5
Honderd jaar Ajax-trainers
'KNOBEL DACHT DAT
HET VANZELF GING'
Volgend jaar zomer is het honderd jaar
geleden dat Ajax zijn eerste hoofdtrainer
aanstelde. Ajax Life blikt terug op het
rijke en soms turbulente verleden in de
dug-out. Dit keer Stefan Kovacs, George
Knobel en Hans Kraay, die wisselende
successen boekten.
DDDDD
ajaxlife
T
HISTORIE
27-11-2009
Van diamant tot
gr indst eentj e
DOOR BAS ABRESCH
Rinus Michels opvolgen; er zijn
gemakkelijkere baantjes, weet ook
Stefan Kovacs als hij in 1971 aan
zijn Amsterdamse avontuur begint.
Enkele maanden eerder heeft
Ajax voor het eerst de Europacup
I gewonnen, maar de Roemeense
kolonel - door de Roemeense
regering voor twee jaar 'uitgeleend'
- is vol goede moed. "Ajax is nu al
een edelsteen. Ik zal proberen er in
de komende twee jaar een mooie
diamant van te maken," spreekt hij
bij zijn aankomst in De Meer. Kovacs
slaagt met vlag en wimpel. Hij
verfraait het bouwwerk van Rinus
Michels dusdanig dat het Ajax nog
twee Europa Cups I, twee landstitels,
een wereldbeker, een Europese
Supercup en een KNVB-beker wint.
Ajax heeft in die dagen absoluut de
beste ploeg van Europa.
De spelvreugde wordt nog
groter onder de in het Duits
communicerende Kovacs, die
eveneens de grote technische
kwaliteiten nog verder polijst.
"Zo heeft hij mij de zogenoemde
krulvoorzet geleerd. Dat deed hij
altijd voor met die kleine beentjes
van hem," vertelt John Rep. "Ik
vond het een mooi ventje. Hij klikte
ontzettend goed met de spelers
en paste goed bij de groep. Hij
combineerde tactische kennis met
veel humor. Hij vond mij ook een lief
jochie. Als ik sliep, haastte hij zich er
altijd bij te zeggen."
Vrijheid
Gerrie Mühren noemt de overgang
van Michels naar Kovacs 'perfect'.
"Dat kon niet beter. Van pure
discipline naar pure vrijheid. De
discipline zat nog wel in ons uit die
tijd van Michels, maar door die
vrijheid van Kovacs werden we nóg
creatiever. Bovendien was Kovacs
zo'n aardige man, dat je voor hem
drie stappen meer wilde doen.
We gingen voor hem door het
vuur," aldus de Volendammer.
Rep: "Maar we hadden natuurlijk
ook gewoon een heel goede ploeg.
Daar had bijna iedere trainer wel
prijzen mee gewonnen, denk ik.
Kovacs heeft het na Ajax ook nergens
meer zó goed gedaan."
Hoe dan ook, Kovacs pakt dus vele
prijzen. De Roemeen en het Ajax-
bestuur willen met elkaar verder,
maar het streng communistische
Roemeense bewind staat een langer
verblijf in het buitenland niet toe.
Maar goed ook, vindt Mühren.
"De discipline was in het laatste
half jaar langzaam weggezakt.
Trainingen werden langdradig.
Na afloop was je kapot van
lamlendigheid." De selectie bedankt
Kovacs, die altijd op de fiets naar de
club kwam, door hem een Renault
15TL cadeau te geven.
De Roemeen wordt opgevolgd door
George Knobel, die in een warm
bad denkt te stappen. Mühren: "Hij
zei: 'Jullie hebben net drie keer op
rij de Europa Cup I gewonnen, ik
hoef jullie niks meer te leren.' Hij
dacht dus dat het vanzelf ging, maar
zo werkte het niet..." Nog voor het
seizoen begint, krijgt de Brabander
een flinke optater te verwerken:
Stefan Kovacs, de Roemeense kolonel en polijster van Ajax' diamant.
sterspeler Johan Cruijff vertrekt naar
FC Barcelona. Bovendien kampen
bepalende spelers als Wim Suurbier,
Piet Keizer, Barry Hulshoff en
Mühren gedurende het seizoen met
blessures. Maar dat zijn niet de enige
redenen dat het in het seizoen
1973/'74 niet loopt bij Ajax, zo
zegt Rep. "Als groep waren we
gewoon over ons hoogtepunt
heen. De bezieling was er niet
meer, het was allemaal een beetje
blasé. Knobel kon de ommekeer
niet bewerkstelligen, maar dat lag
zeker niet alleen aan hem. Voor een
groot gedeelte kwam het ook door de
groep."
Mühren onderkent dat. "Toen
Cruijff vertrok, dachten een stuk of
vier spelers dat zij Johan op konden
volgen als leider van Ajax. Maar dat
was natuurlijk onmogelijk.
Het is hetzelfde als The Cats
zonder Piet Veerman. Wie je er
daarna ook neerzet als zanger, het
kan alleen maar minder zijn. Met
die erfenis zat Knobel opgescheept.
Hij was gewoon de verkeerde man
op de verkeerde plaats. Maar dat zou
eigenlijk iedere trainer zijn geweest."
Ajax wordt in de Europacup I
uitgeschakeld door CSKA Sofia,
PSV is in de halve finales van
de KNVB-beker te sterk en
in de competitie moeten de
Amsterdammers Feyenoord en FC
Twente voor laten gaan. Als Knobel
in het schandaalblad Deze Week een
interview geeft met als kop 'Ajax
gaat kapot aan drank en vrouwen',
is het gedaan met de trainer. In een
gesprek van slechts vijf minuten laat
voorzitter Jaap van Praag hem weten
dat hij op straat wordt gezet. Het is
dan 12 april 1974.
Ruzie
Een seizoen later staat de als trainer
nog onervaren Hans Kraay, 37
jaar, voor de groep. Ook hij krijgt
Ajax niet terug op de rails. De
diamant verandert steeds meer in
een grindsteentje. Piet Keizer heeft
vanaf dag één ruzie met de trainer,
die zich als manager heeft laten
contracteren en lang niet iedere dag
op het trainingsveld te zien is.
"Piet ging tijdens een bespreking
in de voorbereiding eens
demonstratief met zijn rug naar
Kraay zitten," weet Mühren zich te
herinneren. Na zes competitieduels
ziet de linksbuiten, die tegen
zijn zin door Kraay op het
middenveld is gezet, het niet
meer zitten. Hij stopt abrupt,
later in het seizoen gevolgd
door een al even getergde
Arie Haan. Of het aan Kraay
ligt, is maar de vraag. Rep
noemt hem een 'wereldvent, die het
helaas ook niet aan de praat kreeg'.
En Mühren: "Kraay was kundig.
Maar net zoals bij Knobel geldt:
het maakt niet uit wie er was
gekomen. De groep was gewoon
niet goed meer."
Een derde plaats en voortijdige
uitschakelingen in KNVB-beker
en Uefa-Cuptoernooi zijn opnieuw
Ajax-onwaardig. Voor aanvang van
het seizoen 1975/'76 eist Kraay meer
bevoegdheden, maar daar gaat het
bestuur niet mee akkoord. Kraay
vertrekt met de woorden: "Ik heb
alles opgeruimd. Ik heb gezaaid.
Maar ik zal niet kunnen oogsten.
Dat vind ik verdrietig."
1971 t/m 1973
Stefan Kovacs
Landskampioen 1972, 1973
KNVB-beker 1972
Europa Cup 1 1972, 1973
Wereldbeker 1972
1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970
I I I I I I
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
George Knobel (midden) viert de winst van de Europese Supercup, met links van
hem Gerrie Mühren, en rechts zijn tijdelijke opvolger Bob Haarms.
april t/m juli 1974—
Bob Haarms (ad interim)
-1973 t/m april 1974
George Knobel
Europese Supercup 1974
1980
i
1990
I
2000
2010
-1974t/maugustus 1975
Hans Kraay
