'IK HAD HET NOOIT GEDACHT,
MAAR HET TRAINERSVAK IS
ME TOCH GAAN TREKKEN'
'UITGAAN VAN EIGEN KRACHT'
Respect voor de oudjes van Milan
ajaxlife
In de aanloop naar Ajax - AC Milan spreekt Ajax Life openhartig
met Jaap Stam. Over zijn leven binnen en buiten de kalklijnen,
ambities, Berlusconi en natuurlijk het huidige Ajax.
Diploma
Contract
8 INTERVIEW F*
24-09-2010 J»'*
Het begint weer
te kriebelen'
DOOR MARTIJN MOOIWEER EN SANDER ZELDENRIJK
Een gesprek met Jaap Stam
betekent tegenwoordig afreizen
naar het oosten van het land.
Waar in het verleden tripjes naar
Manchester, Rome en Milaan tot
de mogelijkheden behoorden, is
Stam na zijn laatste persconferentie
als speler neergestreken in
Hoonhorst; een Sallands dorp van
amper duizend inwoners in de
gemeente Dalfsen, onder de rook
van Zwolle.
De oud-verdediger van FC
Zwolle, sc Cambuur, Willem II,
PSV, Manchester United, Lazio
Roma, AC Milan en Ajax bevindt
zich er in goed gezelschap. Net
als Stam, zijn vrouw en hun vier
kinderen, genieten ook filmster
Jeroen Krabbé, oud-premier Ruud
Lubbers en vriend en voormalig
international René Eijkelkamp van
de landelijke rust in het pittoreske
katholieke plaatsje. "Eigenlijk
wilden we terugkeren naar mijn
geboorteplaats Kampen. We
waren op zoek naar een verbouwd
boerderijtje net buiten de stad,
maar vonden niets geschikts. Toen
kwam René met de tip eens in
Hoonhorst te kijken. Net buiten het
dorp stond precies het huis dat we
zochten."
De eerste anderhalf jaar na zijn
actieve loopbaan genoot Stam
van zijn nieuwe vrijheden. Hij
ging tuinieren, kluste wat als oud
elektricien, hielp zijn zussen met
verhuizen. Daarnaast geeft hij
training aan zijn zoontjes, is hij
op recreatief niveau verdediger én
spits in Hoonhorst 5 en geniet hij
van het feestgedruis rond carnaval,
het Sproeifeest, het dorpsfeest
inclusief feesttent en kermis. "Na
een voetbalcarrière waarin voor dat
soort dingen nooit tijd of ruimte
was, heb ik even een inhaalslag
gemaakt. In die anderhalf jaar
heb ik alle aanbiedingen van clubs
en aanvragen voor interviews
afgeslagen. Ik wilde tijd voor mezelf
en mijn gezin hebben. Die periode
heb ik als zeer prettig ervaren.
Maar op een gegeven moment
begint het voetbalwereldje toch
weer te kriebelen."
Vandaar dat we de 67-voudig
international treffen bij de club
waar het voor hem allemaal begon
als profspeler: FC Zwolle. Omdat
Stam nog diplomaloos is, draagt hij
daar officieel de titel 'teamcoach'.
In die functie assisteert hij
hoofdtrainer Art Langerer en
diens rechterhand
Claus Boekweg
tijdens trainingen en
wedstrijden.
Tijdens de
trainingssessie is
al snel te zien dat
Stam aan fanatisme
niet heeft ingeboet.
Zijn stem buldert over het veld
als hij tijdens het partijspel de
coaching van de verdedigers voor
zijn rekening neemt: 'Kantelen,
knijpen, doordekken, duel pakken,
meedogenlozer zijn.' Spelers als
Said Bakkati, Eric Botteghin,
Etienne Reijnen en Gieljan
Tissingh genieten zichtbaar van zijn
aanwezigheid. Elk woord dat hij tot
ze richt, wordt opgezogen.
Als Stam na afloop van de training
in het spelershome met die
constatering wordt geconfronteerd,
is in zijn ogen de schittering
zichtbaar. "Ik had het nooit
gedacht, maar het trainersvak is me
toch gaan trekken. Gerard van den
Belt, met hem speelde ik vroeger
altijd samen in de jeugd van DOS
Kampen, was hier directeur en Jan
Everse trainer. Zij polsten me of ik
tijdens trainingen niet mee wilde
spelen. Dat ben ik een paar dagen in
de week gaan doen en al snel merkte
ik dat ik vrij veel liep te coachen en
daar plezier aan beleefde. Zo ben ik
er toch weer ingerold."
Het meegeven van een tactiek aan
de spelersgroep, het neerzetten
van de organisatie in het veld en
het bewaken van het groepsproces,
Stam werd er door gegrepen.
Had hij in het verleden als noeste
getatoeëerde verdediger nog een
afschrikwekkende uitstraling op
elke aanvaller, daarachter blijkt een
vriendelijk heerschap schuil te gaan.
Een gewone Nederlander zonder
een greintje sterallures; een echte
Kampenaar die op z'n plaats is in
Hoonhorst.
Twijfel
Het enige verschil is dat hij nog een
paar keer per jaar met z'n hoofd op
de buis te zien is bij SBS 6, waar
hij tegenwoordig als analist bij Jan
Joost van Gangelen en Ruud Gullit
aanschuift om het Nederlands elftal
te beoordelen. "Ook dat is leuk om
te doen en goed te combineren met
mijn werk bij FC Zwolle, omdat
het slechts om een paar avonden
op jaarbasis gaat. Zo blijft er nog
genoeg tijd over voor het gezin."
Op dat persoonlijke punt zit
momenteel de twijfel om zijn
trainersambities daadwerkelijk na
te jagen. Diploma's halen, zal veel
tijd en energie vragen. "Toen ik net
was gestopt, had ik bij de KNVB
de verkorte trainerscursus kunnen
doen. Toen had ik daar nog geen
oren naar, maar nu wel. Beetje krom
dat het nu ineens niet meer kan..."
Stam moet nu de cursus
Oefenmeester I volgen en zijn
diploma Coach Betaald Voetbal
halen. "Ik neig er steeds meer naar
dat te gaan doen. Hoe leergierig de
jonge spelers bij FC Zwolle ook zijn,
ze moeten hun topniveau nog halen.
Ik ben benieuwd hoe dat in de top
van de eredivisie gaat. Bovendien
ben ik ook iemand die overal het
maximale uit wilt halen. Dat leeft
nu ook steeds meer."
Zet Stam hier de deur naar Ajax
open? "Een terugkeer sluit ik
niet uit. Ajax is toch de club waar
ik als kind fan van was en die ik
nog altijd intensief volg. Dat ik
in Amsterdam mijn carrière heb
kunnen beëindigen, geeft nog
steeds een mooi gevoel. Maar een
terugkeer moet altijd
van twee kanten komen.
Bovendien dient het
moment juist te zijn."
Zoals dat in de zomer
van 2006 het geval
was. Stam was de
trainingskampen van
AC Milan zat. Terwijl
hij smachtte naar
een terugkeer naar Nederland,
hunkerde Ajax naar een
uitgesproken leider, een titel én een
terugkeer in de Champions League.
Aan het eind van zijn eerste seizoen
kwam Ajax op de laatste speeldag
een treffer tekort om alle doelen te
realiseren. "Na dat eerste seizoen
merkte ik al dat de jaren begonnen
te tellen. Op trainingen na een
wedstrijd was ik niet meer vooruit
te branden. Alles deed me zeer.
Voor mijn gevoel kon ik niet meer
brengen wat ik altijd kon. Het beste
was er wel af en daarom maakte ik
de beslissing te stoppen. Toen ik dat
intern bekend maakte, kwam dat als
een schok voor de clubleiding. Uit
schuldgevoel besloot ik toen voor
anderen nog een jaar door te gaan."
De eerste weken van Stams tweede
jaar in Ajaxdienst mondden uit in
kommer en kwel. Voor het tweede
opeenvolgende jaar werden de
Amsterdammers uitgeschakeld
in de voorronde van Champions
League. Zelfs de eerste ronde
van het Uefa-Cuptoernooi bleek
al het eindstation. Het ergste van
allemaal: Stams vader overleed. "Al
met al was dat een heftige periode,
maar niet de reden dat ik alsnog
mijn contract inleverde. Zelf stond
ik niet honderd procent achter de
keuze om door te gaan. Achteraf
had ik me nooit om moeten laten
praten."
Ook na zijn afscheid bleef Stam,
ondanks zijn PSV-verleden,
Ajax zal zich na de Madrileense
mokerslag tegen AC Milan
mentaal en sportief van zijn
sterkste kant moeten laten zien.
Jaap Stam verwacht dan ook
een ander duel. "Iedere wedstrijd
staat op zich. Milan is in defensief
opzicht iets minder dan Real.
Ajax heeft lessen getrokken
uit de eerste wedstrijd. De ploeg
zal compacter moeten spelen en
meer van eigen kracht moeten
uitgaan. De spelers lieten
Madrid veel te ver opkomen,
stoorden amper, speelden niet
scherp en agressief. Madrid kon
zo het eigen middenveld inspelen.
Dwing Milan naar de zijkanten.
Achterin heeft Ajax ervaren
spelers die de gaten kunnen
dichtlopen. In principe zijn Suarez
en Vertonghen ertegen Milan ook
weer bij, dat scheelt. Martin Jol
moet zijn ploeg onbevangen aan
de wedstrijd laten beginnen en
uitgaan van eigen kracht."
Jaap Stam in actie voor Hoonhorst 5.
