van Ajax. Het schouwspel doet
echter wel denken aan een zeer ver
eenvoudigde versie van wat de Foot
bonaut heet; een nieuw wetenschap
pelijk snufje dat Borussia Dortmund
- Ajax' tegenstander in de Champi
ons League komende woensdag - dit
jaar in gebruik heeft genomen.
Even een snelle uitleg. De Footbo
naut is een 'kooi' van veertien bij
veertien meter. Een voetballer staat
in het midden van de kooi, en kan
vanaf alle zijden een bal naar zich toe
geschoten krijgen door een 'kanon'.
Doel is om de bal zo snel mogelijk
aan te nemen en door een van de 72
kozijnen - degene die groen oplicht -
te schieten. De balsnelheid (tot 130
kilometer per uur) en de frequentie
kunnen worden aangepast.
Dortmundtrainer Jürgen Klopp
noemt de Footbonaut, die de club
naar verluidt een miljoen euro
kostte, op de officiële website van de
Duitse club quite a package. "Het is
een perfecte tool om de balbehande
ling te verbeteren. De Footbonaut
vereist precisie en snelheid in een
fysiek moeilijke omgeving."
Het had de tekst van een recla
mespot kunnen zijn.
Borussia Dortmund is de eerste
club ter wereld die de Footbonaut
gebruikt. Andere Europese topclubs
zullen snel volgen. Althans, dat stelt
de geestelijk vader van het sportwe-
tenschappelijke project, Christian
Güttler tegenover Ajax
Life. De Duitser werkte
in totaal twaalf jaar aan de
kooi, die zonder invloed
van een voetbalclub of
sponsor werd ontwikkeld.
De doorbraak moet nu
plaatsvinden.
In 2008 maakten Duitse media
als Berliner Morgenpost en Spiegel
overigens al bekend dat clubs als
Werder Bremen, Real Madrid, FC
Barcelona en het Italiaanse natio
nale team geïnteresseerd waren. Een
indrukwekkend lijstje. Vier jaar later
pas is Dortmund dus de club die zich
de eerste gebruiker ter wereld mag
noemen. Dan vraag je je toch af of al
die andere clubs zijn afgehaakt. Güt
tler ontkent. "We hebben heel lang
getest, drie prototypes gemaakt.
Een voetbalclub wordt gerund door
coaches, niet door wetenschappers
of softwareontwikkelaars. De Foot
bonaut moet dus gemakkelijk in
gebruik zijn. Dat kost tijd. Er heb
ben inmiddels andere Europese top
clubs bij Dortmund gekeken hoe het
precies werkt. Of ik contact met Ajax
heb gehad? Nee, dat niet."
Volgens Güttler kunnen spelers
twintig procent aan reactiesnelheid
en 22 procent aan precisie winnen,
na tachtig trainingssessies in de Foo
tbonaut. Dat is ook het hele idee ach
ter zijn 'uitvinding': spelers sneller
maken en de concentratie verhogen.
"Je hoort wel eens dat je als topvoet-
baller een hoge intelligentie moet
hebben. Dat is niet waar. Ze zijn
vaak net iets sneller dan een ander,
dat is de truc. Neem Gerd Müller.
Hij was een van Duitslands beste
spelers, terwijl ook van hem werd
gezegd dat hij een IQ van een gemid
delde kamertemperatuur had."
Güttler noemt ook Arjen Rob
ben als voorbeeld, zonder overigens
iets over het IQ van de Nederlandse
international te zeggen. "Hij doet
eigenlijk al jaren hetzelfde: hij rent
over de flank, draait naar binnen en
schiet. Dat zou nu toch gemakkelijk
te verdedigen moeten zijn. Maar
omdat hij sneller reageert dan zijn
tegenstanders, blijft hij moeilijk af te
stoppen."
Balbehandeling en snelheid, het
valt te verbeteren als je maar vaak
genoeg herhaalt. Zoals een tennis
speler elke dag honderden ballen
slaat en een basketballer honder
den ballen gooit. "Let eens op een
training bij bijvoorbeeld Ajax, en
tel hoe vaak een voetballer nou echt
een pass tijdens een training geeft?
Die aantallen zijn niet te vergelijken,
terwijl je pas echt goed leert passen
door herhaling."
De Footbonaut creëert een
omgeving waarin intensief aan het
aannemen en passen gewerkt kan
worden. Zonder dat een
ander de bal hoeft te pas
sen. De speler weet slechts
door een piepje van welke
kant een bal wordt afge
schoten door een ballen-
machine. Hij krijgt ook
maar een enkele seconde
om de bal zuiver in het goede vak te
schieten. Daarna wacht de volgende
bal weer. Zo ontvangt en passt een
speler de bal in een kwartier tijd
evenveel keer als tijdens een hele
week aan traditionele training, stelt
Güttler.
Of de Footbonaut werkt, moet de
tijd leren. Net zoals of naast Borus
sia Dortmund echt nog meer Euro
pese topploegen de interesse omzet
ten in een aankoop. De Boer redt het
voorlopig met drie doeltjes en drie
hoedjes. Al zal Enoh maar al te graag
van die kleuren af zijn.
