Een kleine stap met grote gevolgen
Voetbal blijft in sportwereld
achter met gebruik videobeelden
'Voetbal moet menselijk blijven.' Met die woorden liet Uefa-baas Michel Platini vorig jaar nog eens duidelijk
weten dat wat de Uefa en de Fifa betreft het gebruik van videobeelden bij voetbalwedstrijd taboe blijft.
In Ajaxtrainer Marco van Basten vinden de bonden steeds meer een tegenstander. Helemaal na het duel
met Heracles.
ajaxlife
ANALYSE
13-02-2009
Ajacieden protesteren na het foutief vlaggen van Van de Ven.
DOOR MIKE VAN DAMME
De naam Ken Whisenhunt zegt
Marco van Basten niets. De trainer
van Ajax zou op de dinsdagavond
van het thuisduel met Heracles
Almelo echter graag de privileges
van de voor hem onbekende Ame
rikaan willen hebben. Whisenhunt,
coach van American footballploeg
Arizona Cardinals kon tijdens de
belangrijkste wedstrijd in zijn car
rière beroep doen op de huidige
technologie. In de Super Bowl
twijfelde hij aan een beslissing van
de scheidsrechters, gooide een rood
vlaggetje het veld op, en een minuut
later wist hij dat zijn gevoel hem
niet in de steek had gelaten. De zes
punten die tegenstander Pittsburgh
Steelers dacht te hebben gescoord,
verdwenen weer van het scorebord.
De dinsdagavond na de Super Bowl
kon Van Basten zich slechts woest
maken nadat een zuiver doelpunt
van Ajax was afgekeurd. Assistent-
scheidsrechter Rob van de Ven zag
Luis Suarez buitenspel staan, wat
Eredivisie Live enkele seconden
later met een bevroren beeld en een
geel lijntje kon weerleggen. Had Van
Basten ook maar een rood vlaggetje
gehad: het zou Ajax twee punten
schelen, en een hoop frustraties die
de trainer van Ajax nu botvierde op
vierde official Mario Diks.
Van Basten is al langer een voor
stander van elektronische hulpmid
delen, en na een reeks incidenten dit
seizoen lijkt hij in Nederland steeds
meer medestanders te vinden.
Zo werd Evander Sno in de ope
ningswedstrijd van het seizoen
onterecht van het veld gestuurd, zag
De Graafschap een zuiver doelpunt
tegen AZ afgekeurd worden, het
zelfde overkwam Heracles Almelo
tegen ADO Den Haag.
Scheidsrechter Pol van Boekei zei na
Ajax-Heracles voor de camera van
Eredivisie Live: "Wij willen ook heel
graag hulpmiddelen gebruiken, dat
hebben we al vaak gezegd. Maar het
kan en mag gewoon niet. Dan houdt
het op." In het Algemeen Dagblad
liet scheidsrechtersbaas Jaap Uilen
berg een dag later eenzelfde geluid
horen. "Het is niet de onwil van
de KNVB, maar bij de Fifa zit er
gewoon geen enkele beweging in dit
thema."
Van Boekei had in Amsterdam
voor een ommekeer kunnen zorgen
door alsnog vierde official Diks te
raadplegen. Hij deed het niet. Van
Basten: "Het was een gemakkelijke
oplossing geweest, een kleinigheidje.
De scheidsrechter had alle tijd, want
de bal lag in het doel. Zinedine
Zidane kreeg in de WK-finale ook
pas een rode kaart na het zien van
de beelden. Niemand had daar pro
blemen mee."
De Fifa en Uefa blijven echter
tegenstanders van het gebruik
van videobeelden bij buitenspel of
overtredingen. Voetbal moet men
selijk blijven: het is dus vooral een
gevoelskwestie. Een andere reden
valt niet te bedenken. Geld kan in
het miljardenbedrijf dat voetbal heet
amper een rol spelen, de technologie
is ook al voor handen. In het Ameri
can football kunnen scheidsrechters
al sinds 1984 nagaan of zij de juiste
beslissing hebben genomen, tegen
woordig duurt het gemiddeld niet
langer 72 seconden om een oordeel
te kunnen vellen. En dan gaat het
vaak over meer ingewikkelde situa
ties dan in het voetbal.
De basis voor het Amerikaanse
systeem is in het Nederlandse en
Europese voetbal ook al voorhan
den: de beelden die de televisie
stations gebruiken. Deze beelden
worden door vier officials van de
National Football League afgetapt,
en indien nodig razendsnel bekeken
en bewerkt. De hoofdscheidsrechter
krijgt op een monitor op het veld
slechts de bruikbare beelden (uit
verschillende hoeken genomen) te
zien.
Bij American football neemt het
bekijken van de beelden veelal meer
tijd in beslag dan bij het voetbal.
Om het voorbeeld van de Super
Bowl te nemen: de mêlee van spelers
vertroebelde het zicht op die ene
speler die met de bal over de end
zone dacht te duiken. Toch zagen
de scheidsrechters na een kleine
minuut dat de bal de lijn niet was
gepasseerd. Met die techniek zou
een buitenspelsituatie zoals bij Ajax-
Heracles minder dan een minuut in
beslag nemen; iets wat de televisie
zenders zelf overigens ook met groot
gemak lukt.
Het gebruik van de instant replay
tijdens een duel is niet oneindig.
Coaches in de NFL mogen twee
keer per helft een rood vlaggetje
gooien. In de laatste twee minuten
van elke helft kunnen alleen de
scheidsrechters om een herhaling
vragen. Heeft een coach twee keer
met succes een beslissing aange
vochten, krijgt hij een derde
challenge.
Net als de voetbalwereld hield het
tenniscircuit hulpmiddelen ook
angstvallig tegen, iets waar het
nu spijt van heeft. De introductie
van de Hawk Eye, dat nauwkeu
rig registreert op welke plek op
de baan de bal stuitert, mag een
succes genoemd worden. Spelers,
officials en vooral het publiek zijn
blij met de komst van het systeem.
Is een bal in of uit, discussies zijn
er amper. Tennissers krijgen per set
drie mogelijkheden op een beslissing
aan te vechten, daarna zijn ze weer
overgeleverd aan het oog van de
lijnrechters en umpire.
Atletiek en wielrennen (fotofinish),
cricket en rugby; al die sporten zijn
al langere tijd om. De geluiden in
het voetbal klinken echter nog steeds
hetzelfde. En dus zal Van Basten
zich nog vaker gefrustreerd melden
bij de vierde official, en hopen dat
hij voor een dag de privileges van
Ken Whisenhunt had.
Tegen Willem II kreeg Sno onterecht een rode kaart, zo bleek uit de beelden.
