O
r
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
L
„Het weer, zo onvoorspelbaar
Buien in Holland, niet één maar
ontelbaar
Een dak moest er komen
In de Arena van onze dromen
Wij zouden gaan spelen
Op gras dat niet zou vergelen
Aanvallend en snel
Het echte Ajax-spel"
Refrein:
„Een groene mat, mooi overdekt
De mooiste mat van Nederland,
volmaakt, perfect
De Arena had de toon gezet
Een prachtig stadion met veel cachet
Een groene mat, zo mooi, zo puur
Hiep hiep hoera
Wij wonnen het van de natuur!"
Amsterdam - Twee weken voor de opening van het stadion door koningin Beatrix ver
stuurt de Amsterdam Arena een onheilspellend persbericht naar de nieuwsredacties:
Na beoordeling en een uitgebreide test is dit weekeinde gebleken dat het inge
zaaide gras nog te kwetsbaar is om bij de officiële opening op 14 augustus 1996
bespeelbaar te zijn. Hiermee heeft de Heidemij echter altijd rekening gehouden.
Daarom is anderhalf jaar geleden een reserveveld ingezaaid, waarvan de zoden de
komende dagen naar Amsterdam zullen worden gebracht Tot op de dag van van
daag is het niet gelukt een vaste grasmat te leggen, waarvan de wortels hechten in de
ondergrotid.
Mega-grasprobleem
Dak eraf?
Tweede dak
Hl' ii
Ajax-life nummer 7 23 november 2000
De grasmatMusivueAjax 100 jaar, april 2000
-
■s,r
Gras blijkt ee
moeilijk plantje
Door: Erol Erdogan
Foto's: Louis van de Vuurst
Tijdens het openingsduel tus
sen Ajax en AC Milan werd de
gebrekkige mat nog links en
rechts van een likje groene verf
voorzien. Maar de plaggen die
loskwamen bij een doodnor
male tackle deden het ergste
vermoeden. Het multifunctio
nele stadion Amsterdam Arena
blijkt, 23 grasmatten en een
slordige zeven miljoen gulden
verder, ongeschikt voor goed
gras. Te weinig licht, te weinig
lucht, een parkeergarage van
twee lagen, een ongeschikte
ondergrond, temperatuurver
schillen; het speelt allemaal een
rol. Een keur aan grasspecialis
ten en deskundigen heeft de
groene vingers de afgelopen
jaren al pijnlijk gekneusd, op
zoek naar de ultieme oplossing.
Wordt het niet eens tijd voor
rigoureuze maatregelen?
Henk Markerink, directeur van
de Amsterdam Arena, geeft eer
lijk toe dat het veld het grote
zorgenkind is van de Arena: „We
hebben een mega-graspro
bleem, laten we dat niet onder
stoelen of banken steken. Als de
mat er net in ligt, is hij perfect.
Maar al na drie wedstrijden
loopt de kwaliteit sterk achter
uit." Henk van Raan, manager
facilitair bedrijf Arena, beaamt
de problemen: „De mat is de
achilleshiel van ons gebouw.
Alles hangt er mee samen. Het
eerste waar mensen naar kijken
als ze het stadion binnenko
men, is het gras. De stemming,
bij zowel spelers als bezoekers,
wordt grotendeels bepaald door
de staat waarin de grasmat ver
keert." In de Amsterdam Arena
zijn de klimatologische omstan
digheden uniek, zo is gebleken.
Meteen na de opening kwamen,
uit alle hoeken en gaten van de
wereld, 'deskundigen' op de
proppen. En allemaal hadden ze
een andere oplossing. Marke
rink: „We kregen heel veel men
sen op bezoek die allemaal zei
den het ei van Columbus te heb
ben gevonden. Wonderdokters
met energierijk water, biologen
met speciale enzymen voor de
bodem, noem maar op. Op een
gegeven moment hadden we
genoeg van die kwakzalvers met
goede bedoelingen.
We wilden zelf onderzoeken wat
het eco-systeem in de Arena is.
Hoe verhoudt de situatie bin
nen zich met die van buiten,
waar wel goed gras groeit? We
hebben het licht, de lucht, de
bodem en het gras tot in detail
door deskundigen laten analy
seren. Conclusie was dat vooral
het ontbreken van zonlicht het
grootste probleem vormt."
Om de omstandigheden van
buiten na te bootsen, werden
allerhande proeven gedaan.
Assimilatielampen; windturbi
nes; verrijking van de bodem;
het leidde niet tot het gewenste
resultaat. Gras blijkt een heel
moeilijk plantje te zijn. Van
Raan: „Er is wereldwijd heel
weinig ervaring met het binnen
laten groeien en onderhouden
van gras. Alle deskundigen
komen met een deeloplossing,
alleen maar vanuit hun éigen
vakgebied. De één heeft ver
stand van lucht, de ander van
licht, de derde van gras en de
vierde van de bodem. Ondertus
sen durft geen van allen garan
ties te geven en te zeggen dat zij
dé oplossing hebben."
Zonder fundamentele verande
ringen aan het gebouw is er dus
geen malse groene mat moge
lijk. Het dak eraf halen? De par
keergarage onder het stadion
weghalen? Ligt daar dan de
sleutel tot een Ajax-waardige
ondergrond?
Markerink: „Het gras en de
mens willen precies het tegen
overgestelde. De mens wil com
fort, lekker droog zitten; warm
en uit de wind. Maar gras gedijt
juist het beste in veel wind, licht,
lucht en regen. Het vinden van
de juiste balans tussen die twee
wensen, is heel moeilijk. We
denken momenteel na over de
meest extreme maatregelen;
laten geen middel onbenut om
van het probleem af te komen.
Het dak eraf halen is wel een
heel rigoureuze maatregel, het
vergroten van de opening is
misschien al genoeg. Verhogen
van de lichttoevoer én de lucht -
circulatie door het dak aan te
passen wordt hard bestudeerd."
Henk van Raan vult aan: „We
zijn momenteel met computer
simulaties bezig de effecten van
de aanpassingen aan het
gebouw te meten. Wat gebeurt
er als we het dak er bijvoorbeeld
af halen? In een 'mini-Arena'
(een klein stadion, nagebouwd
op schaal, red.) worden alle
opties bekeken. De Landbouw
Hogeschool in Wageningen
heeft aangegeven welk klimaat
noodzakelijk is om gras BUITEN
in stand te houden. Dat hebben
ze gezet tegenover de omstan
digheden IN de Arena. Eén voor
één worden nu de mogelijkhe
den als computersimulatie
getest."
Een ander idee was het omhoog
hijsen van de mat; als een soort
tweede dak. Wind, regen en licht
hebben dan vrij spel. Voor een
wedstrijd wordt de grasmat dan
weer naar beneden getakeld.
Markerink: „Die optie is grondig
bestudeerd. Het bleek duur, zo'n
35 miljoen gulden en belangrij
ker nog, de bouwtijd zal onge
veer een jaar bedragen; het sta
dion moet dan twaalf maanden
dicht. Het is een oplossing die al
in de jaren tachtig is ontwikkeld
en te pas en te onpas weer naar
boven komt drijven. Maar bij
een al bestaand stadion is dat
bijna niet te realiseren."
De nood is hoog. Misschien
moet Ajax dan maar een jaartje
in het Olympisch Stadion spe
len, om vervolgens als tevreden
bewoner terug te keren in de
Arena?
Terug naar de realiteit.
Het Transferium, gepropageerd
door de gemeente Amsterdam
om de binnenstad wat auto-
luwer te maken, blijkt behoor
lijk grasonvriendelijk. Marke
rink: „In de winter vriest het en
wordt de grondlaag koud, in de
zomer wordt de laag weer
warm. Gras kan niet tegen
extreme temperatuurverschil
len. Onder de Arena loopt ook
nog eens een weg. Een gebouw -
ook dit stadion - is altijd aan het
trillen.
Als je er als
toeschouwer in zit,
merkje dat overigens niet.
Maar een veld - dat in een
betonbak ligt - gaat inklinken.
De laag van zestig centimeter
onder het gras, wordt daardoor
steeds harder."
De parkeergarage afbreken en
contact maken met moeder
aarde is ook geen optie, stelt
Markerink. „Er loopt een ver-
keerstunnel en het veld ligt
maar liefst vijftien meter boven
het maaiveld."
Een mengvorm van gras en
kunstgras, zoals bij SC Heeren
veen en NAC succesvol bleek,
heeft eveneens geen zin. In
Heerenveen en Breda houden
de wortels van het gras zich vast
aan drie procent kunstgras. De
gehele mat wordt daardoor wat
steviger. „Helaas is het zo dat er
hier geen wortels ontstaan
onder de nieuwe zoden. In de
Arena houdt je met die tech-
Al sinds de opening van de
Amsterdam Arena is de toestand
van het gras onderwerp van
discussie
