Ajax Life nummer 18 18 april 2002
I
Ajax helemaal op." Michels: „Coach was nog geen full-time
beroep. Je deed het erbij. Zo werkte ik ook bij amateurclub
J O S,g aat M i ch el s verder. Ik wil de m i j n A-di pl om a h al enVi a
de KNVB kwam ik in contact met Ajax. Daar zat ik op te wach
ten. Er was een vacature bij DOS, het toenmalige FC Utrecht.
Die wilden mij niet hebben. Ik had het geluk dat bij Ajax alles
bij elkaaT kwam." Opmerkelijk, zeker in de wetenschap dat
Rinus Michels onlangs werd geëerd door de UEFA voor zijn
internationale prestaties als trainer-coach. De successen met
Ajax, Europees kampioen met Oranje in 1988, het zijn slechts
een paar voorbeelden uit zijn erelijst.
ASFALT
Bob Haarms kwam onder Michels als trainer in 1967 terug in
de Meer. „Ik ga altijd naar zijn trainingen kijken. We hielden
contact en mocht met mijn duppie Aalsmeer op het hoofd-
veld een keer een wedstrijd spelen. Ik diende mijn contract in
Aalsmeer netjes uit en een jaar later kon ik terug naar Ajax,
als trainer." De meerwaarde van Bob volgens Michels? „Als
speler was ik altijd blij dat hij aan mijn kant stond." En als
trainer? „We hadden een unieke sfeer waar we toen in werk
ten. We trainden altijd, ook al was het op asfalt. Dat was voor
ons de enige manier om de discipline erin te krijgen. Door
onze motivatie raakten de spelers in een soort trance. Dan
vonden ze het heerlijk om door de modder te gaan. Daar
groeiden we in. Bob had daar zijn rol in."
Bob Haarms: „We trainden 's middags op het veld. Het partij
tje liep niet zo goed volgens de heer Michels. De spelers letten
niet meer op het partijtje, maar zaten te kijken hoeveel file er
op de Middenweg stond.'Bob, fluit maar af,' zei Rinus. We gin
gen naar binnen en ze mochten niet omkleden. 'Mijne heren,
we doen het helemaal opnieuw!' zei Michels. ledereen had er
de pest in, deed verschrikkelijk zijn best. Is nooit meer
gebeurd." Michels: „Dat was alleen maaT mogelijk omdat wij
er een bepaalde cultuur inbrachten." En met Cruijff, Keizer en
Swart liepen er toch best bijdehante spelers rond. „Die heb je
overal, maar in Amsterdam zeker," weet Michels. „Naast over
dag trainen moesten de spelers ook hun privé-leven aanpas
sen. Zaterdagavond naar het Leidseplein vond een aantal
heel normaal. Ik liet altijd in het midden of ik er was geweest,
maar ben nooit gaan kijken. Er waren veel Ajax-liefhebbers
die mij altijd belden. Stonden die voetballers me toch raar
aan te kijken."
Niet alle spelers werden aangepakt. Rinus Michels deed het
slim. „Ik koos voetballers die een bepaalde rol in de hiërarchie -
hadden. Ik beulde hen over het algemeen zo af dat ze geen
energie hadden iets anders te gaan doen. Naar huis en naar
bed."
GROEIKRAMPJES
De overgang van semi- naar full-prof. Ook de grote 'JC' had
zijn eigen groeikrampjes: „Cruijff kon alles," stelt Michels, „en
hij was niet iemand die looptraining echt nodig had. Maar hij
was onderdeel van een team. Dus had Johan een voorbeeld
functie. Eén keer per week trainden we in het Amsterdamse
Bos. Dat waren pittige trainingen, vond ik zelf ook. Als ik er
naar keek, werd ik al moe." Haarms: „Ze probeerden altijd
metertjes te pikken, tussen de bosjes door. Maar dat contro
leerden we altijd." Michels: „Cruijff deed niet wat moest. Dus:
de volgende ochtend om acht uur training, in het bos. Dan
moest ik ook vroeg op! Ik was er keurig op tijd. Tien voor acht,
geen Cruijff. Vijf voor acht, geen Cruijff. Er was geen toren
klok, maar ik hoorde hem slaan. Johan had achter een boom
staan wachten. Dat was voor mij genoeg. Ik heb met hem een
beetje gewandeld en gepraat over voetbal. Het ging niet om
het lopen. Het ging om het voorbeeld. Piet Keizer was nog
eigenzinniger. Maar dat was ook een kwaliteit. Het gaat om
het stellen van grenzen. Het zoeken naar de juiste balans." En
die werd gevonden. Ajax veroverde onder Michels en assis
tent Haarms Europa en won op Wembley de eerste Europa
Cup 1. Het fundament voor nog veel meer successen was
gelegd.
REVOLUTIE
Met de invoering van het betaald voetbal, in de jaren vijftig,
werd alles serieuzer. Rinus Michels vertegenwoordigde de
spelersgroep tijdens een emotionele Bijzondere Algemene
Ledenvergadering. Het Ajax-bestuur, met voorzitter Marius
Koolhaas, was tegen betaling van spelers. „Een heel kenmer
kende fase. Het was een revolutie binnen het voetbal en een
heel bijzonder moment in de geschiedenis van Ajax," verdui
delijkt Michels. „Er was zoveel paniek door die wilde voetbal
bonden. Ik kTeeg een bTief thuis van de bond. Ze hadden bij
geruchten vernomen dat ik naar het 'wilde voetbal' zou over
stappen, het betaalde voetbal. Mijn vader en ik hebben een
brief teruggeschreven. Dat wij bij geruchten hadden verno
men dat de KNVB over wilde gaan naar het betaalde voetbal.
En dat we dat toch graag wilden weten, anders zouden we
onze lidmaatschap opzeggen." Alles met humor, dat is een
van de krachten van Michels, blijkbaaT.
Maar tijdens de vergadering was het ernst. „Ik was aanvoer-
Bob Haarms, staand tweede van Jinks, met Ajax voor de thuiswedstrijd tegen Stormvogels. Rinus Michels zit in het midden.
trainingsveld op, we lagen dubbel! Voot hem een drama,
want het was meteen afgelopen met zijn trainerscarrière bij
Ajax. Ik hield als Amsterdammer van 'practical jokes'. Hans
Boskamp en ik waren echte gangmakers." Boskamp ging later
de theaterwereld in. „Ze hadden allebei het theater in kun
nen gaan," lacht Bob. „Na de wedstrijd gingen we vaak eten.
Mochten de dames ook mee. Dat was altijd humor, altijd
lachen. We hadden geen haast, het werd een gezellige avond.
Je kunt je niet voorstellen wat een gein we hadden."
Stomtoevallig stapt op dat moment de weduwe van Willy
Alberti La Perche d'Or
binnen. Ze woont op
een paar meter van
het restaurant en zag
Michels met zijn
vrouw Will zitten. Het
weerzien is hartelijk.
En, alsof ze de woor
den van Bobby over de
gezelligheid van vroe
ger kracht bij wil zet
ten, toont ze een foto.
Johnny Jordaan, Hans
Boskamp, Willy Alberti
en Rinus Michels, uit
volle borst 'Bij ons in
de Jordaan' zingend. Bestaat toeval eigenlijk wel? Het gesprek
gaat verder, over de kleurrijke zwart-wit wereld van de jaren
vijftig.
GEEN NACHT
Tijdens een seizoensvoorbereiding deed Ajax IJsland aan.
„Voor ons was dat uniek. We deden er zeven uur over met het
vliegtuig,"herinnert Michels zich. „We kwamen 's nachts aan,
maar er was geen nacht! Die is daar niet. Het was altijd licht,
slapen hebben velen niet gedaan. We verbleven in de univer
siteit. Wat zich daar allemaal heeft afgespeeld..." Een voor
beeld: Eén speler van de selectie heb ik nooit meer gezien. Hij
kwam aan op IJsland. Hij ging 's avonds uit, speelde geen
wedstrijd en kwam vlak voor vertrek pas weer in beeld." Het
bestuur van Ajax zat toch wel met de situatie in hun maag.
Na een bezoek aan de ambassadeur liepen de spelers en
bestuursleden 's nachts (het was nog steeds licht) terug naar
de kamers. „Ze kregen onderling bonje omdat wij ons zo
slecht gedroegen. Maar niet tegen ons, onder elkaar. Eén was
voor, de ander tegen. Wij stonden er gezellig om heen te kij
ken en te luisteren," vertelt Michels terwijl hij buldert van het
lachen.
der. De vraag was: gaan we over naar het semi-profvoetbal?
Het was belangrijk, alle leden waren er. Het bestuur zette
druk; ze zouden aftreden als het allemaal doorging. Dat was
niet netjes. Het werden enorme debatten. Mijn verhaal zat
goed in elkaar, daar had mijn vader voor gezorgd." Michels sr.
was chef bij de zetterij van het Algemeen Handelsblad. „Ook
ik werd door het bestuur onder druk gezet," weet Bob
Haarms nog. „'Wat doe je? Ga je met die oude knakkers mee?
Dan krijg je geen contract!', zeiden ze tegen mij." Het bestuur
haalde uiteindelijk bakzijl. Spelers kregen, zij het mondjes
maat, betaald. Vijf gulden voor een training, veertig gulden
voor een overwinning. Geen cent als er werd verloren.
SINTERKLAAS
Rinus Michels stopte dooT een hernia noodgedwongen in
1957 met voetballen. Zelfs een bezoek aan een dokter in Aus
tralië bood geen soelaas. Ondertussen had hij zijn diploma
voor Leraar Lichamelijk Opvoeding. Bob Haarms: „Hij gaf les
op de Nieuwe Herengracht, aan doofstomme leerlingen. Hij
spTak de taal van die jongens en meisjes. Allemaal met geba
ren. Dat was zo ontroerend!" Rinus Michels was begaan met
zijn leerlingen Michels: „Ik ben een keer Sinterklaas geweest.
Ze hadden bedacht dat ik van het dak moest komen. Ik werd
met zo'n enorme hijskraan omhoog gebracht. Maar om zo'n
bakkie te komen als Sinterklaas, dat gaat niet zo makkelijk!
Het grootste probleem: het mistte enorm. Ik zag geen hand
voor ogen! Die kinderen ook niet."
Na een aantal jaren als gymleraar en een blauwe maandag
als fysiotherapeut („Mijn vtouw Will was mijn enige klant
ooit in mijn praktijk aan huis aan de Amstelkade", aldus
Michels) werd de 36-jarige in januari 1965 trainer bij Ajax. De
club stond aan de vooravond van een nieuwe tijd. Van semi-
prof naar full-prof. Rinus Michels stond als hervormer aan de
basis. Ajax streed dat seizoen tegen degradatie, maar was
nog geen jaar later kampioen. „Ik herinner me dat Ajax vierde
van onder stond, Rinus," zegt Bob. „Door jouw komst leefde
De replay van de Europa Cup-finale tegen Panathinaikos.
Michels motiveert, Haarms noteert en Keizer ziet er de humor van in.
