Het dubbelleven van Ruben Jongkind
'WE HOEVEN NIET AL ONZE GEHEIMEN AAN DE
GROTE KLOK TE HANGEN. ALSOF WIJ WETEN HOE
FC TWENTE ORGANISATORISCH IN ELKAAR STEEKT'
Looptrainer en bedrijfswetenschapper Ruben Jongkind (36)
is op De Toekomst verantwoordelijk voor de implementatie
van het onder andere door hem en Wim Jonk geschreven
'plan-Cruijff'. Daarnaast werkt hij dagelijks individueel met
talenten aan hun looptechniek. Een uitdagende combinatie.
ajaxlife
Voorgeschiedenis
Voetbalwensen
8 INTERVIEW F"
15-03-2012
'Inhoud belangrijker dan macht'
'V
gevende op De Toekomst (Worm-
houdt). "Daar werd ook met de beste
bedoelingen gewerkt om spelers
beter te maken. Maar de oplossing
die wij aandroegen, begon met rede
neren vanuit de trainer, de individu
ele spelers, en die beter maken op
gebieden waar dat nodig is. En fysiek
en medisch hangt daar aan vast.
Goed, als dat niet lukt, dan moet je
het op een andere manier wel voor
elkaar proberen te krijgen."
Samen met Jonk zette hij zijn
visie op papier. Dat wil zeggen de
principes, niet de details. Als Ajax er
niets mee zou doen, dan hadden ze
samen alsnog een voetbalschool kun
nen beginnen. Cruijff's visie sloot
perfect aan bij het werk dat Jonk en
Critici, zoals Raymond Verheijen
in Ajax Life 14, deden het rapport-
Cruijff af als twaalf pagina's vol cli
chés. Jongkind: "Die twaalf papier
tjes vormen een samenvatting van
duizenden papiertjes. Dan heb je
het over vele beproefde theorieën en
filosofieën uit allerlei wetenschap
pelijke en praktische literatuur. Die
staan hier allemaal in de kast. Als ik
wil, kan ik honderd pagina's schrij
ven over hoe het allemaal moet,
maar de meeste succesvolle bedrij
ven werken vanuit bepaalde princi
pes, die ze met de juiste mensen toe
passen. Je kunt beter direct aan het
werk gaan met de mensen die deze
principes begrijpen en belangrijker
nog, in de praktijk kunnen toepas-
DOOR SANDER ZELDENRIJK
Het liefst staat Ruben Jongkind (hier samen met Nick de Bondt) op het veld, als looptrainer.
Daar waar velen Ajax tegenwoordig
koppelen aan het woord revolutie,
spreekt Ruben Jongkind liever over
'evolutie'. Ja, na de rechterlijke uit
spraak is het binnen de opleiding
efficiënter werken. "Er is impliciet
steun gegeven aan onze ideeën.
Wij kunnen nu doorwerken op de
werkvloer zoals we willen. In de
implementatie van de plannen gaat
de meeste tijd zitten. Het blijft een
ontwikkelingsproces, waarin we uit
gaan van principes als samenwerken,
kwaliteitsbundeling, professionele
autonomie, maatwerk leveren voor
individuen en de top willen berei
ken."
Jongkind omschrijft de huidige
werksituatie op De Toekomst echter
ook nog als 'lastig'. "Weerstand heb
je altijd in een veranderingsproces.
Daar komt het werk van Derk de
Kloet (zie pagina 9, red.) om de hoek
kijken. Net als bij alle systemen, als er
ergens een zwakke schakel zit, loopt
en draait het niet. In dit systeem zijn
de belangrijkste organen de bestuurs
raad, de raad van commissarissen en
de hoofddirectie. Daar moet het eerst
een bepaalde kant op. Ajax heeft in
de afgelopen maanden op bepaalde
fronten stilgestaan, waardoor alles
nu in een kort tijdsbestek op ons af
komt. Naarmate de implementatie
van het plan-Cruijff in al haar facet
ten vordert, wordt mijn rol kleiner en
kan ik mij nog meer richten op de
looptrainingen."
Stiekem kijkt hij naar dat moment
uit. Dit seizoen werkt Jongkind
tussen alle perikelen door al met zo'n
tien jeugdspelers individueel aan het
verbeteren van hun looptechniek.
Fantastisch werk, noemt hij dat.
Sta je op een willekeurige zaterdag
ochtend naast hem bij een jeugd
wedstrijd, dan glinsteren zijn ogen
en heeft hij bij elke speler oog
voor detail. Hij ziet dingen die de
meeste anderen niet zien. Spelers
als Christian Eriksen, Nick de
Bondt, Viktor Fischer, allen hebben
profijt van zijn aanpak. "Kijk, ik
breng ze qua uitvoering niet naar
een tien, maar we kunnen hier wel
verbeteren van een zes naar een acht.
Echt, als je de videobeelden van de
gemiddelde looptechniek van de
jeugdspelers uit 2008 terugkijkt, dan
zie je daar nu een flinke progressie
in. Tegelijkertijd zijn we er nog niet
als je weet naar welk niveau wij
willen."
Jongkind, de atletiektrainer, voelt
zich thuis bij Ajax. Zo praat hij,
zo oogt hij. De voetballerij bevalt.
Samen met een bewegingsweten
schapper uit Berlijn (Florian Kugler)
had hij in 2006 een loopmethode
ontwikkeld die erg succesvol bleek in
de jeugdopleiding van SDVB uit Bar-
neveld. Spelers werkten tien minuten
per dag aan hun loopstijl. Binnen
drie maanden maakte de jeugd daar
indrukwekkend progressie. Via een
gezamenlijke kennis ontmoette Jong
kind in 2008 conditietrainer René
Wormhoudt. Hij maakte zich hard
voor de komst van Jongkind, die
daardoor de kans kreeg te onderzoe
ken of zijn methode ook op het hoog
ste voetbalniveau aansloeg. "Dat
experiment slaagde en Ajax wilde
me op groepen spelers zetten, maar
ik zag mijn expertise vooral op indi
vidueel terrein. Jan Olde Riekerink
(toenmalig hoofd jeugdopleidingen,
red.) zag dat ook wel zitten."
Dat de wereld van de spikes,
sintelbanen, sprinters en hor
des niet die van het voetbal
is, mag duidelijk zijn. Anders
gezegd: er diende wel een ver
taalslag naar het profvoetbal te
worden gerealiseerd. "Loop
training is goed, maar
naarmate jeugdspelers
ouder worden, is het beter
om in de context van het
voetbal te trainen. Maar
eerst moet een speler zijn
loopvaardigheid leren. Op
het hoogste niveau lopen
nog steeds spelers die tien
procent van hun mogelijk
heden in snelheid en wend
baarheid missen, omdat ze niet
goed bewegen. Ze voetbalden
honderdduizend uren, maar dat
aspect is er nooit uitgepikt."
Omdat Wim Jonk op een van
de andere velden destijds als tech
niektrainer ook individueel trainde,
raakten de twee geïnteresseerd in
eikaars werk en expertise. Hun werk
wijze past volgens Jongkind goed bij
de individualisering van de samenle
ving, en die van de voetballerij. Ook
in de jeugdopleiding willen spelers
steeds meer individueel begeleid
worden, om zo hun vaardigheden te
verbeteren. "Wim en ik geloofden dat
er twintig tot dertig procent meer uit
het talent viel te halen dan gebeurde.
Daar wilden we dus meer mee doen,
maar vanuit mijn achtergrond als
bedrijfswetenschapper zag ik dat de
structuur van de organisatie van de
opleiding ons daarin belemmerde."
Jongkind wilde zijn betoog neer
leggen bij toenmalig algemeen direc
teur Rik van den Boog, maar die
stuurde hem terug naar zijn leiding-
Jongkind op De Toekomst deden en
hij omarmde de uitwerking van zijn
visie op de situatie bij Ajax. De rest is
geschiedenis, zou je bijna zeggen.
In de media werd de machtsstrijd
binnen Ajax weggezet als een strijd
tussen wetenschap en techniek. Dat is
te kort door de bocht, vindt Jongkind.
"Natuurlijk gebruiken wij de Adidas-
hal en de testmogelijkheden daar, en
kan het in bepaalde gevallen goed zijn
om een berg op te sprinten. Als het
maar gezamenlijk vanuit de voetbal-
wensen en -eisen wordt besproken.
Dat is een ander beleid dan zeggen:
we hebben een medisch sportweten-
schappelijk beleid en dat voeren we
los van de trainers en spelers uit. Dan
draai je de wereld om, denken wij. Nu
ligt de eindverantwoordelijkheid bij
de trainers. Eerst moet het technisch
helder zijn."
sen. Maar uiteraard zijn er verschil
lende rapporten vanuit het plan-
Cruijff gemaakt.
"Of we het plan beter hadden
moeten presenteren? Nee, dit is een
interne aangelegenheid. We hoeven
niet al onze geheimen aan de grote
klok te hangen. Alsof wij weten hoe
FC Twente organisatorisch in elkaar
steekt. Je kunt een organogram
geven, maar dat zegt helemaal niets.
Het zijn principes waarop we willen
werken. Niet op basis van macht,
maar op basis van inhoud. Als over
twee jaar is uitgekristalliseerd hoe
wij willen werken, is dat wel heel
anders dan bij andere bvo's. Soms
blijven we ook bewust terughou
dend."
