Sporen van Ajax
In de serie Spo
ren van Ajax zoekt
Ajacied en schrij
ver Menno Pot
plekken op die
een Ajaxverhaal te
vertellen hebben.
Soms zijn de spo
ren nog zichtbaar,
soms ook niet.
In deel 22: AFC-
terrein Zuidelijke
Wandelweg.
ajaxlife
Promenade
Uitbreiden
HISTORIE 4 Q
16-02-2012 lU
Smullen van de Arol-beker
Zuidelijke Wandelweg, nazomer 1954: Ajax verslaat AFC (3-2) tijdens het toernooi om de Arol-beker.
Knipsels, foto's, verhalen. We drin
ken er een zogeheten AFC'ertje bij:
verse jus d'orange met seven-up.
In een stratengids van Amster
dam vind je nog altijd een Zuide
lijke Wandelweg (bij het Martin
Luther Kingpark en de begraaf
plaats Zorgvlied), maar daar lag
het AFC-terrein dus niet. Ooit was
die Zuidelijke Wandelweg een lan
delijke, groene promenade (recre
atiegebied, feitelijk) die helemaal
onder de stad doorliep, ruwweg
over het huidige tracé van de Ring
Zuid: van de Amstel in het oosten
tot de Amstelveenseweg in het wes
ten. Daar speelde AFC, ingeklemd
tussen de huidige AIO en de Fre-
derik Roeskestraat. Het hoofdveld
lag ongeveer op het perceel waar nu
het gerechtsgebouw staat dat zijn
ingang aan de Parnassusweg heeft.
De verhuizing van AFC (in
1920) was gedwongen, zoals zo veel
Amsterdamse voetbalclubs wegens
bouwplannen moesten verkassen
naar de spreekwoordelijke middle
of nowhere. Het leek voor AFC
uit te draaien op een catastrofe:
publiek en zelfs veel spelers vonden
het nieuwe terrein te afgelegen en
haakten af. De club degradeerde en
raakte in financiële zorgen.
De nood van AFC zou voor het
Amsterdamse voetbal prettig uit
pakken. Om meer volk te lokken
en inkomsten te genereren, besloot
AFC een jaarlijks zomertoernooi te
organiseren met een aantrekkelijk
deelnemersveld van Amsterdamse
rivalen en topclubs uit de rest van
het land. Inderdaad: zoiets als het
Amsterdam 700-toernooi (Olym
pisch Stadion, 1975-1992) en het
Amsterdam Tournament (Amster
dam Arena, 1999-2009). De tro
fee die op het spel stond, kreeg als
naam de initialen van de jongge
storven AFC'er A.R. Onslow van
Lierop: AROL.
eigen toernooi twee keer.
29 wedstrijden speelde Ajax om
de Arol-beker, waarvan de meeste
aan de Zuidelijke Wandelweg: tegen
Amsterdamse rivalen als Blauw
Wit, DWV, Zeeburgia en DWS,
maar ook tegen NAC, Excelsior en
UW. Het Amsterdamse publiek
smulde ervan. Ajax en AFC troffen
elkaar maar twee keer om de Arol-
beker: 0-0 (1942) en 3-2 voor Ajax
(1954). Heel wat pijnlijker voor
AFC was de jubileumwedstrijd die
in 1935 aan de Zuidelijke Wandel
weg gespeeld werd: de veertigjarige
kreeg met 7-1 klop van regerend
landskampioen Ajax.
Kort na het Arol-treffen van
29 augustus 1954 scheidden zich
de wegen van AFC en Ajax: waar
Ajax definitief voor profvoetbal
koos, besloot AFC vol overtuiging
amateurclub te blijven. Zelfs bij
een eventueel kampioenschap in
de Topklasse zal men geen gebruik
maken van het recht op promotie
naar het profvoetbal. Na de pro
fessionalisering kwijnde het Arol-
toernooi langzaam weg, al zou het
nog tot 1970 worden gespeeld (46
edities in totaal).
Zoals niets meer herinnert aan
het Stadion van Elte, waar Ajax en
AFC elkaar in 1918 en 1919 troffen
om het kampioenschap van Neder
land, is aan de Frederik Roeske
straat, achter het gerechtsgebouw,
geen spoor terug te vinden van het
befaamde AFC-terrein. De weten
schap dat hier in 1928 heel even
drie beroemde voetbalvelden vlak
bij elkaar lagen (Stadion, Olym
pisch en Zuidelijke Wandelweg)
intrigeert weliswaar, maar verder
voelt deze plek leeg aan. Bezoek lie
ver eens het AFC van nu. De club
kan de toeloop goed gebruiken,
zoals de gemiddelde Ajacied baat
heeft bij een middagje AFC: potje
voetbal, gezelligheid en een vers
AFC'ertje. Neem van me aan: het
is Goed Genoeg.
DOOR MENNO POT
Geen amateurvereniging in Neder
land speelt op zulke peperdure
grond als AFC, tegenwoordig Top-
klasser en dus de sterkste Amster
damse ploeg na Ajax. Sportpark
Goed Genoeg werd genoemd naar
het terrein in de Watergraafsmeer
waar AFC van 1906 tot 1920
voetbalde (achter de gelijknamige
hoeve, destijds vrijwel naast Ajax),
maar ligt aan de Zuidas.
Toen AFC zich hier in 1962 ves
tigde, lag het sportpark nog in het
niets, maar dat werd snel anders:
in het zuiden verrees de wijk Bui-
tenveldert, meteen ten noorden van
het terrein werden de Ring AIO en
sporen voor trein en metro aange
legd. AFC, van 18 januari 1895,
voetbalt nu in een flitsend groot
stedelijk decor van hoge kantoorto
rens.
Ik zit in het clubgebouw op Goed
Genoeg aan de De Boelelaan, maar
niet omdat hier noemenswaardige
sporen van Ajax liggen: AFC en
Ajax trapten hier een enkele keer
vriendschappelijk een balletje in
de seizoensvoorbereiding. In plaats
daarvan laat ik me door de heren
De Boer en Ringe van de AFC-
archiefcommissie vertellen over het
vórige AFC-terrein: het oude sport
park aan de Zuidelijke Wandelweg,
AFC's thuisbasis tussen 1920 en
1962. Daar speelden AFC en Ajax
wél prestigieuze duels tegen elkaar.
Er herinnert niets meer aan het sportpark van AFC aan de Zuidelijke Wandelweg.
In 1923 werd voor het eerst om de
Arol-beker gespeeld. Ajax was met
een van de partij: 2-1 verlies tegen
WA. Het toernooi werd een dave
rend succes: AFC werd er financi
eel door gered en het publiek vond
het prachtig. In de jaren dertig kon
AFC de capaciteit van zijn terrein,
speciaal voor de Arol-beker, uit
breiden naar achtduizend plaat
sen: de prachtige houten tribunes
deden Engels aan. Voor de finale
moest worden uitgeweken naar het
Olympisch Stadion, waar soms wel
twaalfduizend mensen kwamen kij
ken.
Ajax deed in totaal veertien maal
mee, tussen 1923 en 1954. Vijf keer
werd het toernooi gewonnen (1933,
1934, 1941, 1949 en 1951), precies
genoeg om de Arol-beker te mogen
houden. Blauw Wit won hem het
vaakst: negen maal. AFC won het
AFC-terrein
