5
Honderd jaar Ajax-trainers
Volgend jaar zomer is het honderd jaar
geleden dat Ajax zijn eerste hoofdtrainer
aanstelde. Ajax Life blikt terug op het
rijke en soms turbulente verleden in de
dug-out. Dit keer Leo Beenhakker, die
zowel eind jaren zeventig als eind jaren
tachtig trainer was, maar twee keer zelf
opstapte.
ajaxlife
Uitstraling;
Standhouden
HISTORIE
24-12-2009
Onvoltooid werk
van Don Leo
Leo Beenhakker, naast assistent Bob Haarms, bij zijn eerste wedstrijd als trainer van Ajax.
Meer dan een gelijkspel (1-1) tegen Haarlem levert het niet op.
verbonden, neerdaalt vanaf de tribune.
Vanuit de dug-out pleegt De Verlosser
karaktermoord op Beenhakker door
wat dingen om te zetten. Het resultaat:
Ajax wint met 5-3.
"Ik had hem voor de camera's een
ouderwetse linkse hoek moeten
verkopen," zou Beenhakker later
zeggen. Maar hij doet het niet, laat
zich afbluffen en besluit uiteindelijk
in maart ontslag te nemen. Volgens
Beenhakker 'beslist niet vanwege Johan
Cruijff'. "Het bestuur ging zich met
de opstelling bemoeien en dat pikte
ik niet. Ik mocht bijvoorbeeld Tjeu La
Ling niet opstellen. Dat was voor mij
onaanvaardbaar," verklaart hij later.
Schoenaker: "Als spelersgroep vonden
we het jammer dat hij vertrok. Of
we hem nog over hebben proberen
te halen? Nee. Het was niet tegen te
houden. Leo was zeker van zijn zaak
dat hij moest vertrekken." Aad de
Mos volgt hem op.
Eind jaren tachtig zitten er andere
mensen aan de bestuurstafel bij
Ajax. En die willen Beenhakker een
nieuwe kans geven. Beenhakker heeft
bij Real Zaragoza, het Nederlands
elftal én Real Madrid ervaring
1979 t/m 19811989 t/m 1991
Leo Beenhakker
Landskampioen 1980, 1990
opgedaan en moet nu Ajax naar
nieuwe successen leiden. "We
hadden een jonge spelersgroep,"
weet Richard Witschge, destijds
negentien jaar, nog. "Leo had een
bepaalde uitstraling, waarmee hij
bij ons respect afdwong. En hij had
natuurlijk bij Real Madrid gewerkt,
hè. Dan moet je wel wat kunnen... En
dat hij heeft ook laten zien."
Desondanks is de start niet
geweldig. Ajax verliest in de eerste
zes competitiewedstrijden drie keer
(van Sparta, FC Twente en PSV)
en strandt - mede door het beruchte
staafincident in de wedstrijd tegen
Austria Wien - al in de eerste
ronde van het Uefa-Cuptoernooi.
Beenhakker grijpt in. Een van de
maatregelen is dat Witschge wordt
teruggezet naar het tweede elftal.
"Dat de prestaties van het eerste
niet geweldig waren, werd mij
verweten. Ik vond het een belachelijke
maatregel. Ik was een jonge speler,
dus heel veel extra's kon hij niet van
mij verwachten. Maar misschien was
het gewoon een maatregel om mij op
scherp te zetten en te testen."
Witschge begrijpt de boodschap
en werkt hard in het tweede. "Ik
presteerde goed en Beenhakker nam
me weer terug bij het eerste. Een half
jaar later nam hij me zelfs mee naar
het WK in Italië (Beenhakker was
speciaal voor dat toernooi aangesteld
als bondscoach, red.). Dat geeft zijn
eerlijkheid aan. Ik heb Leo altijd
ervaren als een reële man, ook al was
ik het destijds niet eens met het feit
dat ik werd teruggezet. Als trainer en
als mens steekt hij goed in elkaar."
Hij weet de spelers ook te raken. 'De
man van de peptalk', noemde Stefan
Pettersson hem ooit. "De man kon
goed praten," zegt Witschge. "Hij wist
ons op scherp te zetten." Het levert
Ajax de titel op in 1990, na vier jaar
van overheersing door PSV. Een jaar
later eindigen beide ploegen met een
gelijk aantal punten - mede door een
4-1 nederlaag bij PSV in april 1991
- maar pakken de Eindhovenaren de
titel op doelsaldo.
Langzaam verdwijnt de chemie tussen
Beenhakker en spelersgroep. Of zoals
Pettersson zegt over de peptalk: "In
het begin motiveert het je enorm.
Alleen blijft hij het vaak herhalen.
Dan werkt het niet meer zo."
Als het seizoen 1991/1992 nog
maar een paar weken oud is, kan
Beenhakker de lokroep van zijn
oude liefde Real Madrid niet
weerstaan. Opnieuw maakt hij een
klus als hoofdcoach in Amsterdam
niet af. Voorzitter Michael van
Praag, die grootse plannen had met
Beenhakker, voelt zich in de steek
gelaten. Op 28 september 1991
presenteert hij echter een nieuwe
trainer: Louis van Gaal. Op dat
moment onbekend in voetballend
Nederland, maar al na zijn eerste
persconferentie verandert dat.
In Ajax Life 13:
Assistent Aad de Mos
krijgt zijn kans.
DOOR BAS ABRESCH
Don Leo neemt in 1991 vroegtijdig afscheid met een
overwinning (3-1) op Fortuna Sittard.
Als Cor Brom na vijf wedstrijden
in het seizoen 1979/1980 wordt
ontslagen, haalt Ajax geen grote naam
als opvolger. Nee, het bestuur zoekt
de oplossing in de eigen gelederen.
Leo Beenhakker, de trainer van
de Al, wordt doorgeschoven. De
Rotterdammer is pas 37 jaar, maar als
trainer heeft de gediplomeerde Cios-
student al de nodige ervaring. Epe,
Go Ahead Eagles (trainer-masseur),
Veendam, SC Cambuur, opnieuw
Go Ahead Eagles en Feyenoord
(jeugdtrainer) zijn de klusjes die hij al
op zijn cv heeft staan.
"Met de steun van assistent Bobby
Haarms pakte hij het meteen goed
aan," herinnert Piet Schrijvers,
destijds de doelman van Ajax, zich.
"Leo was jong, maar hij wilde furore
maken als trainer. Hoofdtrainer van
Ajax, dat was zijn grote kans. Hij was
brutaal en had branie. 'Ik kan het',
straalde van hem af."
Dick Schoenaker, toen middenvelder,
onderkent dat. "Leo kon goed met
spelers omgaan. Met jonge spelers
vooral. Hij was heel erg voor de jeugd
en liet veel spelers doorbreken, zoals
Wim Kieft en Frank Rijkaard. Hij
was een beetje een bluffer, maar dat
lag ons wel."
Het bestuur, onder leiding van
voorzitter Ton Harmsen, kan daar
minder goed mee omgaan. De trainer
onderhoudt een moeizame relatie
met de beleidsbepalers, maar dankzij
de spelersgroep houdt hij stand.
Schrijvers: "We speelden net na de
winterstop uit tegen NAC. Voordat
we uit Amsterdam vertrokken, zag
ik Leo de bestuurskamer uitlopen
met een rood aangelopen hoofd.
'Problemen?', vroeg ik. Nou, het
kwam er op neer dat we die wedstrijd
moesten winnen, anders zou hij er
waarschijnlijk uitvliegen. De spelers
gaven die wedstrijd alles. We stonden
1-0 voor en vlak voor tijd pakte ik
een strafschop, waardoor Leo mocht
blijven zitten."
De prestaties verbeteren in de tweede
seizoenshelft en met drie punten
voorsprong op AZ '67 wordt Ajax
zelfs kampioen. Het volgende seizoen
duurt voor Beenhakker eigenlijk maar
tot 30 november 1980. Het is de dag
dat Ajax met al vijf verliespartijen
achter zijn naam met 3-1 achterstaat
tegen FC Twente en Johan Cruijff,
als technisch adviseur aan de club
AjaxLIFE_12_2009P01 -09.indd 5 (g)
