DA
VERT
VE
Je moet niet halsstarrig in 4-3-3 denken'
'Het systeem met drie spitsen, daar ben ik dagelijks
mee bezig. Om de doodeenvoudige reden dat dit
systeem de beste positionele veidbezetting geeft.*
'We moeten nog te veel rekening houden met
de tegenstander. En daardoor moet ik nog wel
eens met de opstelling schuiven en kan ik niet
altijd met een vaste nummer 10 spelen.*
11 NOVEMBER 2005 NUMMER 8 AlAX LIFE
realiteitszin
Amsterdam - Je zou er bijna je Ajax-sjaal van opeten: die bal wil er maar niet in! Gelukkig
kijken de technisch verantwoordelijken verder dan de waan van de dag. Trainer-coach Blind
volgt consequent de route naar zijn ideale Ajax: 'Ik geloof nog steeds in buitenspelers, in een
nummer 10 en in een opkomende centrale verdediger.'
Door Erol Erdogan
Vrijdagavond. Ajax speelt in de ArenA tegen Heer
enveen. Op een groot spandoek aan de lange zijde
staat 'Blind vertrouwen in Danny'. Eerder die dag
deed een delegatie supporters op fansites een
oproep trainer-coach Danny Blind onvoorwaarde
lijk te steunen.Terecht. De ploeg kent ongeveer de
ongelukkigste seizoenstart ooit, maar voetbalt bij
vlagen beter dan de afgelopen jaren. Ook dit duel
staan de Friezen er af en toe bij en kijken ernaar.
Zelfs trainer Gertjan Verbeek moet na afloop
bekennen dat het geweldig is Ajax te zien voet
ballen. Vooral de hoge balcirculatie en het positie
spel roemt hij. Toch is het zo dat Ajax na ruim
negentig minuten weer met slechts één punt de
kleedkamer ingaat. Tot zelfs in het strafschopge
bied van de tegenstander spelen de Ajacieden
crescendo; met de goal in zicht lijken de mannen
plotseling met een helm op te voetballen (die ze
dan achterstevoren dragen). Om een veelzeg
gende statistiek te noemen: Ajax heeft van alle
Champions League-deelnemers veruit het
meeste balbezit. Prima, want een oude voetbal
wet luidt: als jij de bal hebt, kan de tegenstander
niet scoTen. Maar balbezit is slechts een middel.
Als we Danny Blind vragen wat er in zijn ogen tot
meest specifieke kwaliteit is dat ze hun tegen
stander kunnen passeren. De kracht van vleugel
spitsen moet zijn dat ze een man uitspelen, waar
door je direct gevaar krijgt in een deel van het
veld waar de zaken woTden gedaan: in hét zes
tienmetergebied.
Ik vind één ding elementair in het voetbal. Dat je
in balbezit probeert 'n man méér te creëren. Dat
kan door goed positiespel, dat kan doordat er een
verdediger doorschuift vanuit de verdediging.
Maar wat is er mooier dan het uitspelen van een
tegenstander? Als je een man uitspeelt, moet de
volgende uitstappen waardoor je 'n één-op-één
situatie krijgt. De essentie voor mij is dat je ergens
op het veld een meerderheid krijgt.'
HET MENTALE ASPECT
Niet direct zichtbaar vanaf de tribune (want
opgesloten in de hoofden van de Ajacieden): het
mentale aspect. Blind benadrukte voorafgaand
aan het cruciale Champions League-treffen thuis
tegen FC Thun dat z'n spelers zakelijker en koeler
moeten acterenAls er wat te halen valt en je ruikt
bloed, dan moet je toeslaan. Een treffender voor
beeld dan de twee goals van Yannis Anastasiou is
nu toe goed gaat, zegt hij:'lk ben redelijk tevreden
over ons positiespel. Ik vind dat we vanuit dat
gegeven ook voldoende kansen creëren, dat is
duidelijk. En ik ben content met de ontwikkeling
van een aantal individuele spelers. Hedwiges
Maduro en Zdenek Grygera maken een goede
progressie door.'
REALIST
Danny Blind is realist genoeg om tevens te zien
wat er niet goed gaat. Wat we vanaf de tribune
direct in de wedstrijden terug kunnen zien: de
beslissende eindpass en de goede vooTzet ontbre
ken. En als die al komt, wordt er te weinig ges
coord. Dat het steeds lastig is goede Ajax-waar-
dige buitenspelers te vinden, daar kan Blind in
meegaan.'Maar het gaat uiteindelijk om de indi
viduele kwaliteiten en vaardigheden van een spe
ler. Bij Ajax is het zo gegroeid dat buitenspelers
een bepaalde attractieve rol hebben. Het zijn
voetballers die specifieke kwaliteiten hebben
waarmee ze het publiek kunnen vermaken. De
niet denkbaar. Zo moet 't dus. MaaT het zijn niet
alleen de goals, alhoewel ze per stuk steeds duur
der lijken te worden naarmate het seizoen vor
dert. Er is meer, beaamt Blind: 'Het gaat naast
bloed ruiken om gogme, het maken van de juiste
keuzes en het spelen met het tempo in een wed
strijd. WanneeT vertraag je, wanneer probeer je
met een snelle balcirculatie het tempo op te voe
ren? De wedstrijd lezen, heet dat. Vender is het van
groot belang dat de ploeg compact voetbalt.
Elkaar steunen, zorgen dat je elkaar rugdekking
geeft.'
VELDBEZETTING
Als de resultaten in het voetbal tegenvallen, wor
den de discussies heviger. Danny Blind weet dat.
En als Ajax met een kampioensschaal staat, is er
in de wereld geen mooiere club te vinden. Oppor
tunisme is bijna een wezenskenmerk van het
voetbal. Danny Blind is geen opportunist. Zo blijft
hij trouw aan het voetballen met drie spitsen.
Blind legt uit: 'Het systeem met drie spitsen, daar
Danny Blind baalt opzichtig van een om zeep geholpen kans.
ben ik dagelijks mee bezig. Om de doodeenvou
dige Teden dat dit systeem de beste positionele
veidbezetting geeft. De ruimtes kunnen met drie
spitsen het beste worden bespeeld. Of we nu 4-3-
3 of 3-4-3 spelen, of met de punt naar voren of met
de punt naar achteren; dat is allemaal invulling
van het spelen met drie spitsen.' Dat klinkt inte
ressant, maar is voor de schrijver dezes nog niet
echt duidelijk. Danny Blind vervolgt: 'Je laat als
beschikbare veldspelers kunt neerzetten. In 1883
was in Engeland het piramidesysteem gangbaar,
met twee verdedigers, drie middenvelders en vijf
aanvallers. Keer je dat systeem 180 graden, dan
kom je bij het kerstboomsysteem dat Co Adri-
aanse al als trainer van Zwolle hanteerde. En dan
ben je zo'n honderd jaar verder. Zeg je Ajax, dan
roepen buitenstaanders vaak als het om de
opstelling gaat twee dingen: 4-3-3 of 3-4-3. Danny
ploeg dan geen ruimte ongebruikt. Overal in het
veld - en dat klinkt misschien klinisch - zijn er
driehoekjes beschikbaar, bestaande uit drie spe
lers. Het gaat niet om die driehoekjes zelf, maar
wat je daarmee kunt creëren. De driehoekjes zijn
geen doel op zich, maar een middel om voordelen
te halen, zowel bij balverlies als in balbezit. In bal
bezit is 'n voordeel dat je bijna nooit breedtepas-
ses hoeft te geven en vooruit kan spelen. Het
tweede voordeel van die driehoekjes is dat je
meerdere keuzes hebt; je kan bijvoorbeeld als
spits de bal laten vallen op een opkomende man
of diep doorspelen naar de zijkant.
Een ander aspect is dat er bij balverlies altijd
iemand achter de bal staat, en niet drie man uit
gespeeld op één lijn. Johan Cruijff zei dat altijd
treffend: als je met drie man op lijn staat, heeft
iemand met kwade bedoelingen aan één kogel
genoeg om drie man dood te schieten.'
DRIE GETALLETJES
Het Systeem. Al bijna 125 jaar wordt er nagedacht
hoe je in het voetbal nou het beste de tien
Blind beaamt dat, maar hecht weinig waarde aan
de drie getalletjes.'Mensen willen dat systeem zo
graag vastleggen. Waarom? Je moet niet halsstar
rig in 4-3-3 of 3-4-3 denken. De basis is 4-3-3, maar
daarvan uit gaan de poppetjes bewegen en anti
ciperen. Anticiperen op de ruimtes die ontstaan
en anticiperen op hoe de tegenstander staat. Die
getalletjes zeggen dan niets. Als een van de bui
tenste spelers terugzakt, dan is het bijvoorbeeld
opeens 4-4-2. Dat ligt allemaal zó dicht bij elkaar.
De beweging van de spelers is belangrijk, niet de
statische weergave van de voetballers op papier.
De formatie is slechts een houvast voor de spelers.
Een hulpmiddel.'
Op de tribunes vaak gehoord: Ajax heeft geen bui
tenspelers meer. Waarom spelen ze niet gewoon
4-4-2? Danny Blind snapt de suggestie, maar kan
zich er niet in vinden.'Het gaat om de balans bin
nen het elftal, zowel aanvallend als verdedigend.
Ik kijk naar de beschikbare voetballers. Ryan Babel
bijvoorbeeld is geen echte linksbuiten, dus ik laat
hem met wat meer vrijheden voetballen. Hij hoeft
de buitenpositie niet in te vullen zoals Rosales. Ik
