Het chaotische voetbaljaar van
Rafael van der Vaart
Ajax Life nummer 10 28 december 2004
Kroniek van een hectisch voetbaljaar
Van der Vaart ziet het eventjes niet meer zitten.
op hem gericht. Ongetwijfeld een fijn
gevoel voor een 21-jarige speler die al
vanaf de eerste dag dat hij zich bij de
A-selectie meldde, ongezond vaak in
de schijnwerpers stond en omhoog
werd geschreven.
Hoewel Van der Vaart bij zichzelf wel
degelijk een stijgende lijn waarneemt,
stagneert de ontwikkeling van Ajax als
team. Desondanks slaagde de club er
dit jaar wel in Europees te overwinte
ren. „Onze prestaties zijn niet gewel
dig, maar ik zie het als een meerjarig
proces. Twee seizoenen geleden kwa
men we ver in de Champions League
en vorig jaar hadden we wat minder
geluk. Het ligt allemaal dicht bij elkaar.
Op dit moment kunnen we het geluk
als team nog niet afdwingen. Dan
wordt het met zo'n jonge ploeg erg
moeilijk en lopen we af-en-toe tegen
onszelf te voetballen."
Is het ene probleem overwonnen, dan
volgt bij Ajax meestal snel een ander
hobbeltje. Het voetbal zoals Van der
Vaart dat speelt, wordt niet geanaly
seerd vanonder een vergrootglas,
maar door de lens van een micro
scoop. Het aanvoerderschap was zo'n
hobbel. Vorig seizoen werd hij tweede
aanvoerder, na Jari Litmanen. Omdat
de Fin veelvuldig geblesseerd was,
droeg Van der Vaart de aanvoerders
band toen al regelmatig. Die verant
woordelijkheid paste niet bij iemand
die lieveT gewoon met zijn voeten
praat. Hij besefte maar al te goed dat
hij in die rol moest groeien „In woord
en gebaar moest ik het allemaal nog
leren. Ik ben vooral een leider van
wege mijn speelstijl, niet in de kleed
kamer."
Zodoende kan de ingrijpende maatre
gel van Koeman ook gunstig uitpak
ken. De rustige en ervaren Tomas Gala-
sek is immers een meer dan ideale
aanvoerder, een rol die hij ook al ver
vult binnen de Tsjechische nationale
ploeg. Koeman sprak al de hoop uit dat
deze beslissing het spel van Van der
Vaart wellicht ten goede kon komen.
En eerlijk is eerlijk: hoeveel 21-jaTige
spelers waren er in het verleden nou
aanvoerder? Hoewel er volgens Van
der Vaart wel een smetje op de ver
standhouding tussen de speler en zijn
trainer is gekomen, zullen beide par
tijen er tijdens het trainingskamp in
Zuid-Afrika alle tijd voor nemen om
dat weg te poetsen. Ze hebben elkaar
immers hard nodig in de strijd om de
landstitel.
12 januari 2004:
Tijdens het trainingskamp in de Portugese Algarve krijgt Van derVaart van de tech
nische staf een 6. Bovendien dient hij zich op de positie achteT de spitsen te richten.
Samen met Zlatan, destijds zijn kamergenoot, moet hij de kar gaan trekken.
8 februari 2004:
Één dag voor de cruciale ontmoeting tegen PSV wordt aanvoerder Van der Vaart
vooT het eerst in zijn profbestaan gepasseerd door Koeman. Die vindt dat Ajax met
Sneijder en Van deT Vaart (net terug van een dijbeenblessure, red.) in topwedstrij
den te kwetsbaar is op een drie- mansmiddenveld. „Belachelijk", aldus de speler.
18 februari
In de aanloop naar de vriendschappelijke interland tegen de Verenigde Staten
vraagt Van der Vaart publiekelijk om meer vertrouwen van zijn trainer. „Een
jonge speleT moet ook wel eens in bescherming worden genomen. Elke keer
zeggen dat het niet loopt tussen Sneijder en Van der Vaart, werkt niet. Aan het
vertrouwen van de trainer zou ik veel meer hebben dan aan die krttiek iedere
keer Als Ajax verliest, lijk ik het meest te verliezen." Koeman is geïrriteerd en
verrast door de uitspraken, maar de kou is een dag na de interland weer uit de
lucht na het derde kantoorgesprek tussen de speler en zijn trainer.
9 mei 2004
Van der Vaart pakt thuis tegen NAC Breda op de voorlaatste speeldag zijn twee
de landstitel.
EURO 2004 (Portugal)
Van der Vaart begint als basisspeler tegen Duitsland. Daarna verandert Advo
caat van tactiek en speelt Nederland zonder een 'nummer 10'. Edgar Davids is
als linkshalf echter nog een maatje te groot. Rafael voelt zich geslachtofferd en
pakt nog maar een handjevol minuten in de resterende duels.
21 juli 2004
Rafael van der Vaart en Sylvie Meis gaan in juni 2005 in Heemskerk met elkaar
trouwen, meldt het management van beiden.
18 augustus 2004
Zlatan schopt Rafael tijdens de vriendschappelijke interland Zweden-Neder-
land de wedstrijd uit. Een Zweeds excuus volgt veel later, in de spelersbus, via
de telefoon van Nigel de Jong. Hoewel het geaccepteerd wordt, leidt het hele ta
fereel wel tot veel irritatie bij Van der Vaart.
7 november 2004
Na een wanvertoning in Israël (Ajax verliest met 2-1 van Maccabi Tel-Aviv, red.)
houdt Koeman een grote schoonmaak in zijn selectie. Rafael van der Vaart
krijgt echter (als aanvoerder) het vertrouwen en blijft gewoon staan.
8 december
Ajax-Bayern München. Boezemvriend Sneijder krijgt de voorkeuT als linkshalf. Van
derVaart is het oneens met de visie van zijn trainer. Deze wil hem tegen Bayem Mün
chen echter als een hangende linksbuiten laten spelen. Dat is iets waar de interna
tional zich niet goed bij voelt. Hij stelt voor om dan niet te spelen in het belang van het
team. De term werkweigering valt veelvuldig, maar dat is het nadrukkelijk niet, zo be
nadrukken beide partijen. Een dag na de wedstrijd doet Ajax een persbericht uitko
men waarin de club hem de aanvoerdersband afneemt als gevolg van zijn houding.
12 december 2004
Ajax-Vitesse. Van der Vaart speelt een prima wedstrijd als basisspeler én als
linkshalf. Het publiek zingt zijn naam en geeft daarmee een duidelijk signaal
dat het met die relatie "wel goed zit".
AMSTERDAM - Rafael van der Vaart (21) raakte vlak voor de winterstop
zijn aanvoerdersband kwijt. Daarmee sloot hij het kalenderjaar 2004 af
zoals het begon: in conflict met zijn trainer. Tussendoor pakte hij een
tweede landstitel, mislukte zijn EK, kreeg hij ruzie met Zlatan Ibrahimo-
vic en vroeg hij zijn vriendin ten huwelijk. Voetballend bracht hij echter
opnieuw te weinig, iets dat hij zelf maar al te goed beseft. Toch laat 'Raf-
fie' zich niet meer gek maken. „Ik heb afgerekend met het hoge verwach
tingspatroon."
Door SandeT Zeldenrijk
Volgens Ronald Koeman moest dit sei
zoen in het teken van 'zijn' revanche
staan. Daarmee doelde hij op Van der
Vaart. De Ajacied was naar eigen zeg
gen ook goed bezig, de laatste maan
den. „Alleen tegen RKC en RBC was het
minder", zo liet hij weten. Daarom
schrok hij ook toen hij een dag na de
thuiswedstrijd tegen Bayem München
op gesprek moest komen. De techni
sche staf had een heel ander oordeel
over de houding en het vertoonde spel
van de jeugdige middenvelder. Uitein
delijk moest Van der Vaart zelfs zijn
aanvoerdersband inleveren. Een rare
situatie voot een voetballer die, daags
voor die laatste CL-ontmoeting, de ver
wachting uitsprak dat hij in de winter
stop juist een hoger rapportcijfer zou
krijgen.
De oplettende toeschouwers langs het
trainingsveld zien dit seizoen een Van
der Vaart die - week in week uit - een
tandje hoger traint. Niet voor niets
stelde ex-bondscoach Dick Advocaat
zijn vetpercentage na het EK al publie
kelijk aan de orde. „VooTheen rtainde
ik ook wel hard, maar blijkbaaT toch op
een bepaalde reserve, om het zo maar
te noemen. Ik weet wat ik kan en dan is
het soms niet gemakkelijk. Als het lek
ker loopt, sluipt de gemakzucht erin.
Voorheen begon ik pas met trainen als
we met de bal aan het werk hingen,
maar nu ben ik al druk tijdens de
sprintjes. Die wil ik beter en sneller
doen. Inmiddels is mijn lichaam
gewend aan die extra inspanning."
UITDAGING
Net als Koeman, wist ook Marco van
Basten de juiste snaar te raken. „De
bondscoach vertelde me dat ik me vol
ledig op de linkshalfpositie moest rich
ten. Hij zei ook dat het gek was dat
iemand zoals ik niet zeker is van een
basisplaats. Toen zei ik "het is aan mij
om daar wat aan te veranderen". Ik ben
iemand die zo'n uitdaging nodig heeft.
Ik moet de concurrentiestrijd aangaan
met Edgar Davids. Hij is geen jongen
die ik even wegblaas, maar ik wil hem
natuudijk wel uit de basis spelen."
Het jaar 2004 was voor Van der Vaart
ook het jaar waarin hij voor zichzelf
wist af te rekenen met het - door hem
zelf gecreëerde - hoge verwachtings
patroon. „In het begin kon ik daaT
maar moeilijk aan wennen. Ik wilde
voor mijn gevoel te veel bewijzen dat ik
de beste was. Achteraf was het niet
reëel om daar aan te voldoen. De sup
porters verwachtten tijdens iedere
wedstrijd maar één ding: doelpunten.
Het maakte niet eens uit of ik nou
goed speelde of niet. Daar baalde ik
van. Ik kan wel scoren, maaT daarmee
haal ik geen voldoening uit een wed
strijd. Mijn eigen spel en dat van het
team werd er dus niet beter op. Ik
stond geforceerd te voetballen en
wilde ten koste van alles dat doelpunt
maken, zodat de mensen achteraf niet
zouden zeuren. Daardoor voerde ik
acties te ver door en speelde ik erg
egoïstisch. Het was ontzettend moei
lijk om aan dat verwachtingspatroon
te ontsnappen. Dat moest ik echt leTen.
Inmiddels heb ik er maling aan."
Waarschijnlijk verwacht het Ajax-
publiek de laatste tijd ook wat minder
van de Ajacied. Er zijn al media die
beweren dat Van der Vaart is voorbij
gestreefd door Wesley Sneijder. Daar
door zijn alle ogen niet langer alleen
