'EEN WEDSTRIJD ZONDER
PUBLIEK LEVERT HETZELFDE
THUISVOORDEEL OP'
Onderzoek: thuispubliek niet van invloed
ajaxlife
Het thuispubliek draagt niet bij aan het
thuisvoordeel, concludeerde universitair
docent en onderzoeker Niels van de Ven
van de Universiteit van Tilburg afgelopen
zomer. Aan de hand van een aantal
stellingen legt Van de Ven uit.
•f ACHTERGROND
Xrx 01-10-2010
'Leuk voor de sfeer,
geen effect op uitslag'
Fanatieke aanmoedigingen dragen bij aan de sfeer, meer niet. Dat stelt onderzoeker Niels van de Ven.
DOOR MICHIEL BOUWMAN
Het stadion is voor het
thuisteam belangrijker
dan de supporters.
"Ja, de omgeving en het gevoel van
bekendheid zijn het belangrijkste.
Het gevoel dat je je voor de wed
strijd al kunt inleven, dat je weet
hoe laat je van huis weg moet.
De rust die deze bekendheid met
zich meebrengt, is één aspect. Het
andere is dat je wéét waar je je op
het veld bevindt. Barry
Opdam zei ooit dat als er
een lange bal kwam en hij
kon uit zijn ooghoeken de
EHBO-post zien, dat die
bal voor de keeper was."
Supporters kunnen
dus beter thuisblijven.
"Nee. Want ze brengen
wel heel veel sfeer, en op speci
fieke aspecten van het spel kunnen
ze een positieve invloed hebben.
Spelers kunnen zich daar soms
beter door voelen en presteren.
Verder laat het onderzoek zien dat
ze een scheidsrechter beïnvloeden,
bijvoorbeeld als ze meeleven als
er een tackle wordt ingezet. Dat
zorgt ervoor dat de arbiter eerder
mééfluit met het thuispubliek. Dat
zullen ze nooit toegeven, maar er
zijn heel mooie studies naar gegaan.
Scheidsrechters kregen wedstrijden
te zien op een groot scherm met het
geluid aan en uit. Ze beoordelen
een tackle eerder als overtreding op
het moment dat het geluid aanstaat
en het publiek dus meeleeft."
"Mijn onderzoek laat echter zien
dat het publiek uiteindelijk geen
positief effect heeft op de gemid
delde uitslag van wedstrijden. Een
wedstrijd zonder publiek levert
hetzelfde thuisvoordeel op als een
wedstrijd zonder publiek. Ik zie
geen andere verklaring dan dat het
publiek gemiddeld genomen geen
invloed heeft. Het thuisvoordeel
van Ajax is niet groter dan dat van
andere clubs, terwijl er wel duide
lijk verschil zit in de beleving op de
tribunes. Uit dat besef kun je halen
dat de beleving niet voor de presta
tie uitmaakt. Alle teams halen rond
zeventig procent van hun punten uit
thuiswedstrijden."
In de Nova-uitzending
waarin dit onderzoek ter
sprake kwam, vertelde Stanley
Menzo dat het publiek wel
degelijk effect heeft. Weten
schappelijk onderzoek weegt dus
zwaarder dan de mening van
een ervaringsdeskundige.
"Menzo stelde inderdaad dat het
publiek wel degelijk een invloed had
doordat ze een grote
druk kunnen opleg
gen voor spelers. Dit
bevestigt uiteindelijk
de resultaten van mijn
onderzoek: gemiddeld
heeft het publiek geen
effect op de einduit
slag. De reden is dat
het publiek soms een
positieve invloed heeft, maar soms
juist ook een negatieve invloed.
Soms win je er door, een andere keer
niet. Gemiddeld gezien komt het bij
elkaar uit. Hoe het komt dat Ajax
geen thuisvoordeel heeft en toch
bijna thuis alles wint? Omdat Ajax
een van de beste clubs in Nederland
is. Die winnen meestal óók uit bij
Roda JC."
Druk weegt zwaarder
dan motivatie bij de
thuisspelende ploeg.
"Het kan. Choking under pressure,
dat houdt in dat je vastloopt in
grote wedstrijden waarin veel van
afhangt voor het publiek. Bijvoor
beeld in een wedstrijd tegen een
kleine club in Oost-Europa tegen
wie je speelt in de voorronde van de
Champions League. De druk dat je
moet winnen, maakt het moeilijker
dan de wedstrijd zelf."
Voetballers moeten meer
mentale training krijgen.
"Ze moeten er wel voor open
staan, anders heeft het geen zin.
Het opbouwen van routine en het
vooraf inbeelden van hoe het gaat
zijn, dat soort dingen blijkt een
positief effect te hebben. Als je je
vooraf inbeeldt hoe je een penalty
gaat schieten, dan helpt dat om hem
beter te nemen. Er zijn waardevolle
dingen in de psychologie die tot
betere prestaties kunnen leiden."
De Hel van Istanbul bestaat niet.
"Klopt. Ik geloof best dat het heel
veel lawaai maakt en indrukwek
kend is, maar ik denk ook dat zoiets
een tegenstander motiveert. Als je
het gevoel hebt dat zoveel mensen
tegen je zijn, kan ik begrijpen dat je
zelf ook een stap extra zet. Je weet
toch al dat het niet je vrienden zijn
op het moment dat je dat stadion
binnenstapt. Ook hier geldt weer:
het thuisvoordeel van teams in
Istanbul is niet groter dan teams die
ergens anders spelen."
Supporter komt van het
Engelse to support, ondersteu
nen. Foute woordkeuze, dus.
"Je kunt beter fan gebruiken,
maar het neemt niet weg dat je
de club kunt ondersteunen. Wat ze
in Vak 410 doen met spandoeken
en activiteiten maakt de sfeer beter,
maar op de uitslag heeft het geen
effect."
Niels van de Ven
