Hoe een sociale krullenjongen
teammanager werd
Ajax Life nummer 10 23 december 2005
'Het is van belang dat ik de
jongens in woord, gebaar en
houding duidelijk maak dat
de wereld er helemaal niet
zwart uitziet.'
'Ik mag als teammanager
mijn persoonlijkheid nooit
negeren, maar soms moet ik
me aanpassen, als een
kameleon.'
Amsterdam - Je kan hem achter de het doel van de tegenstander zien zit
ten. 'M'n hart klopt in mijn keel tijdens de wedstrijden. Alsof ik zelf speel.
Achter dat doel heb ik contact met de basis, hoor ik alle geluiden op het
veld.' David Endt is teammanager van Ajax. Ajax Life vraagt zich af: Wat
doet zo iemand?
Door Erol Erdogan
In de kleinste werkkamer van het sta
dion hangt een shirt. Het is vuil,
gescheurd en ingelijst. Eens was de
drager Cristian Chivu, aanvoerder van
het Ajax-elftal dat in 2002 kampioen
werd. Nu is de eigenaar David Endt,
teammanager van Ajax. 'Cristian kon
pijn lijden, in de wetenschap dat het
een hoger doel diende. Hij had iets spe-
xiaals, een bepaald charisma. Dat is
een kwaliteit die niet is te scouten. Hij
was een sieraad. Dit shirt symboliseert
bloed, zweet en tranen. Tijdens het
feestvieren hadden medespelers het
nog wat verder gescheurd. Dat kon
niet bij de uitreiking van de kam-
pioensschaal, vond ik. Ik rende de
kleedkamer in en pakte een ander
nummer 5-tricot. Hij gaf me het oude
shirt en ik dacht even: dit kan dus weg.
Maar in een flits wist ik; nee, dit shirt
staat symbool voor de strijd die we
hebben geleverd voor het kampioens
schap.'
Een mooi voorbeeld van wat een team
manager bij Ajax doet. Maar wat nog
meer? Een kort antwoord van de man
in kwestie: 'Niet alleen aaien en stre
len, maar ook de spelers op hun ver
antwoordelijkheden wijzen.' David
Endt kwam als junior bij de club, rook
in 1974 aan de hoofdmacht en maakte
vervolgens als voetballer een omzwer
ving langs diverse clubs. Zijn voetbal
talent werd langzaam verdrongen
door andere vaardigheden: Endt
schrijft als de beste en heeft een sterke
sociale antenne. Hij deed perszaken
voor Ajax ('Ik begon als krullenjongen,
later werd dat steeds meer') en begin
jaren negentig vroeg Louis van Gaal
hem: 'Kan ik jou vertrouwen?' De
hoofdtrainer zag dat hij close was met
de spelers. Niet klef, maar op een
natuurlijke manier. Dat aspect (ver
trouwen), z'n Ajax-verleden en kennis
van de clubcultuur maakten van Endt
een geschikte teambegeleider.
WAT EEN KLUS
Wie Ajax momenteel ziet, denkt
meteen: wat een klus heeft David Endt.
Een Zweedse spits die worstelt met
torenhoge verwachtingen, spelers die
binnenkort vertrekken, een Ajax-
onwaardige notering (nee, niet op de
beurs) en veelal negatieve verhalen in
de pers. Desgevraagd wil David Endt
eerst een nuancering aanbrengen:'De
huidige situatie wordt behoorlijk over
dreven. Ook in Ajax Life zie ik woorden
als'crisis'en malaise'. Wat mij betreft is
daaT pas sprake van bij een structurele
neergang. Dat is nu niet aan de hand.
Ajax heeft een probleem als er twee,
drie jaar niet wordt meegedaan voor
de titel. Weet je wat malaise was? De
peTiode na Morten Olsen. Zowel voet-
baltechnisch als karakterologisch zat
de spelersgroep in een neergaande
spiraal. Nu spelen veel ongelukkige
factoren een rol. De basis is prima, de
ploeg ontwikkelt zich.
Het is van belang dat ik de jongens in
woord, gebaar en houding duidelijk
maak dat de wereld er helemaal niet
zwart uitziet. Voetbal is één meter.
Winnen en verliezen liggen zo dicht bij
elkaar. We moeten ons niet laten lei
den door wat iedereen om ons heen
schreeuwt. Een nieuwe spits die een
paar duels niet scoort, krijgt meteen
een etiket opgeplakt. Meteen hoor je:
er moeten andere spelers komen. Bin
nenskamers mag je je niet laten mee
sleuren door dat gekrakeel. Vroeger
was die aandacht minder. Als nu de
veter van Wesley Sneijder op de trai
ning knapt, is dat nieuws.'
SOCIALE FUNCTIE
Op juiste waarde schatten van berich
ten in de media en die vertalen naar de
kleedkamer, het is slechts één aspect
van David Endts takenpakket. Zijn
kerntaak: de organisatie rond het eer
ste elftal. Regelen van het hotel, con
tactmet de arbitrage en tegenstander
van de dag, met spelers naar suppor
ters sponsors - en nog 1001 dingen.
Praktische klussen dus, in combinatie
met een stevige sociale functie. Endt:
'Ik moet zaken af en toe op een weeg
schaal leggen. Als een speler het thuis
met het gezin lastig heeft, moet ik dat
op een bepaalde manier aan de techni
sche staf uitleggen en vertellen
waarom hij even niet goed in z'n vel
zit. Hoe breng ik die boodschap over?
De technische staf moet weten dat ik
bewust anders naar het voetbal kijk
dan zij. Trainers zeiden voorheen wel
eens dat ik op de hand van de spelers
ben. Maar mijn taak is anders tegen
situaties en voetballers aan te kijken.
Zonder een loopjongen te worden van
de spelers. Want ik moet ook ingrijpen
als hun auto verkeerd geparkeerd
staat op het ArenA-dek. Soms dien ik
jonge spelers in de kleedkamer te wijr
zen op het respect voor anderen, bij
voorbeeld een international waar ze
tegen zeggen: jij kan er helemaal niks
van. En af en toe moet ik buitenlandse
spelers naar de Nederlandse les stu
ren. Zo divers is het.'
VANGNET
We willen graag namen en rugnum
mers horen, maar Endt gaat niet in op
specifieke gevallen. Dat kan ook niet.
Spelers moeten hem blind kunnen ver
trouwen. 'Mijn band met spelers
begint al als ze net bij de club zijn. Ik
ben het eerste vangnet. Mijn deur is
dan open voor welke vraag dan ook. Of
het nu om de aansluiting van het gas
en licht gaat of de post die thuis niet
aankomt. Ik wijs hen de weg binnen de
club. Fysiek moet ik eT ook altijd zijn.
Dat ze weten: ik kan bij hem terecht
met een probleem. Zo ontstaat ver
trouwen. De voetballers moeten den
ken: de club doet er alles aan om het
me naar m'n zin te maken. Niet mak
kelijk, met 25 karakters, uit verschil
lende landen en culturen. Ze zien Ajax
ook allemaal anders. Voot de één is het
een doorgangshuis, voor de ander is
het een eindpunt. Er speelt van alles.
Een vrouw van een buitenlandse spe
ler kan zich eenzaam voelen in Neder
land. Die eenzaamheid kan verworden
tot zich ongelukkig voelen. Dat heeft
een zware weerslag op de speler. De
buitenwereld hoeft dat niet te weten.
Voot mij als begeleider is dat wel van
belang/Ingewikkeld, al die grote en
kleine belangen binnen een club. Je
zou er bijkans schizofreen van raken.
Endt niet. 'Ik mag als teammanager
mijn persoonlijkheid nooit negeren,
maar soms moet ik me aanpassen, als
een kameleon. Bijvoorbeeld aan de stijl
en de aanpak van een nieuwe trainer.
Mijn persoonlijkheid maakt dat ik voor
een bepaalde benadering en toon kies.
Soms slaat dat aan, soms niet.' En wat
doet 't met een mens als er aan alle
kanten aan hem wordt getrokken, als
z'n mobieltje constant gaat en bijna
iedereen wat van hem wil? WaaT doet
Endt het allemaal voor? 'De werkelijke
basis voor m'n functioneren is de
liefde en de belangstelling voor de
mens. Voor de persoon achter de voet
baller. Ze zijn verschillend, maar heb
ben allemaal basisemoties. Boosheid,
geluk, noem maar op. Daar goed mee
omgaan en hen verder helpen, dat
motiveert mij.'
STABILITEIT
Endt verdiept zich in de gedachtewe
reld van de jonge Ajacieden, zonder
expliciet veldwerk te verrichten op
houseparty's of een kenner te zijn op
het gebied van games. 'Deze jonge
voetballers zijn allemaal bezig zichzelf
te verbeteren. Bij die ontwikkeling
hoTen ups downs. Als we zouden
horen van een club in Oezbekistan met
dezelfde samenstelling van de selectie,
dan vinden we dat allemaal logisch.
Omdat het om Ajax gaat, wordt die
jeugdigheid een item. Maar het is
ondoenlijk van zo'n jonge groep stabi
liteit te verwachten. Een voorbeeld, ter
verdediging en ter lering. FC Thun uit
winnen we in de laatste minuut met 4-
2. Dat geeft voor een jonge voetballer
een enorme ontlading: we hebben het
geTed! De volgende ronde kwam heel
dichtbij, alle emoties van een wedstrijd
onder hoge druk kwamen eruit. Wat
krijg je dan? Excessief juichgedrag. De
mensen die het zien op tv, maar ook de
commentator van dienst, kunnen zich
niet verplaatsen in die vreugde. Ze
eisen ingetogener reacties. Ze ver
wachten van die jonge spelers gedrag
dat hoort bij een speleT van 27 jaar.
Toch is het goed hen daarop aan te
spreken. Daar leren ze van: hou er reke
ning mee dat jij heel blij kan zijn, maar
dat er geen geweldige prestatie is gele
verd. Overigens hadden de supporters
in het uitvak in Bern ook die emotie:
dezelfde vurige betrokkenheid en
emotie. Op dat vak zei niemand: "Jon
gens, kalm aan, we hebben niks
bereikt." ledereen was spontaan blij.'
FLOW
In een brede selectie is per definitie de
meerderheid ongelukkig. 26 Mannen
vechten om elf basisplekken. Dat levert
spanning op. 'Het enige dat versluie
rend kan werken, is winnen,' weet
David Endt.'De bank- of tribunezitters
houden zich dan rustig, ook de buiten
wereld kijkt dan anders naar Ajax. En
weer: winnen is één meter. Als het dub
beltje goed valt, is een reeks overwin
ningen zomaar mogelijk. Neem de
wedstrijd tegen Heracles. De drang om
te scoren werd een verzwarende factor.
Spelers gaan gehaast reageren. Dat
aspect is niet te trainen. Een grotere
conditie zorgt niet dat je meer scoort.
Zelfs afwerken op het doel tijdens de
training zorgt daar niet voot. Maar die
flow komt vanzelf als je blijft geloven
in je eigen kwaliteit. Dan gaan ook
onze spitsen scoren, ik vertel dat ook
aan de jongens, in andere bewoordin
gen.
Na het duel Nederland - Italië kwam ik
Ron Vlaar tegen. Ik dacht: wat een
ongelukkige partij tegen een zware,
geslepen tegenstander. Alle factoren
waren aanwezig om door het nog
dunne ijs te zakken. Hij had nog maar
net de schaatsen ondergebonden, je
kan verwachten dat-ie uitglijdt. Ik
kwam 'm tegen en zei: "Maak je niet te
druk. LateT zie je deze wedstrijd als een
belangrijke bouwsteen uit je carrière.
Het is goed dat je weet wat er op het
hoogste niveau nodig is. Ga gewoon
door." Hij is gewoon afgetroefd door
een speler die op dat moment verder
is. Dat kan gebeuren.
Ik probeer de jongens vertrouwen te
geven en hen bewust te maken van
hun eigen mogelijkheden. Ik geef hen
ook het adagio mee van m'n oude trai
ner Bob Haarms. Hij kon ongelooflijk
haTd zijn, maar ook zeggen: "Jij speelt
in dat Ajax-shirt. Dat is niet voor niks.
Dat betekent dat je kan voetballen.
Klaar." Zo is het ook. Soms komt het
door omstandigheden niet uit, maar
maak dat niet zwaarder dan het is.'
Terug naar het shirt in de lijst, dat
hangt aan de muur van Endts werkka
mertje, vlak naast de ingang van de
spelersgang. Een selectie vol Chivu's
zou wellicht het weTk van een team
manager overbodig maken. Endt zegt:
'Ik overschat m'n eigen taak niet. Maar
inderdaad; meer dan dat anderen hem
hebben geholpen, heeft z'n eigen hart
hem vooruit gebracht. Met af en toe
een zetje in de goeie richting.'
David Endt is bij thuiswedstrijden van Ajax achter het doel te vinden.
