Bob ontmoet Stanley Menzo
Bloed aan de palen, darmen in het net'
Ajax Life nummer 2 12 augustus 2003
DEBUUT
TYPISCH
AMSTERDAM - Dat de ontmoeting tussen Stanley Menzo en Bob Haarms in La Perche
d'Or zö doorspekt zou zijn van nostalgie - overgoten met een vleugje weemoed -
hadden vooraf beiden niet gedacht. Maar naarmate de avond vorderde, kwamen er
meer en meer verloren gewaande herinneringen bovendrijven. Gedachten aan een
memorabele tijd, ingegeven door hun onafscheidelijke band met Ajax. Een relatie
voor altijd.
Stanley en Bob weten het nog precies.
Door Arnout Verzijl
Stanley Menzo werd geboren in 1963 in Para
maribo en bad, voordat bij op zesjarige leef
tijd met zijn ouders naar Nederland emi
greerde, nog nooit een bal aangeraakt. Zijn
leven nam een nieuwe wending toen bij op
de pleintjes in Amsterdam een aantal oudere
jongetjes zag voetballen. De kleine Stanley
was meteen geobsedeerd door 'bet spelletje'.
„Ik denk dat ik een geboren keeper was, ook al
kon ik best aardig voetballen. Omdat ik
meestal met oudere kinderen speelde, werd
ik automatisch op doel gezet. Omdat dat best
aardig ging, vroegen ze me de volgende keer
weer. Daarnaast leerde ik op straat ook aardig
te voetballen. Als we tijdens een partijtje voor
stonden, gingen we met z'n allen verdedigen.
Maar bij een achterstand toog iedereen ten
aanval, inclusief mezelf. Zo werd ik al als mee-
voetballende keeper gevormd in hartje
Amsterdam."
„Ik heb een gelukkige jeugd gehad en daaT
ben ik mijn ouders zeer dankbaar voor. Streng
maar rechtvaardig. Als ik te laat voor het eten
was, wist ik dat er wat voor me zwaaide. En als
ik met een kapotte schoen - of met een gat in
mijn broek - thuiskwam, dan mocht ik als
straf op zondag niet voetballen van mijn
moeder. Zo ging dat. Maar op zaterdag keek ik
dan mijn vader lief aan en uiteindelijk mocht
ik alsnog op zondag naar buiten. Zelf heb ik
dat nu ook. Waar kan ik - als het nodig is -
m'n kinderen het beste mee straffen?
Natuurlijk met iets waar ze van houden.
Iedere jeugd is immers een leerproces, waar
iedereen later elementen uit naar voren kan
halen en er van kan leren. Dat geldt ook voor
Ajax. Veel zaken die ik daar heb geleerd, pas ik
nu als train er toe."
Bob Haarms staat bekend vanwege de fana
tieke trainingen die hij altijd gaf, waarbij 'par
tijtje scherp' het absolute hoogtepunt was.
Twee kleine teams, de doelen dicht bij elkaar
en enkele minuten honderd procent geven.
Het was voor veel Ajacieden in het verleden
vaak nèt teveel. Stanley: „'Partijtje scherp'heb
ik geïntroduceerd bij ACOVV (waar hij tot
vorig seizoen trainer was, Ted.). Op een ron-
dootje na, is dat het mooiste spelletje dat er
is. Niemand kon de boel beteT op scherp krij
gen dan Bob, vooral door zijn manier van vals
fluiten. Soms kon ik hem wel 'schieten', bij
voorbeeld als hij een duidelijke overtreding
niet bestrafte, waardoor we een tegengoal
kregen. Nu doe ik het zelf ook. Spelers worden
er scherp van in hun hoofd, zonder dat ze
elkaar verrot schoppen. Daar gaar het om.
Direct anticiperen, omschakelen. Met zijn
manier van leiding geven, trainde Bob die
onderdelen. Ja, hij was echt berucht als het
om arbitreren ging. Maar na afloop was alles
vergeven en vergeten. Bij Bob ging het maar
om twee dingen: de twee punten die op zon
dag verdiend moesten worden. Sfeer en emo
tie zijn belangrijke aspecten die een selectie
tot betere resultaten kunnen brengen."
Op 15 april 1984 debuteerde de toen twintig
jarige Menzo, uit tegen AZ'67, in het eerste.
Het werd 1-1. „Vlak voor die wedstrijd sprak
het seizoen ig85/'86. Moeiteloos lepelt het
duo namen en bijbehorende anekdotes op.
„Allistar Dick, dat was een Engelsman die
gewoon doorspeelde terwijl zijn kruisband
was afgescheurd. En Ronald Spelbos, dat was
een kanjer. We speelden eens tegen FC Porto
voor de Europa Cup. Daar stond een piep
jonge Paolo Futre linksbuiten. Sonny Silooy
werd helemaal weggespeeld, kon 'm niet bij
houden. Op een gegeven moment zei Spelbos
'laat mij maar even, Sonny'. Een minuut later
lag Futre op de grond, daarna raakte hij geen
bal meer."
Ronald Spelbos was een typische aankoop
van Cruijff, daar zijn beide coryfeeën het wel
over eens. Stanley: „Niemand begreep die
transfer, maar via Ajax haalde Spelbos wel
Oranje, zo goed was hij." Ook op de elftalfoto
staat Dick de Groot, volgens Bob deed Cruijff
dat bewust: „Welke A2-trainer staat nou op
de elftalfoto van het eerste? Dat zou tegen
woordig ondenkbaar zijn. Johan betrok ieder
een die belangrijk was voor de club, bij het
eerste. Dat was de basis van die succesvolle
periode waarin we met een piepjong elftal
twee opeenvolgende finales van de Europa
Cup speelden." Met dank aan Cruijff groeide
ook Menzo uit tot een populaire doelman
met een opmerkelijke, controversiële stijl van
keepen: „Het begin van een carrière is de
belangrijkste fase voor een speler; daarin
moet het gebeuren. Van Johan kreeg in zó
veel vertrouwen. En dat had ik nodig. Later
kan een speler zélf groeien, maar in het begin
moet een trainer helpen. Ik moest altijd voor
snelle spelhervattingen zorgen. Maar in de
uitwedstrijd bij FC Groningen, gooide ik de
bal per ongeluk op de hak van Rijkaard. Resul-
Delflandplein 14,1062 H8 Amsterdam, Tel: 020 - 615 46 29
Ma. t/m vt. 12.00 tot 22.00 uur
Zondag vanaf 16.00 uur
Frank Rijkaard nog een paar bemoedigende
woorden tegen me en dat was heel prettig.
Sommige spelers kunnen een ander gerust
stellen. Dat hebben ze in zich, al was Frank
toen zelf nog heel jong. Ik weet me meer te
herinneren van de daaropvolgende thuis
wedstrijd: in De Meer tegen PSV. We wonnen
met 1-0 en ik speelde weergaloos. Op handen
van de supporters gedragen, verliet ik het
veld. Het is jammer dat ik de videobanden
van die tijd kwijt ben geraakt. Mijn vader
nam alles op en heeft ze helemaal grijs
gedraaid; nu zijn ze weg."
Relatief laat stroomde Menzo in bij de ver
maarde Ajax-jeugdopleiding: „Aad de Mos
heeft me bij Zeeburgia weggehaald. Ik kwam
als tweedejaars A-junior terecht in de Ai. Ik
had geen favoriete club. Mijn vader was in
Suriname voor Feyenoord geweest, maar dat
leefde niet zo bij ons thuis. Als Ajax thuis
speelde, was ik uiteraard op stTaat aan het
voetballen. Dan hoorde ik in de verte het
gejuich van de Middenweg opklinken; dat
was mooi. Hassie van Wijk was mijn trainer in
de Ai, Cas Harms de leider. John van 't Schip,
Marco van Basten, Edwin Godee en Sonny
Silooy speelden er in en van hen was Godee
destijds het grootste talent. Marco was al een
goede spits, maar nog een beetje iel. Het jaar
daarop ging ik in het tweede elftal voetbal
len." Na een korte huurperiode bij Haarlem -
waarin Menzo in 1983 debuteerde in het
betaalde voetbal - duurde het tot de start van
het seizoen i98s/'86 alvorens Stanley (negen
jaar lang) de vaste keeper van Ajax werd. Met
dank aan Johan Cruijff.
MEEVOETBALLENDE KEEPER
Bob en Stanley draaien zich om en staan stil
bij een gigantisch uitvergrote elftalfoto van
taat: tegengoal en 2-1 verloren. In de spelers
bus, voor vertrek naar huis, werd er wat
gemord. Maar dat was meteen afgelopen,
toen we Johan op de radio hoorden zeggen,
dat die goal zijn schuld was 'want ik heb Stan
ley de opdracht gegeven zo snel mogelijk het
spel te hervatten'. Bij Johan mochten spelers
fouten maken, zolang ze maar deden wat ze
moesten doen en volledige inzet toonden."
Mede daardoor groeide Stanley Menzo uit tot
een meevoetballende keeper. Cruijff zag, in
zijn revolutionaire visie, de doelman als elfde
veldspeler en Menzo kon invulling geven aan
de hoge eisen, die dat met zich meebracht.
PANINI PLAATJES
Ter sprake komen zomaar willekeurige hoog
tepunten. Die bekerwedstrijd tegen Sparta
bijvoorbeeld, op een koude avond in maart
1987. Stanley: „Na verlenging stond het nog
steeds gelijk. Tonnie Bruins Slot was al hele
maal wild enthousiast, want PSV had veTloren
en de beker kon dus voor ons zijn. Ik pakte de
laatste twee strafschoppen waardoor we
wonnen. In de kwartfinale was Vitesse de
tegenstander. Bij een harde tackle van John
van den Brom trapte hij de knie van Spelbos
in duigen. Die heeft daarna nooit meer kun
nen voetballen." Twee maanden later vero
verde Ajax, tegen FC Den Haag, inderdaad de
KNVB Beker.
Een jaar later won Ajax in de halve finale van
de Europa Cup voor Bekerwinnaars van Real
Zaragoza en opnieuw speelde Tonnie Bruins
Slot een belangrijke rol: „Tonnie kon zo gewel
dig goed analyseren, hij wist alles van de spe
lers. Hij gebruikte zelfs Panini-plakplaatjes
om ons aan onze tegenstander te laten wen
nen. Tijdens Europa Cup-wedstrijden kregen
we op dinsdagavond een tactische training
en daarna de wedstrijdbespreking. Na de tips
van Tonnie gingen we helemaal opgepept
naar bed, klaar om de tegenstander te ver
slaan. Tegen Zaragoza had hij expliciet
gezegd dat we hun voorstopper vrij moesten
laten. Die zou zó slecht zijn, dat hij met de bal
aan de voet niets anders kon dan over de zij
lijn lopen. Ik weet nog goed dat na amper vijf
minuten spelen - écht waar - die Spanjaard
inderdaad met bal en al over de zijlijn liep.
Dat gaf ons zoveel vertrouwen, toen kónden
we eigenlijk al niet meer verliezen. Tonnie
was (en is) de beste analyticus die er bestaat,
daar hebben we destijds veel wedstrijden
door gewonnen en ik ben er van overtuigd
dat dat nu weer het geval is."
Ajax won inderdaad van de Spanjaarden en
speelde in de finale in Athene, waarin met 1-0
werd gewonnen van Lokomotive Leipzig. De
treffer kwam van Marco van Basten. „De
entourage daar viel een beetje tegen. Pas
toen we op Schiphol landden - en daar een
rood/witte mensenzee stond - besefte ik wat
we hadden gepresteerd. Tegen Torino in 1992,
dat was wèl iets unieks. Een bijzonder
moment in mijn loopbaan, die UEFA Cup
finale tegen een sterke Italiaanse tegenstan
der."
Lees verdeT op pagina 15.
Menzo: „Pas op Schiphol besefte ik de impact van onze Europa Cup-winst".
