'JOHAN ZEI METEEN:
"LAAT MAAR KOMEN"'
Tonny Bruins Slot onthult nieuw ontdekkingsverhaal Litmanen
In deze serie gaat
Ajax Life op zoek
naar de speciale
betekenis die Jari
Litmanen heeft
gehad voor de stad
Amsterdam in het
algemeen en Ajax
in het bijzonder.
De mysterieuze
Fin nader ontleed,
als voetballer en
als mens. Deel
14: de stage in
Barcelona.
"I IN DE BAN VAN JARI 4 W
ajaxlife 15-03-2012 X i
Premie
Maximum
Spiegel
Van stagiair Barcelona
naar sterspeler Ajax
Een handige invaller was Jari Litmanen niet, met een warming-upritueel van tien minuten.
DOOR MARK VAN DEN HEUVEL
Over de ontdekking van toekomstige
wereldsterren lopen de verhalen
meestal sterk uiteen. Op de vraag
wie de geschiedenisboeken in zal
gaan als de ontdekker van Jari
Litmanen is het antwoord niet
moeilijk te vinden: dat is Harri
Kampman geweest. Een leraar in
het basisonderwijs, bevriend met
vader Litmanen - oud-international
Olavi Litmanen - én jeugdtrainer in
Lahti.
Maar wie is vervolgens verant
woordelijk geweest voor zijn vertrek
uit Finland? Wie heeft het laatste
duwtje gegeven waardoor Litmanen
bij Ajax in korte tijd kon uitgroeien
tot een wereldster? Op zoek naar die
vraag stuiten we op een opmerkelijk
verhaal van Tonny Bruins Slot.
Vergeet al die verhalen over een
geheime tip van een directeur van
een papierfabriek in Mijdrecht.
Vergeet de scoutingsrapporten van
Ton Pronk. Want wat blijkt: de
speler die zijn grootste successen bij
Ajax vierde onder Louis van Gaal,
werd in Spanje ontdekt door diens
natuurlijke tegenstander; Johan
Cruijff in hoogst eigen persoon.
Althans, zo claimt Bruins Slot, die
al zijn hele leven werkzaam is als
rechterhand van Cruijff.
Het moet in de zomer van 1991
zijn geweest, zegt Bruins Slot
terugrekenend, toen hij werd
gebeld door de Finse bondscoach
Jukka Vakkila. "Ik volgde samen
met Jukka een trainerscursus in
Engeland," vertelt senor Tonny,
destijds assistent van trainer Johan
Cruijff in Barcelona. "Zodoende
spraken we elkaar geregeld. En op
een gegeven moment vroeg Jukka
me of we bij Barcelona misschien
nog een plaatsje hadden voor een
stagiair uit Finland."
Wat was namelijk het geval:
Jari Litmanen, net twintig jaar
geworden, was voor de tweede
opeenvolgende keer uitgeroepen
tot Fins voetballer van het jaar en
een grote krant had daar als premie
aan verbonden dat hij stage mocht
lopen bij een Europese topclub.
Bruins Slot: "Dus vroeg Jukka:
'Zou die jongen misschien een tijdje
bij Barcelona mogen meelopen?'
Of ik dat kon regelen."
Pfoe... Bruins Slot: "Dat moest
ik natuurlijk eerst even vragen,
maar Johan zei meteen: 'Laat maar
komen.' Daar waren wij altijd wel
voor in, voor zulke dingen."
Afgesproken werd dat Litmanen
een week mocht meetrainen met
Barcelona B. In de trainerskamer
van Nou Camp ontspon zich enkele
dagen later de volgende conversatie
tussen
Cruijff en
Bruins Slot:
Cruijff:
"Hoe doet
die Finse
jongen het
eigenlijk, bij het tweede?"
Bruins Slot: "Hij laat zien dat-ie
mee kan komen. Het niveau is
eigenlijk meteen goed."
Cruijff: "Oké, ga hem dan maar
vertellen dat-ie de laatste dagen van
z'n stage met het eerste elftal mee
mag trainen."
Bruins Slot: "Met het eerste?"
Cruijff: "Ja, je zegt toch dat-ie
mee kan komen."
Zowel Cruijff als Bruins Slot was
onder de indruk. Het liefst hadden
ze Litmanen meteen een contract
aangeboden, ware het niet dat ze
destijds gebonden waren aan een
maximum van vier buitenlandse
spelers. En die waren er al, met
Ronald Koeman, Hristo Stoichkov,
Michael Laudrup en Richard
Witschge.
Bruins Slot: "Maar zo is
Jari vervolgens dus bij Ajax
terechtgekomen. Via de Cruijff- en
Cor Coster-kant, met Piet Keizer
en Maarten de Vos. Ja, dat weet ik
heel zeker. In Barcelona heeft Jari
voor het eerst kennis gemaakt met
het Nederlandse voetbal. Een jaar
voordat hij door Ajax werd gescout,
hadden wij hem al naar Barcelona
gehaald, via mijn contacten." Is dat
ook eens gezegd.
Elf jaar later, in het seizoen
2002/2003, kwamen Bruins Slot en
Litmanen elkaar weer tegen op een
trainingsveld; Bruins Slot ditmaal
als assistent van Ajaxtrainer Ronald
Koeman, Litmanen als 31-jarige
vedette die zijn ietwat in het slop
geraakte carrière nieuw leven wilde
inblazen bij de club waar hij zijn
grootste successen behaalde.
Het werd niet helemaal wat beiden
ervan verwachtten. Bruins Slot: "Ik
herinner me Jari uit die tijd vooral
als een hele serieuze jongen, die
zichzelf fantastisch soigneerde. Hij
speelde op oude Copa Mondials.
Voor wedstrijden zag ik hem daar
altijd aan prusen. Dan legde hij
een stukje
schuim
rubber in
de hiel,
bouwde hij
een verho-
ginkje ter
ondersteuning van z'n achillespezen.
Over zulk soort kleine dingen dacht
Jari allemaal na."
Piepjonge medespelers als Rafael
van der Vaart, Wesley Sneijder
en John Heitinga keken hun
ogen uit, volgens hun toenmalige
trainer. Bruins Slot: "Jari heeft die
jochies destijds echt een spiegel
voorgehouden, daar ben ik van
overtuigd. Het was indrukwekkend
om te zien hoe behept en begaan Jari
was met alles en iedereen. Maar Jari
was ook dermate veel met zichzelf
bezig, met z'n blessures, dat hij
jammer genoeg nooit is opgestaan
als leider van de groep. Wanneer je
als speler geen constante factor bent,
dan zit je wel ergens in hiërarchie,
maar nooit erg hoog. Maar als-ie er
was, dan toonde Jari zich meteen de
meester van het positiespel, van de
driehoekjes. Jari keek altijd vooruit.
Maar hij was er in die periode iets te
vaak niet."
Ook als bankzitter was
Litmanen niet altijd van waarde,
zegt Bruins Slot. Eenvoudigweg
omdat Litmanen in noodgevallen
niet zomaar kon invallen. Daar ging
namelijk een rituele warming-up van
minstens tien minuten aan vooraf.
"Als-ie dat niet deed, dan brak-ie
alles af," zegt Bruins Slot. "Eerlijk
gezegd bestond toen al het sterke
vermoeden dat Jari aan zijn laatste
seizoen bezig was. In wedstrijden
viel op dat de te overbruggen
afstanden niet te groot moesten
worden. Dat juist Jari nog zo lang is
doorgegaan met voetballen, had tien
jaar geleden echt helemaal niemand
verwacht."
Tonny Bruins Slot was assistent van Johan Cruijff bij Ajax en FC Barcelona, en liet Litmanen stage lopen bij de Spaanse club.
