5
100 jaar Ajax' trainers, van Kirwan tot Jol
Vic Buckingham kan eigen
kunststukje niet herhalen
"ié
'EEN MAN DIE HARDE BESLISSINGEN DURFDE
TE NEMEN, OMDAT HIJ HET VAK VERSTAAT'
Volgend jaar zomer is het honderd jaar
geleden dat Ajax zijn eerste hoofdtrainer
aanstelde. Ajax Life blikt terug op het
rijke en soms turbulente verleden in de
dug-out. Dit keer Vic Buckingham.
ajaxlife
Garanties
1910
1920
1930
I
1940
1950
19(0
1970
1980
1990
2000
2010
HISTORIE
30-10-2009
Vic Buckingham
DOOR MIKE VAN DAMME
die de Amsterdammers eerder
twee seizoenen (1959-1961) heeft
getraind. Op 1 juni 1961 is het eerste
contract met Buckingham op eigen
aanvraag echter ontbonden. De
Engelsman heeft privéproblemen, en
keert terug naar zijn vaderland. Dat
Ajax hem drie jaar later - en drie
trainers later - wederom benadert,
is niet zo gek. De club koestert
goede herinneringen aan hem. Het
bestuur verkiest de Engelsman in
1959 boven zes van zijn landgenoten
die door de Engelse bond naar
voren zijn geschoven als mogelijke
opvolger van de vertrokken Karl
Humenberger. Buckingham is
ervaren, heeft in Noorwegen
getraind en op zijn cv staat ook het
managerschap bij Bradford City.
Streng, zo wil Ger van Mourik,
aanvoerder in die tijd, Buckingham
typeren. Veel strenger dan zijn
voorgangers. "We gingen veel vaker
trainen dan onder Humenberger,
soms wel elke dag. We kregen ook
voor het eerst een trainingstenue.
En dat moest je dan ook elke keer
aandoen. Ik had een keer andere
sokken gepakt - een gele en een
witte - omdat mijn rode sokken nog
niet droog waren. Ze moesten toch
een keer gewassen worden. Dat vond
Buckingham geen excuus. Ik kreeg
een boete van tien gulden, terwijl je
met zo'n training maar 7,50 gulden
verdiende. Dat heb ik dus geen
tweede keer meer geflikt."
Het is dus desnoods trainen met
natte sokken aan. De tijd dat
het semiprofessionele voetbal in
Nederland meer hobbyisme is dan
werk, lijkt bij Ajax daarmee voorbij.
En niet alleen door natte sokken,
of de toegenomen trainingsuren.
Buckingham stelt, vlak na zijn
aantreden, bij het bestuur voor
geen spelersvrouwen meer mee te
nemen naar uitwedstrijden. Later in
het seizoen zegt hij hierover in Het
Parool. 'Bij Ajax heb ik het er door
gekregen, dat vrouwen niet meer
meegaan naar de uitwedstrijden,
dat wil zeggen, niet in dezelfde bus
of treincoupé als de spelers. Die
maatregel is geaccepteerd. Maar het
gaat nog steeds niet van harte!"
Prijzen
Het strenge regime van Buckingham
wordt binnen de club geaccepteerd.
Dankzij de sportieve successen van
Jack Reynolds en Walter Crook is
het vertrouwen in Engelsen nog
altijd groot bij Ajax. Daarnaast kan
Buckingham zijn eigen resultaten
bij Ajax als bewijs voor zijn kunde
gebruiken.
Met nog zes wedstrijden te gaan
in het seizoen 1959/1960 staan de
Amsterdammers ruim aan kop in de
eredivisie. Maar dan komt de klad
erin. Op de laatste speeldag is een
gelijkspel tegen directe concurrent
Feyenoord genoeg voor de titel,
maar Ajax verliest in De Kuip
met 3-0. Een beslissingswedstrijd
moet uiteindelijk uitwijzen wie
kampioen wordt. In het Olympisch
Stadion wint Ajax met 5-1 van de
Rotterdammers. De eerste prijs
onder Buckingham is binnen, wat
lovende woorden van voorzitter Jan
Melchers oplevert. Hij zegt in het
Ajax-nieuws over de trainer: 'Een
man die harde beslissingen durfde te
nemen, omdat hij „het vak" verstaat
én omdat hij weet dat successen in
Betaald Voetbal onmogelijk zijn, als
sentimenten een rol gaan spelen."
Buckingham wordt niet alleen
met woorden beloond. Hij
krijgt een kampioenspremie en
voor het volgende seizoen een
loonsverhoging.
Ook in zijn tweede seizoen begint
Ajax voortvarend. Maar net als een
seizoen eerder, vallen de resultaten
in de slotfase van de competitie
tegen. En dit keer kost het Ajax
de titel. Het valt Buckingham
zwaar, verliezen. Dat merkt ook
Van Mourik, die inmiddels zelf
een trainersdiploma heeft behaald,
na een 'onnodige' nederlaag.
"Buckingham was woedend. Hij zei:
'Ger, jij doet vandaag de training.'
Hij ging boven in de kantine voor
het raam staan, zichtbaar boos.
De spelers aten uit mijn hand.
Iedereen was bang voor mogelijke
consequenties."
In maart 1961 geeft Buckingham het
bestuur al te kennen terug te willen
keren naar Engeland. Het bestuur
stemt in, en als Ajax zich begin juni
opmaakt voor de bekerfinale tegen
NAC, zit Buckingham weer in zijn
vaderland. Ajax wint met 3-0.
Het bestuur polst Buckingham
opnieuw als zijn drie opvolgers niet
blijken te voldoen. Buckingham,
in privé-sferen waarschijnlijk in
rustigere vaarwateren gekomen, hapt
toe. Hij komt echter bij een heel
ander Ajax terecht. Het bestuur is
opgestapt, en de nieuwe voorzitter
luistert naar de naam Jaap van
Praag. Belangrijke spelers alsWim
Anderiesen, Henk Groot, Ger van
Mourik en Co Prins zijn vertrokken.
Resultaten uit het verleden bieden
daarnaast geen garantie voor de
toekomst. Buckingham krijgt de
ploeg niet aan de praat. Ajax wint
slechts zes van de eerste achttien
wedstrijden. In januari 1965 vraagt
de trainer het bestuur zijn contract
te ontbinden, als Fulham hem een
baan als manager aanbiedt. 'In mijn
hart ben ik altijd meer manager dan
trainer geweest,' laat de trainer in
De Telegraaf optekenen. En met de
sectie Betaald Voetbal bij Ajax die
zich nog steeds met de transfers
en opstellingen bemoeit, is hij in
Amsterdam zeker geen manager.
'Ondanks de vrijheid die Ajax
mij liet, waren er aan mijn werk
hier beperkingen. Ik geloof dat ik
mijn tijd voor voetbal nuttiger kan
maken.' Ajax heeft snel een opvolger
gevonden. Althans, tot het einde van
het seizoen. Het is een oud-speler,
een leerling van Jack Reynolds:
Rinus Michels.
Buckingham op de schouders bij zijn spelers, na het behaalde kampioenschap.
Keith Spurgeon mist overwicht.
De pas 28-jarige Engelsman kan
de oudere spelers niet de baas.
Ajax mag onder leiding van de
jonge trainer de Intertoto winnen
in 1962, na een jaar moet hij zijn
spullen pakken van het bestuur.
Joseph 'Pepi' Gruber is de volgende
die het mag proberen op de bank.
De Oostenrijker is bekend in het
Nederlandse voetbal, heeft bij
Vitesse, DWS en DOS getraind.
De resultaten vallen tegen, vooral
in eigen huis, en de Ajax-leden
morren. Na één seizoen vertrekt
Gruber weer. Poging drie: Jack
Rowley, een gerenommeerde prof,
een man van no-nonsense. In het
Ajax-nieuws van september 1963
wordt hij omschreven als een
'patroon' bij wie je de 'kantjes er
écht niet van af kunt lopen'. Wordt
dat in het begin van het seizoen
nog prachtig gevonden, een half
jaar later breekt het gebrek aan tact
de trainer al op, staat te lezen in
het boek 100 jaar Ajax. 'Nadat hij
al vele malen door scheidsrechters
was terechtgewezen, greep het
Ajax-bestuur in. Rowley moest de
laatste maanden van de competitie
op de tribune plaatsnemen.' Langer
dan een seizoen blijft Rowley niet
in Amsterdam.
En dus komt Ajax in 1964 weer uit
bij Vic Buckingham, de Engelsman
1961 t/m 1962
Keith Spurgeon (ENG)
Intertoto 1962
-1959 t/m 1961,1964 t/m januari 1965
Vic Buckingham (ENG)
Landskampioen 1960,
KNVB-beker 1961
1963 t/m 1964
Jack Rowley (ENG)
In Ajax Life 9:
Rinus Michels verovert
met Ajax Europa.
