Twente-icoon Spitz Kohn was drie keer interim-trainer bij Ajax
ajaxlife
Spitz Kohn (77) was in de jaren tachtig drie
keer interim-trainer van Ajax. In 1979 was
hij nog trainer van het FC Twente dat van
de Amsterdammers de KNVB-bekerfinale
verloor. 'Cruijff en Van Gaal moeilijke
mensen? Ik kon goed met ze opschieten.'
Discipline
Bekerfinale
4 VOORBESCHOUWING
06-05-2011
Vergeten en verloren finales
Spitz Kohn koestert de mooie momenten als voetbaltrainer. Bij Ajax was hij naast interim-trainer ook jeugdcoach. In 1993
werd hij met de B1 landskampioen.
Spitz Kohn als interim-trainer van Ajax, in 1989. Ajax werd uiteindelijk tweede,
achter PSV.
won met 3-0, door treffers van
wederom Clarke, Simon Tahamata
en Dick Schoenaker. Het was in
een jaar dat Ajax ook de laatste
competitiewedstrijd tegen de
tukkers speelde. Dat duel eindigde
in 8-1 voor de Amsterdammers, die
toen al kampioen waren. Kohn kijkt
32 jaar later - als Ajax en Twente
wederom in de bekerfinale staan en
het seizoen tegen elkaar afsluiten
- met een vragende blik als hij de
scores hoort. Hij weet er niets meer
van. Ook zijn vrouw, die sommige
hiaten weet op te vullen, zwijgt.
Het is niet zo dat de jaren die
achter Kohn liggen stuk voor
stuk vervagen in zijn geheugen.
Over de Uefa-Cupfinale in 1975
tegen Mönchengladbach weet hij
nog genoeg details. "We speelden
het eerste duel in Düsseldorf.
Thuis verloren we door die vroege
tegendoelpunten met 5-1. Die
nederlaag heeft me nog een baan bij
FC Barcelona gekost, heb ik later
begrepen. Ik had gesproken met
die club, Hennes Weismeiler van
Mönchengladbach ook. Barcelona
wilde de trainer aantrekken die de
finale won. Daar wisten wij niets
van. Ze vonden het waarschijnlijk
belangrijk om de supporters een
prijswinnende trainer te presenteren
als opvolger van Rinus Michels."
Het verhaal van Kohn is een verhaal
van vele trainers: hij was uiterst
gedisciplineerd, waar hij als speler
zelf soms onhandelbaar was. Hij
kende alle trucs, stond 's avonds
bij het hotel onder de regenpijp
klaar om zijn spelers terug naar
binnen te sturen. Met dieven
vang je dieven, zegt hij lachend.
"Discipline was heel belangrijk.
En daarin geen onderscheid tussen
spelers," vat hij zijn werkwijze kort
samen. Zijn vrouw noemt hem een
mensenmens. Tegenwoordig heet
dat people manager. "Ik kon altijd
wel met iedereen opschieten,"
aldus Kohn. "Ruzie zoeken is
gemakkelijk. Het is moeilijker om
dat te voorkomen en toch voor
elkaar te krijgen wat je wilt."
Kohn moet wel meegaand zijn
geweest. Hij werkte immers samen
met twee van Ajax' beste maar ook
lastigste trainers, Johan Cruijff
en Louis van Gaal. Onder Cruijff
was hij assistent. Hij volgde De
Verlosser na diens vertrek tijdelijk
op, met Barry Hulshoff en Bob
Haarms. Met Van Gaal was Kohn
interim-trainer na het snelle vertrek
van Kurt Linder in het seizoen
1988/1989.
"Moeilijke mensen? Ik kon goed
met ze opschieten. Ik weet niet of ze
mij ook mochten, dat moet je aan
hen vragen. Van Gaal is wel iemand
met een gebruiksaanwijzing, dat
klopt. Hij maakt gemakkelijk
ruzie, vooral met de media. Dat
vond ik soms niet nodig. Maar
voor zijn medewerkers was hij
zeer goed. Zo regelde hij dat de
scouts de duurste auto's binnen
DOOR MIKE VAN DAMME
"Het maakt mij eigenlijk niet uit
wie er wint. Als het maar een mooie
wedstrijd is. Dat je echt het gevoel
hebt: dit is een finale. Anders zap ik
weg."
Vraag aan Spitz Kohn niet te kiezen
tussen Ajax en FC Twente. Niet als
het gaat om de bekerfinale, niet als
het gaat om de ontknoping in de
eredivisie. De geboren Luxemburger
is te veel tukker om Ajax de titel
en de beker meer te gunnen, maar
ook te veel Amsterdammer om zijn
stadsgenoten in Enschede alles
toe te willen bedelen. Nee, geef de
bijna 78-jarige oud-trainer maar
een goede pot voetbal. Dan is hij
tevreden.
Kohn zit in zijn achtertuin, in
Enschede, onder de zonnewering,
en drukt een sigaret uit. Hij windt
er geen doekjes om: eigenlijk gaat
het niet heel goed met hem. Hij
zegt het niet om meelij te wekken,
maar omdat hij eerlijk wil zijn. Het
lichaam begeeft het langzaam; een
goedaardige tumor achter zijn oor
groeit te hard, hij heeft twee tia's
gehad, en na een operatie twee jaar
terug kan hij niet meer plassen.
Sindsdien is hij overigens niet meer
in een voetbalstadion geweest.
"Iedereen heeft een kaarsje boven,
zeg ik altijd maar. Op een gegeven
moment gaat-ie uit. Ik kan dan
terugkijken op een mooi leven. Ik
heb heel veel meegemaakt. Ik had
het allemaal niet willen missen."
Antoine 'Spitz' Kohn: de naam zal
in Enschede meer belletjes doen
rinkelen dan in Amsterdam. Van
1972 tot 1979 was de Luxemburger
hoofdtrainer in Enschede. Daarvoor
was hij als speler (twee jaar) en
assistent van Kees Rijvers (vijf
jaar) actief. Hij speelde zelfs nog
voor de voorloper van de nog altijd
regerend landskampioen, Sportclub
Enschede.
Bij Ajax liep hij echter ook in totaal
veertien jaar rond, maar vaker in
de luwte dan in de schijnwerpers.
Hij trainde de jeugd, was assistent
van onder meer Aad de Mos, Johan
Cruijff en Leo Beenhakker. En hij
was drie keer interim-trainer in de
voor Ajax roerige jaren tachtig. Hij
verving tijdelijk de ontslagen De
Mos (1985), Kurt Linder (1988) en
de zelf vertrokken Cruijff (1988).
Kohn graaft in zijn geheugen. De
bekerfinale van 1979, tussen Ajax
en FC Twente? Het blijft stil. De
Luxemburger - hij wil zich geen
tukker noemen, omdat er al zo
weinig Luxemburgers op de wereld
zijn - schudt dan zijn hoofd. Hij
weet er maar weinig van. Ja, FC
Twente verloor.
Het is een veilig antwoord. Kohn
heeft als hoofdtrainer diverse finales
gespeeld, en allemaal verloren.
Het begon in 1975. FC Twente
verloor in de finale van het Uefa-
Cuptoernooi over twee wedstrijden
van Borussia Mönchengladbach.
"Uit speelden we 0-0. Thuis liet
ik de ploeg veel te aanvallend
beginnen. We stonden in een mum
van tijd met 2-0 achter. Dat was
dom van me. We hadden negentig
minuten om één keer te scoren.
We hadden eigenlijk het eerste
kwartier de kat uit de boom moeten
kijken." Hetzelfde jaar verloor FC
Twente de KNVB-bekerfinale,
van ADO Den Haag. Vier jaar
later zou hetzelfde gebeuren tegen
Ajax, de ploeg met wie hij in 1988
de finale van de Europacup voor
bekerwinnaars verloor, van het KV
Mechelen van Aad de Mos.
Dat komt later. Eerst de bekerfinale
van 1979. Het eerste duel eindigde
in 1-1, door een eigen doelpunt
van Ajacied Wim Meutstege en
de gelijkmaker van Ray Clarke.
De verlenging bracht ook geen
winnaar, waardoor twee weken
later een replay volgde. Ajax
