'IN BEPAALDE KRINGEN
WERD JARI AL SNEL
'DE PROFESSOR' GENOEMD'
Innige vriendschap tussen Jari Litmanen en David Endt
In deze twintigdelige serie gaat Ajax Life op zoek naar
de speciale betekenis die Jari Litmanen heeft gehad voor
de stad Amsterdam in het algemeen en Ajax in het bijzonder.
De mysterieuze Fin nader ontleed, als voetballer en mens.
In deel 7: David Endt over zijn vriendschap met Jari.
ajaxlife
Maaltijden
ZZ Top
IN DE BAN VAN JARI 4 W
18-11-2011 X
Een traditie: Endt en Litmanen met een sigaar in de mond op de foto met een gewonnen prijs. Endt: 'We inhaleerden niet. We rookten allebei eigenlijk niet.'
'Jari getroffen door
schoonheid De Meer'
DOOR MARK VAN DEN HEUVEL
Toen David nog Davy heette en
'perschefje' was van Ajax, in 1991,
vroeg de nieuwe trainer, Louis van
Gaal, aan hem: "Davy, kan ik jou
vertrouwen?"
'"Ja Louis,' zei ik, 'je kan me
vertrouwen.'Wat had ik anders
moeten antwoorden?"
"Wat bleek," vertelt Endt verder,
"Louis wilde mijn takenpakket
uitbreiden. Dat ik voortaan als een
soort vertrouwenspersoon voor de
spelers zou optreden, noem het
een sociale antenne. De functie
van teammanager bestond nog
niet, maar als persvoorlichter was
ik toch al overal bij en gewend aan
de spelersgroep, zei Louis. Die
functies waren volgens hem goed te
combineren."
Tevens was Van Gaal op zoek naar
een 'secretaris' die zijn post zou
beantwoorden. Ook deze functie
kreeg Endt in z'n schoot geworpen.
"Het had geen naam. Maar ik
deed het wel. En wat begon met
vijf brieven per week, eindigde met
tientallen brieven per dag. Echt, ik
heb nog nooit een trainer bij Ajax
meegemaakt die zoveel post kreeg als
Louis."
We dwalen af. Dat gevaar ligt
overigens steevast op de loer, in
gesprek met de verhalend altijd
boeiende Endt.
"In 1992 sloot Louis de eerste
persconferentie voor het nieuwe
seizoen af met de mededeling dat
er een Finse speler op proef zou
komen, ene Jari Litmanen. De
persconferentie was voorbij, de
meeste journalisten verzamelden
zich nog even rond Van Gaal om een
persoonlijke quote op te pakken.
En wie kwam daar binnenlopen, in
dat perskamertje van De Meer? Die
Finse proefspeler, Jari Litmanen,
begeleid door scout Ton Pronk. Dus
ik stapte op die jongen af, gaf hem
een hand en op dat moment was er
eigenlijk meteen een touch."
"Ik keek in zijn ogen en dacht: wow,
wat heeft die jongen een bijzondere
kop, een bijzondere uitstraling ook.
Heel kalm en bedeesd, met die
enorme basstem van hem. Voor Jari
was het een beetje een leeg moment,
er was verder geen aandacht
voor hem, maar ik zal het me
blijvend herinneren als onze eerste
kennismaking."
De rest is eigenlijk geschiedenis,
hoor je op dit moment in het verhaal
te zeggen.
Dave en Jari werden onafscheidelijk.
Waar Jari ging, ging Dave. En
waar Dave ging, daar ging Jari
nog veel meer. In de bus, op weg
naar uitwedstrijden, zaten ze naast
elkaar, net als in het vliegtuig. De
avondmaaltijd gebruikten ze meestal
in de keuken, thuis bij Endt.
"Een van mijn zwakheden is dat ik
geïnteresseerd ben in mensen," zegt
de teammanager. "Ik denk al snel:
jeetje, die jongen komt helemaal uit
Finland, op jonge leeftijd. En vanuit
die gedachte ontstond al snel een
dieper contact met Jari. Andere
jongens, zoals Finidi, hadden al
snel hun eigen umwelt. Jari niet."
"Ik vond Jari meteen een aardige
gozer. Uit de eerste gesprekken
die we voerden, bleek ook dat
we vergelijkbare interesses
hadden. Zo was Jari getroffen
door de schoonheid van stadion
De Meer. Hij was al bij diverse
andere clubs geweest, toen hij
Ajax aandeed. Maar bij Ajax werd
hij geraakt door de atmosfeer.
Het stadionnetje, aan de rand de
stad, met die bomen er omheen,
de jeugdspelertjes die met
hun sporttas over het terrein
slenterden, met die huisjes op
iedere hoek; dat alles bij elkaar gaf
Al mijmerend sluit Endt even zijn
ogen. In gedachten zit hij weer in
de Ajaxbus, naast Jari. Op weg naar
Groningen, of een andere verre
bestemming. Derde rij links.
"Jari kon heel breedsprakig zijn
waar het zijn filosofieën over het
leven en zijn voetbal betrof. Maar
dan reed je door Nederland en
dan vroeg hij me ook opeens alles
over polders, vogels, deltawerken
en de Utrechtse heuvelrug. Hij
wilde precies weten hoe dat
allemaal zat. Dat vond ik echt
verbazingwekkend."
Litmanen, op zijn beurt, trakteerde
Endt graag op Finse vertellingen.
"Jari kon kleurrijk vertellen over
de Finse winteroorlog, waarin
de Finnen de Russen hebben
weerstaan. Wist ik ook niet hoor,
maar sinds Jari weet ik er alles
van. Veel Finnen zijn in die oorlog
verdreven naar gemeenschappen
rond Lahti, onder wie de familie
Litmanen. Daar vertelde Jari
onderweg allemaal over. Zo hielden
we het interessant voor elkaar."
Wat nu overheerst, is vooral het
plezier, zegt Endt. "We hadden echt
ongelooflijk veel lol met elkaar. We
konden helemaal dubbel liggen om
dingen waarvan je later denkt: waar
lachen we eigenlijk om? Hoe vaak
ik niet heb moeten zeggen: 'stoppen
Jari, stoppen nu'..."
Maar het is nooit meer gestopt; de
vriendschap tussen Jari en Dave is
tot op de dag van vandaag blijven
bestaan.
Jari Litmanen bij de sfeervolle De Meer, volgens Endt een van de redenen om bij Ajax te tekenen.
volgens Jari een hele warme sfeer. En
daar heeft hij zich, in zijn keuze voor
Ajax, ook zeker door laten leiden. De
Meer voelde als een thuis."
Endt onderhoudt en onderhield wel
meer vriendschappelijke relaties
met voetballers, met Frank Rijkaard
bijvoorbeeld en met Klaas-Jan
Huntelaar, maar nooit was de band
zo sterk als met Jari Litmanen.
Ja, het waren aparte gesprekken
die ze samen voerden, zegt
Endt, eigenlijk vanaf dag één.
De onderwerpen varieerden van
het uitgestrekte Nederlandse
polderlandschap tot de nieuwste
cd van ZZ Top of The Leningrad
Cowboys, twee van zijn favoriete
bands.
"En verder ging het natuurlijk
héél veel over voetbal," zegt Endt.
"In bepaalde kringen werd Jari
al snel 'de professor' genoemd,
hij beschikte over een enorme
feitenkennis."
