5
Honderd jaar Ajax-trainers
'KNOBEL DACHT DAT
HET VANZELF GING'
Volgend jaar zomer is het honderd jaar
geleden dat Ajax zijn eerste hoofdtrainer
aanstelde. Ajax Life blikt terug op het
rijke en soms turbulente verleden in de
dug-out. Dit keer Stefan Kovacs, George
Knobel en Hans Kraay, die wisselende
successen boekten.
UUDOI
ajaxlife
HISTORIE
27-11-2009
Van diamant tot
gr indst eentj e
DOOR BAS ABRESCH
Rinus Michels opvolgen; er zijn
gemakkelijkere baantjes, weet ook
Stefan Kovacs als hij in 1971 aan
zijn Amsterdamse avontuur begint.
Enkele maanden eerder heeft Ajax
voor het eerst de Europacup I
gewonnen, maar de Roemeense
kolonel - door zijn regering voor twee
jaar 'uitgeleend' - is vol goede moed.
"Ajax is nu al een edelsteen. Ik zal
proberen er in de komende twee jaar
een mooie diamant van te maken,"
spreekt hij bij zijn aankomst in De
Meer. Kovacs slaagt met vlag en
wimpel. Hij verfraait het bouwwerk
van Rinus Michels dusdanig dat het
Ajax nog twee Europa Cups I, twee
landstitels, een wereldbeker, een
Europese Supercup en een KNVB-
beker wint. Ajax heeft in die dagen
absoluut de beste ploeg van Europa.
De spelvreugde wordt nog
groter onder de in het Duits
communicerende Kovacs, die
eveneens de grote technische
kwaliteiten nog verder polijst.
"Zo heeft hij mij de zogenoemde
krulvoorzet geleerd. Dat deed hij
altijd voor met die kleine beentjes
van hem," vertelt John Rep. "Ik
vond het een mooi ventje. Hij klikte
ontzettend goed met de spelers
en paste goed bij de groep. Hij
combineerde tactische kennis met
veel humor. Hij vond mij ook een lief
jochie. Als ik sliep, haastte hij zich er
altijd bij te zeggen."
Vrijheid
Gerrie Mühren noemt de overgang
van Michels naar Kovacs 'perfect'.
"Dat kon niet beter. Van pure
discipline naar pure vrijheid. De
discipline zat nog wel in ons uit die
tijd van Michels, maar door die
vrijheid van Kovacs werden we nóg
creatiever. Bovendien was Kovacs
zo'n aardige man, dat je voor hem
drie stappen meer wilde doen.
We gingen voor hem door het
vuur," aldus de Volendammer.
Rep: "Maar we hadden natuurlijk
ook gewoon een heel goede ploeg.
Daar had bijna iedere trainer wel
prijzen mee gewonnen, denk ik.
Kovacs heeft het na Ajax ook nergens
meer zó goed gedaan."
Hoe dan ook, Kovacs pakt dus vele
prijzen. De Roemeen en het Ajax-
bestuur willen met elkaar verder,
maar het streng communistische
Roemeense bewind staat een langer
verblijf in het buitenland niet toe.
Maar goed ook, vindt Mühren.
"De discipline was in het laatste
half jaar langzaam weggezakt.
Trainingen werden langdradig.
Na afloop was je kapot van
lamlendigheid." De selectie bedankt
Kovacs, die altijd op de fiets naar de
club kwam, door hem een Renault
15TL cadeau te geven.
De Roemeen wordt opgevolgd door
George Knobel, die in een warm
bad denkt te stappen. Mühren: "Hij
zei: 'Jullie hebben net drie keer op
rij de Europa Cup I gewonnen, ik
hoef jullie niks meer te leren.' Hij
dacht dus dat het vanzelf ging, maar
zo werkte het niet..." Nog voor het
seizoen begint, krijgt de Brabander
een flinke optater te verwerken:
sterspeler Johan Cruijff vertrekt
Stefan Kovacs, de Roemeense kolonel en polijster van Ajax' diamant.
naar FC Barcelona. Bovendien
kampen bepalende spelers als Wim
Suurbier, Piet Keizer, Barry Hulshoff
en Mühren gedurende het seizoen
met blessures. Maar dat zijn niet de
enige redenen dat het in het seizoen
1973/1974 niet loopt bij Ajax, zo
zegt Rep. "Als groep waren we
gewoon over ons hoogtepunt heen.
De bezieling was er niet meer,
het was allemaal een beetje blasé.
Knobel kon de ommekeer niet
bewerkstelligen, maar dat lag zeker
niet alleen aan hem. Voor een
groot gedeelte kwam het ook door de
groep."
Mühren onderkent dat. "Toen
Cruijff vertrok, dachten een stuk of
vier spelers dat zij Johan op konden
volgen als leider van Ajax. Maar dat
was natuurlijk onmogelijk.
Het is hetzelfde als The Cats
zonder Piet Veerman. Wie je er
daarna ook neerzet als zanger, het
kan alleen maar minder zijn. Met
die erfenis zat Knobel opgescheept.
Hij was gewoon de verkeerde man
op de verkeerde plaats. Maar dat zou
eigenlijk iedere trainer zijn geweest."
Ajax wordt in de Europacup I
uitgeschakeld door CSKA Sofia,
PSV is in de halve finales van
de KNVB-beker te sterk en
in de competitie moeten de
Amsterdammers Feyenoord en
FC Twente voor laten gaan. Als
Knobel in het schandaalblad Deze
Week een interview geeft met als
kop 'Ajax gaat kapot aan drank
en vrouwen', is het gedaan met de
trainer. In een gesprek van slechts
vijf minuten laat voorzitter Jaap van
Praag hem weten dat hij op straat
wordt gezet. Het is dan 12 april 1974.
Ruzie
Een seizoen later staat de als trainer
nog onervaren Hans Kraay, 37
jaar, voor de groep. Ook hij krijgt
Ajax niet terug op de rails. De
diamant verandert steeds meer in
een grindsteentje. Piet Keizer heeft
vanaf dag één ruzie met de trainer,
die zich als manager heeft laten
contracteren en lang niet iedere dag
op het trainingsveld te zien is.
"Piet ging tijdens een bespreking
in de voorbereiding eens
demonstratief met zijn rug naar
Kraay zitten," weet Mühren zich te
herinneren. Na zes competitieduels
ziet de linksbuiten, die tegen zijn zin
door Kraay op het middenveld
is gezet, het niet meer zitten.
Hij stopt abrupt, later in het
seizoen gevolgd door een al
even getergde
Arie Haan. Of het aan Kraay
ligt, is maar de vraag. Rep
noemt hem een 'wereldvent,
die het helaas ook niet aan de praat
kreeg'. En Mühren: "Kraay was
kundig. Maar net zoals bij Knobel
geldt:
het maakt niet uit wie er was
gekomen. De groep was gewoon
niet goed meer."
Een derde plaats en voortijdige
uitschakelingen in KNVB-beker
en Uefa-Cuptoernooi zijn opnieuw
Ajax-onwaardig. Voor aanvang van
het seizoen 1975/1976 eist Kraay
meer bevoegdheden, maar daar gaat
het bestuur niet mee akkoord. Kraay
vertrekt met de woorden: "Ik heb
alles opgeruimd. Ik heb gezaaid.
Maar ik zal niet kunnen oogsten.
Dat vind ik verdrietig."
1910
I
1920
I
1930
I
1940
I
1971 t/m 1973
Stefan Kovacs
Landskampioen 1972, 1973
KNVB-beker 1972
EuropaCup 1 1972, 1973
Wereldbeker 1972
1950 I960 1970
-1973 t/m april 1974
George Knobel
Europese Supercup 1974
George Knobel (midden) viert de winst van de Europese Supercup, met links van
hem Gerrie Mühren, en rechts zijn tijdelijke opvolger Bob Haarms.
april t/m juli 1974—
Bob Haarms (ad interim)
1980
I
1990
2000
2010
-1974t/maugustus 1975
Hans Kraay
