Het heilige systeem ligt onder vuur
Van der Vaart: waarom wel in Hamburg?
Eredivisiespelers uit de Ajax-school
Ajax Life nummer 9 2 december 2005 WK\
W
doelgericht in
bezoek onze webshop op www.chateau26.nl
Wie speelt waar?
Noordwijk - Hij vormt het fraaiste hoofdstuk uit de moderne geschiedschrijving van de Ajax-
jeugdopleiding. Techniek, inzicht, scorend vermogen, bluf en uitstraling. Waarom speelt
Rafael van der Vaart in Hamburg en niet in Amsterdam?
Doot Arnout Verzijl
De doelstelling van de jeugdopleiding van Ajax is
alom bekend. Specifiek trainen en opleiden voor
het eerste elftal. Terwijl de invulling van die oplei
ding meer dan ooit aan discussie onderhevig is,
voetbalt het prototype Ajax-speler elders. Rafael
van der Vaart, wonderkind van De Toekomst en
gegarandeerd hemelbestormer, verblijdt voetbal-
minnend Hamburg. En dat doet nog steeds pijn in
Amsterdam. Toegegeven, in zijn laatste twee
Ajax-jaren stagneerde de progressie. Het publiek
floot hem zelfs af en toe uit, maar ook dat hoort -
hoe irritant ook - bij Ajax. Lag het aan het systeem
of toch aan de speler zelf? Van der Vaart heeft het
antwoord op die prangende vraag in een paar
maanden tijd gegeven. Met zijn voeten. Hij speelt
de sternen van de hemel in Hamburg. Alles lukt
weer. Steekballetje, passeerbeweging, hakbal én
ja, hij maakt de mooiste doelpunten. Een Van der
Vaart in deze vottu was mééT dan welkom
geweest in Amsterdam. Maar in de ATenA kwa
men zijn kwaliteiten niet meer uit de verf. Van der
Vaart was een gevangene van het heilige systeem.
Zonder dat met zoveel woorden te willen zeggen,
legt de bevrijde Heemskerker de vinger op de zere
plek: 'Voor mij is het gek om te zeggen dat het
Ajax-systeem niet goed is. Ik heb dat altijd
gespeeld. Maar het is wel anders geworden. Nor
maal speelden we bij Ajax altijd met vier verdedi
gers, waarvan er eentje inschoof. Dan een linker
en rechtermiddenvelder en een nummer 10. Dat is
voor een spits lekker voetballen, hoor. Ik heb bij
Ajax in de spits gespeeld met Litmanen achter
me, dat was heerlijk. Eigenlijk speelden we dan
met twee spitsen dicht bij elkaar en twee vleuge
laanvallers. Balletje laten vallen, diep gaan.
Bij HSV speel ik anders omdat wij met twee spit
sen opereren. De ruimte is dan beperkter dan in
een drie spitsen systeem. Maar bij HSV heb ik de
vrijheid om naar buiten te gaan, naar het mid
denveld af te zakken en om naar links uit te wij
ken. Bij Ajax stond ieders positie vast en daar kon
je niet van afwijken. Er was nauwelijks variatie
mogelijk en dat miste ik. Het beperkte me.'
Zlatan Ibrahimovic speelde drie jaar bij Ajax. Ook
hij vindt dat eT teveel nadruk op het systeem
wordt gelegd. In Sportweek vertelde hij ook dat
spelers te weinig vertrouwen krijgen. 'Na een
vriendschappelijke wedstrijd zei Co Adriaanse
een keer tegen mij: "Je mag dan wel vier doelpun
ten gemaakt hebben, maar ik heb je ook twee ver
keerde passes zien geven." Vervolgens kregen we
allemaal een rapportcijfer. Ik kreeg een 6. Ik dacht:
wat kan je nog meer verlangen dan vieT doelpun-
cifieke verschillen tussen de Nederlandse en de
Italiaanse competitie, en ook van Richard Wit-
schge heb ik veel opgestoken. Maar de WinteT en
Van der Vaart: 'Bij HSV lopen we veel in het bos, maar bij Ajax liep het balletje beter.'
- negentig minuten, voelde me sterker. Capello
heeft mij de kans gegeven en die heb ik gepakt. Bij
Ajax geven ze je weïeen kans, maar durven ze je
vervolgens niet los te laten.'
WEERSTAND
De jeugdelftallen van Ajax staan vaak bovenaan
in hun competitie. De beste spelertjes acteTen, op
een technisch zeer hoog niveau, op de velden van
De Toekomst. Allemaal in hetzelfde systeem. Van
der Vaart: 'Bij Ajax breekt altijd veel jeugd door. En
wat is er nou makkelijker voor een jonge jongen,
dan in het eerste debuteren in je vertrouwde sys
teem? Ik kan me mijn eerste wedstrijd nog herin
neren, dat ging zo makkelijk omdat alles het
zelfde was als in de jeugd. Wat dat betreft moeten
ze daaT zeker aan vasthouden, maar ik zou wel
met een inschuivende verdediger en een nummer
10 gaan spelen. Maar daar moet Ajax wel de spe
lers voot hebben. In de jeugd is er nauwelijks
weerstand. Tegen FC Thun stonden er zeven spe
lers uit de eigen jeugdopleiding op het veld. Heel
leuk, maaT zo weTkt het dus niet. Jongens als
Edgar Davids en Jaap Stam, daar heeft Ajax
behoefte aan. Hun komst zou geweldig zijn. Corri
geren, leiding geven. Want voetballen kunnen ze
de Witschge van toen heten nu Galasek en Anas-
tasiou. En jê kunt je afvragen of die twee net
zoveel impact hebben op de jeugd.' Gebrek aan
variatie en routine zijn de voornaamste redenen
dat het dit seizoen niet loopt bij Ajax. Dat vindt
Van der Vaart niet leuk: 'De hele situatie bij Ajax
vind ik inderdaad vervelend. Ik weet niet exact
hoe het er nu aan toe gaat. Ik heb wel een aantal
duels gezien. Daarin voetbalden ze best goed.
Maar als je niet scoort, houdt alles op. Zolang er
maar vertrouwen blijft. Als dat wegebt, houdt het
op. Spitsen moeten gevoed worden en goede bal
len krijgen. Ligt dat aan het systeem? Als je een
rechtsbuiten tegen een linksback neerzet en hij
komt er niet langs, dan speel je in feite met een
man minder. Maar dan moet er wel geschoven
gaan worden, want anders red je het niet. Kijk
naar FC Barcelona. Weet jij hun opstelling? Ik niet
hoor, iedereen loopt overal. Of ze nou op papier 4-
3-3 spelen of anders, ik weet het echt niet. Geor
ganiseerd posities overnemen, daar is niet tegen
te verdedigen.' Rafael van der Vaart kan niet aan
geven of hij in Amsterdam was gebleven, indien
de hierboven omschreven omstandigheden beter
zouden zijn geweest: 'Ik ben bewust naar HSV
gegaan. Ajax is een fantastische club waar ik veel
aan te danken heb.'
TRAININGSARBEID
Rafael van der Vaart is fit en fysiek sterk. De selectie
van HSV heeft nauwelijks last van blessures. Bij
Ajax zijn er ieder jaaT diverse spelers geblesseerd
en oogde Van der Vaart te dik. Wordt er soms
anders getraind in Hamburg? 'Je doet sowieso
meer loopwerk in Duitsland. Et wordt extTa op het
fysiek gelet. Veel duurtempo en vaak het bos in. Tij
dens mijn schorsing van drie wedstrijden moest ik
"lekker" lopen van de staf en dat heb ik gedaan. Zo
blijf je in je ritme. In de voorbereiding gingen we
bijna alleen maar het bos is. Die trainingen waren
louter gebaseerd op het opbouwen van fysiek en
inhoud. Daar gaat het om. Die omschakeling was
wennen, maar omdat HSV helemaal nieuw voor
me was, lukte dat wel. De trainer stimuleerde ons
enorm, je gaat daar gewoon in mee. Elke training
weer. Ik heb absoluut het gevoel dat het nut heeft
want ik heb de afgelopen maanden geen blessure
gehad en alles mee kunnen doen. Dat komt door
dat ik me zo sterk voel en goed in mijn vel zit. Na
twee weken trainingskamp was eT hoogstens een
tje bij ons geblesseerd. Bij HSV pakt het goed uit. Ik
voel me daar pTettig bij. Ik ben natuurlijk wel voet
baller en geen marathonloper. Het is niet zo dat ik
lachend een uurtje rondloop, maar ik doe het wel
en dat maakt de middagtrainingen met de bal
extra prettig. De oefenstof is over het algemeen vrij
hetzelfde. Als je bij Ajax de opleiding hebt genoten,
merkje dat bij de traptrainingen. Bij Ajax "liep" het
balletje. Bij HSV zie je dat ze dat niet zo vaak
gedaan hebben.'
Chateau 26
Uw logo of Wal
op een (wijnfiesjetiket
ismogeBjki
iOcfivtew iUfti'xij udjttfjUHtld
Het krachtmens Ibrahimovic dat bij Juventus nog alleen maar sterker is geworden.
ten? Als je in Italië een slechte wedstrijd speelt,
maar toch een goal maakt, krijg je een 7 of een 8.
Dat is het verschil. De spits, de speler met rug
nummer 9, heeft de moeilijkste baan van alle
maal bij Ajax. Hij moet ruimte creëren voor de
nummer 10, de nummer 7 en de nummer 11. Hij
werkt harder dan de rest, terwijl het eigenlijk
andersom zou moeten zijn. Bij Ajax moest ik wer
ken voot andeTen. In mijn eerste jaar bij Juventus
heb ik meer laten zien dan in drie jaar bij Ajax.
Alles voelde beter, ik speelde alle wedstrijden
allemaal als de beste, dat leer je juist bij Ajax.
Maar dat andere ontbreekt.'
Dat concludeert Zlatan Ibrahimovic ook: 'We had
den een goed team, waar anderen bang voor
waren. Met Chivu en Mido. We speelden tegen
Arsenal en dat waren echt wedstrijden met kan
sen voor beide ploegen. Nu heb ik het idee dat
Ajax aan kracht heeft ingeboet. Ik speelde nog
met Winter en Witschge, momenteel hebben de
jonge spelers toch iets te veel de overhand. Aron
Winter was de eerste die me vertelde over de spe-
Amsterdam - Kritiek op Ajax. Het lijkt wel alsof
iedere speler die de club verlaat, zich eraan
bezondigd. In het geval van Van der Vaart en
Ibrahimovic kun je er iets mee. Maar vele ande
ren zouden toch vooral bij zichzelf te rade moe
ten gaan. De jeugdopleiding van Ajax levert
tientallen (zie lijstje) voetballers af aan de Eredi
visie. Niet goed genoeg voor de ArenA. Heel
soms, zoals in het geval Jason Culina en hopelijk
Michael Krohn Deli, breekt een afvaller alsnog
door. Maar in negen van de tien gevallen blijkt
het afscheid gerechtvaardigd. Zoals in het geval
van Youssouf Hersi:'lk heb acht jaar in de jeugd
opleiding gespeeld. Ik moest weg omdat Ronald
Koeman me niet wilde hebben. Van Gaal, toen
Michael Krohn-Dehli, volgend jaar terug in de ArenA.
Technisch Directeur, vond me een typische Ajax-
speler. Dat ben ik ook. Waarom ben ik niet goed
genoeg? Ik heb scorend vermogen, kan de bal
snel rondspelen en heb snelheid. Ik geloof nog
steeds dat ik er kan terugkeren. Na mijn vertrek
heb ik het twee jaar goed gedaan bij NEC. Ik
werd clubtopscorer en we haalden Europees
voetbal. Bij SC Heerenveen zag Gertjan Verbeek
het niet in me zitten, dat merkte iedereen. En bij
Vitesse, nu ik niet meer geplakt aan de rechter
vleugel sta, gaat het heel goed. Na een moeilijke
start heb ik mijn draai gevonden. In een vrije rol
op het middenveld kan ik goed uit de voeten. Ik
scoot weer en als er iets belangrijk is voor een
elftal, zijn het wel scorende middenvelders.'
ADO Den Haag: O'Brien, Mols
AZ Alkmaar: De Cler, Landzaat, Ikedia
FeyenooTd: Greene, BiseswaT
FC Groningen: Seedorf, Bechan, Luirink, Lindgren
SC Heerenveen: Waterman, Steur,Taberima
Herades Almelo: Hellings, Ouansah
NAC BTeda (2): Zwaanswijk, Zonneveld
NEC Valencia,
PSV: Ooijer, Culina, Lamey
RBC Roosendaal: Fleur
RKC Waalwijk: Longuet, Promes, Rustenberg,
Krohn-Deli,Van de Haar
RodaJC (-)
Sparta: Obodai, Rose, Schenkel
FC Twente: Touzani
FC UtTecht: Keiler,Tiendalli, De Jong, Douglas,
Van den Bergh
Vitesse: Yakubu, HeTsi, KnoppeT, Esajas, Benson,
De Mul
Willem II: Moens, KTeek, Reuser, Bobson
